UNHCR: Số người phải di dời trên toàn cầu đạt mức cao mới

Người dân sơ tán nhằm tránh xung đột tại Khartoum, Sudan. Ảnh: AFP/TTXVN

Cụ thể, báo cáo cho thấy số người bị buộc phải di dời đã đạt mức kỷ lục 117,3 triệu người vào cuối năm 2023, và đến tháng 5/2024, con số này có thể đã vượt quá mốc 120 triệu người – đánh dấu mức tăng hằng năm trong năm thứ 12 liên tiếp. Đây được cho là kết quả của các cuộc khủng hoảng đang diễn ra, cũng như các xung đột mới nổi và đang ngày càng gia tăng. Từ đó, UNHCR cảnh báo số người buộc phải di dời có thể còn tăng hơn nữa nếu không có những thay đổi chính trị lớn trên phạm vi toàn cầu.

Các nguyên nhân chính

Một trong những nguyên nhân chính góp phần vào sự gia tăng kỷ lục số người phải di dời được đề cập trong báo cáo là do các cuộc xung đột ở Sudan - một trong những cuộc xung đột được đánh giá là “thảm khốc nhất”, khiến 10,8 triệu người phải rời bỏ quê nhà vào cuối năm 2023.

Trong khi đó tại Gaza, cơ quan Liên hợp quốc về người tị nạn Palestine (UNWRA) ước tính khoảng 1,7 triệu người – tương đương gần 80% dân số vùng đất Palestine – đã phải di dời sau các chiến dịch tấn công của Israel.

Tuy nhiên, Syria vẫn là nước giữ kỷ lục về số lượng tuyệt đối với 13,8 triệu người buộc phải di dời trong và ngoài biên giới đất nước.

Ông Filippo Grandi, Cao ủy LHQ về người tị nạn cho biết: “Đằng sau những con số rõ ràng và ngày càng gia tăng này là hàng triệu bi kịch của người dân. Sự đau khổ đó phải thúc đẩy cộng đồng quốc tế khẩn trương hành động để giải quyết những nguyên nhân gốc rễ của việc di dời”.

Di dời nội bộ tăng 50% trong 5 năm

Theo báo cáo của UNHCR, những người cố gắng thoát khỏi xung đột nhưng vẫn ở lại trong nước đã góp phần làm gia tăng tình trạng di dời. Trung tâm Giám sát Di dời Nội bộ cho biết, số người di dời nội bộ trong biên giới đất nước đã tăng lên 68,3 triệu người – tức tăng gần 50% trong 5 năm qua.

Ngoài ra, số người tị nạn và những người cần sự bảo vệ quốc tế đã tăng lên 43,4 triệu người, UNHCR và UNWRA cho biết thêm.

“Đã đến lúc các bên tham chiến phải tôn trọng luật pháp quốc tế và luật cơ bản của chiến tranh… Thực tế là nếu không có sự hợp tác tốt hơn và nỗ lực phối hợp để giải quyết xung đột, các vấn đề về nhân quyền và khủng hoảng khí hậu, thì số lượng người di dời sẽ tiếp tục tăng, mang lại những đau khổ mới và dẫn tới những phản ứng nhân đạo tốn kém”, Cao ủy Grandi cảnh báo.

Người tị nạn trở về

Cũng theo báo cáo, hơn 5 triệu người phải di dời trong nước và 1 triệu người tị nạn trên toàn thế giới đã trở về quê nhà trong năm 2023. Cùng năm đó, số lượng người đến tái định cư đã tăng lên 154.300 người.

Theo UNHCR, việc hàng triệu người đã trở về quê nhà trong năm ngoái “đại diện cho một tia hy vọng quan trọng”. Tuy nhiên, những người tị nạn - và cộng đồng tiếp đón người tị nạn - cần sự đoàn kết và cần được giúp đỡ. Họ có thể thực sự đóng góp cho xã hội khi được hòa nhập vào xã hội đó, UNHCR nhấn mạnh.

TỐ QUYÊN (Lược dịch từ UN)