Việt Nam đặt mục tiêu đào tạo 100.000 nhân lực STEM mỗi năm
Việt Nam hướng tới trở thành trung tâm đào tạo STEM hàng đầu châu Á với 100.000 cử nhân công nghệ thông tin mỗi năm.
Ảnh minh họa: Trường Đại học Công nghệ TP HCM (Hutech).
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1002/QĐ-TTg ngày 24/5/2025 phê duyệt Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045.
Phấn đấu đến năm 2030 tỷ lệ người theo học các ngành STEM đạt 35% ở mỗi trình độ đào tạo
Theo Quyết định vừa được ban hành, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển nguồn nhân lực STEM (ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán) có trình độ chuyên môn cao, đặc biệt là đội ngũ nhân lực tài năng có khả năng tham gia sâu vào nghiên cứu và phát triển các công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên.
Quyết định nêu rõ, mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là tăng nhanh quy mô đào tạo trình độ cao khối ngành STEM, nhất là các ngành khoa học cơ bản và các ngành liên quan tới công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học. Tỷ lệ người theo học các ngành STEM đạt 35% ở mỗi trình độ đào tạo, trong đó ít nhất 2,5% thuộc các ngành khoa học cơ bản và 18% thuộc các ngành liên quan tới công nghệ số.
Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông đạt 80.000 người/năm trong đó ít nhất 10% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo đạt 8.000 người/năm trong đó ít nhất 20% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ; 100% chương trình đào tạo cử nhân, kỹ sư và thạc sĩ thuộc khối ngành STEM được tích hợp kiến thức, kỹ năng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.
Bên cạnh đó, tạo đột phá trong đào tạo, bồi dưỡng nhân tài gắn với phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh trong các ngành khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật và công nghệ then chốt phục vụ phát triển công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên, các dự án trọng điểm quốc gia.
Mục tiêu cụ thể giai đoạn 2030-2035: Phấn đấu số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo về công nghệ thông tin và truyền thông đạt 100.000 người/năm trong đó ít nhất 15% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ.
Số người tốt nghiệp các chương trình đào tạo chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo đạt 15.000 người/năm trong đó ít nhất 20% được cấp bằng kỹ sư, thạc sĩ hoặc tiến sĩ. Có ít nhất 50 nhóm nghiên cứu mạnh được công nhận thuộc các lĩnh vực STEM trong đó có 30 nhóm thuộc các lĩnh vực công nghệ chiến lược, công nghệ cao được ưu tiên; thứ hạng về công bố quốc tế trong các lĩnh vực STEM tiếp tục được cải thiện.
Định hướng tới năm 2045, nguồn nhân lực STEM trình độ cao, chất lượng cao trở thành lợi thế cạnh tranh cốt lõi của Việt Nam trong thu hút đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao, nhất là các lĩnh vực công nghệ chiến lược. Hệ thống giáo dục đại học Việt Nam được xếp vào nhóm hàng đầu khu vực châu Á trong đào tạo và nghiên cứu các ngành STEM, nhất là các ngành về công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và công nghệ sinh học.
6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm
Để hiện thực hóa các mục tiêu nêu trên, Chính phủ đề ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm gồm:
Thứ nhất, tăng cường chính sách đầu tư cho giáo dục STEM, hỗ trợ tài chính cho người học thông qua mở rộng đối tượng được vay vốn ưu đãi, giảm lãi suất, kéo dài thời hạn trả nợ, áp dụng cơ chế đặc biệt với người học các ngành STEM.
Thứ hai, hoàn thiện chính sách thu hút, hỗ trợ giảng viên giỏi trong và ngoài nước, đặc biệt đối với các chương trình đào tạo tài năng.
Thứ ba, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, phòng thí nghiệm, học liệu hiện đại cho các cơ sở giáo dục đại học, ưu tiên các đơn vị triển khai chương trình tài năng.
Thứ tư, triển khai đồng bộ các chương trình đào tạo tài năng gắn với nghiên cứu, cụ thể là 100 chương trình đào tạo kỹ sư, thạc sĩ và 100 chương trình đào tạo tiến sĩ thuộc các ngành STEM, đồng thời gắn kết chặt chẽ với các nhóm nghiên cứu mạnh.
Thứ năm, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong đào tạo và nghiên cứu STEM, ưu tiên hợp tác với các quốc gia phát triển, tập đoàn công nghệ lớn, tổ chức quốc tế để trao đổi kinh nghiệm, chuyên gia và phát triển công nghệ.
Thứ sáu, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư, lồng ghép các giải pháp của đề án vào các chương trình đã được phê duyệt, huy động ngân sách nhà nước cùng nguồn lực từ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và nguồn kinh phí hợp pháp khác.
Ban hành chuẩn chương trình đào tạo
Về tổ chức thực hiện, Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao chủ trì xây dựng và ban hành chuẩn chương trình đào tạo tài năng, hướng dẫn xét chọn cơ sở đào tạo và giao chỉ tiêu đào tạo tài năng, triển khai các dự án đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ đào tạo.
Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm hướng dẫn triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu công nghệ chiến lược gắn với đào tạo tài năng và đào tạo tiến sĩ trong các ngành STEM.
Bộ Tài chính phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, tổng hợp, trình cấp có thẩm quyền bố trí ngân sách thực hiện các nhiệm vụ theo đúng quy định pháp luật.
