Xử lý nghiêm việc buôn bán, vận chuyển trái phép lợn bệnh
ĐBP - Ngày 30/7 vừa qua, tại Thanh Hóa, lực lượng chức năng đã kiểm tra 5 cơ sở giết mổ, phát hiện hơn 1,6 tấn thịt lợn có màu sắc, mùi và tình trạng bảo quản bất thường. Các đối tượng khai nhận toàn bộ số thịt này có nguồn gốc từ lợn mắc dịch tả lợn châu Phi, được mua gom với giá rẻ từ nhiều đầu mối, sau đó giết mổ, cấp đông và đưa ra thị trường tiêu thụ.
Trên địa bàn tỉnh Điện Biên, tuy chưa phát hiện trường hợp tiêu thụ lợn bệnh, nhưng nguy cơ vẫn thường trực. Từ đầu năm đến ngày 5/8, toàn tỉnh đã ghi nhận 3.104 con lợn mắc dịch, với tổng trọng lượng hơn 140 tấn. Đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan nhanh và gần như 100% lợn mắc sẽ chết.
Người dân bản Hoong Lếch Cang, xã Thanh Nưa tiêu hủy lợn chết do dịch tả lợn châu Phi.
Điện Biên là tỉnh miền núi, địa hình rộng, phức tạp; nhiều điểm giết mổ nhỏ lẻ xen lẫn trong khu dân cư, hoạt động chủ yếu ban đêm hoặc sáng sớm, khiến công tác kiểm tra gặp nhiều khó khăn. Một số đối tượng lợi dụng tâm lý bán chạy của người dân khi lợn có dấu hiệu bệnh, thu mua giá rẻ để giết mổ và đưa ra thị trường. Hành vi này không chỉ khiến dịch có nguy lan rộng mà còn gây mất an toàn thực phẩm.
Từ ngày 1/7, vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, nhiều thủ tục pháp lý như con dấu, hóa đơn chưa hoàn thiện, dẫn đến công tác kiểm soát giết mổ bị gián đoạn. Việc phối hợp giữa các lực lượng liên ngành như thú y, công an, quản lý thị trường, chính quyền cơ sở vẫn chưa thực sự đồng bộ. Các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi, thường chọn tuyến đường liên xã, liên thôn hoặc vận chuyển vào đêm mưa gió để tránh bị phát hiện.
Trong khi, nhiều hộ dân vì tiếc của đã tìm cách bán chạy lợn khi phát hiện bệnh, vô tình tiếp tay cho các đối tượng xấu và dịch bệnh lây lan. Những hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép lợn bệnh không chỉ vi phạm quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y, mà còn đi ngược lại nỗ lực phòng, chống dịch của toàn xã hội. Mỗi con lợn bệnh thoát khỏi vòng kiểm soát đều có thể trở thành nguồn lây lan, khiến dịch bùng phát ở địa phương khác, kéo theo thiệt hại gấp nhiều lần cho người chăn nuôi và ngân sách.
Ngày 28/7/2025, UBND tỉnh đã ban hành văn bản chỉ đạo triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch tả lợn châu Phi. Trong đó, yêu cầu các cấp, ngành, địa phương ngăn chặn và kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp mua bán, vận chuyển lợn bệnh; vứt xác lợn làm lây lan dịch bệnh, ô nhiễm môi trường. Không để việc sắp xếp tổ chức, bộ máy làm ảnh hưởng đến công tác phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển lợn, sản phẩm từ lợn không có giấy chứng nhận kiểm dịch theo quy định và các trường hợp giấu dịch, buôn bán, vận chuyển lợn bệnh, vứt xác động vật ra môi trường làm lây lan dịch bệnh, gây ô nhiễm môi trường.
Đồng thời, tổ chức rà soát các cơ sở giết mổ lợn trên địa bàn, tăng cường quản lý, kiểm tra chặt chẽ hoạt động giết mổ tại cơ sở; chấm dứt hoạt động đối với các cơ sở chưa được cấp phép, chưa đủ điều kiện hoạt động, không đảm bảo điều kiện vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm. Khuyến khích, thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở giết mổ tập trung trên địa bàn.
Chính quyền các cấp và ngành chức năng chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người chăn nuôi về nguy cơ của dịch tả lợn châu Phi và tác hại của việc tiêu thụ thịt lợn bệnh; yêu cầu người dân ký cam kết không bán chạy, không tham gia giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh. Tuyên truyền người dân thực hiện “5 không”: Không giấu dịch; không mua bán, vận chuyển lợn bệnh, lợn chết; không giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh, lợn chết; không vứt lợn chết ra môi trường; không sử dụng thức ăn dư thừa chưa qua xử lý nhiệt.
Hiện nay một số xã đã lập tổ tự quản, phối hợp với công an và thú y ngăn chặn từ sớm các hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép. Một số xã đã lắp camera giám sát tại điểm tập kết rác, yêu cầu công an xã và các lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm như xã Sín Chải, xã Sam Mứn... Qua đó góp phần nâng cao nhận thức người dân và hạn chế việc vận chuyển, buôn bán lợn bệnh và vứt xác lợn bệnh ra môi trường.
Bên cạnh biện pháp kiểm tra, xử lý vi phạm, tỉnh cũng chú trọng hỗ trợ người chăn nuôi nhằm giảm áp lực kinh tế, tránh tình trạng bán tháo lợn bệnh. Khi phát hiện ổ dịch, các địa phương triển khai khoanh vùng, tiêu hủy lợn bệnh theo đúng quy trình và hỗ trợ kinh phí cho hộ dân. Việc này giúp người chăn nuôi yên tâm hợp tác với cơ quan chức năng, hạn chế tối đa việc lén lút tiêu thụ lợn bệnh ra thị trường.
Ngăn chặn triệt để buôn bán, vận chuyển lợn bệnh là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Chỉ cần một mắt xích lỏng lẻo, dịch có thể bùng phát, gây hậu quả khôn lường. Vì vậy, việc xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép lợn bệnh không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng, mà còn là “lá chắn” để bảo vệ sản xuất, duy trì ổn định kinh tế - xã hội. Đây là nhiệm vụ cần sự vào cuộc quyết liệt từ cấp tỉnh đến thôn bản, với sự giám sát và tham gia tích cực của người dân. Khi mỗi hộ chăn nuôi đều ý thức được việc tiêu thụ lợn bệnh là hành vi nguy hiểm, vi phạm pháp luật và có thể gây hậu quả lâu dài, thì công tác phòng, chống dịch mới thực sự hiệu quả.
