Tư duy đột phá, hành động quyết liệt

“Định nghĩa” lại chất lượng tăng trưởng trong bối cảnh mới

Năm 2025 đang dần khép lại bức tranh kinh tế của cả nhiệm kỳ với những gam màu sáng: ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và thặng dư thương mại liên tục ở mức cao. Mặc dù vậy, nhìn về tương lai đến năm 2030 và 2045, thách thức đặt ra là làm sao để đất nước vượt qua bẫy thu nhập trung bình, duy trì đà tăng trưởng bền vững.

Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tham gia thảo luận tại Tổ 14 cùng các Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Tĩnh, An Giang. Ảnh: T. Nguyên

Tại các phiên thảo luận, ĐBQH Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã đưa ra những phân tích mang tầm chiến lược. Không bị cuốn vào những con số tăng trưởng ngắn hạn, đại biểu đặt vấn đề cốt lõi về "chất lượng tăng trưởng". Trong kỷ nguyên mới, động lực phát triển của Việt Nam không thể tiếp tục dựa vào thâm dụng vốn hay lao động giá rẻ. Thay vào đó, phải dựa vào năng suất lao động, vào đổi mới sáng tạo và đặc biệt là đóng góp của TFP (năng suất các nhân tố tổng hợp).

Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng, ĐBQH tỉnh Quảng Ninh phát biểu thảo luận tại Tổ. Ảnh: T. Nguyên

Đại biểu đề nghị, Chính phủ cần lượng hóa cụ thể các chỉ tiêu về kinh tế số, xã hội số, những yếu tố mà Chủ tịch Quốc hội cũng đã nhấn mạnh là nền tảng quan trọng cho giai đoạn mới. Những ý kiến này đã gợi mở cho Quốc hội và Chính phủ tư duy lại về mô hình tăng trưởng: chuyển dịch mạnh mẽ từ "lượng" sang "chất", xây dựng nền kinh tế có sức chống chịu cao, tự chủ và hội nhập sâu rộng. Đây chính là tiền đề để Việt Nam hiện thực hóa khát vọng trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030.

Để thể chế thực sự là động lực phát triển

Một trong những dấu ấn đậm nét của nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV là việc "chủ động đổi mới tư duy xây dựng luật, khẳng định vai trò tiên phong đi trước một bước về thể chế". Tuy nhiên, thực tiễn vẫn còn đó những vướng mắc, chồng chéo. Ở góc độ điều hành lập pháp và giám sát tối cao, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đã chỉ rõ sự thiếu đồng bộ giữa các đạo luật chính là rào cản lớn nhất kìm hãm nguồn lực xã hội.

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh phát biểu thảo luận tại Tổ. Ảnh: T. Thành

Phát biểu tại kỳ họp, Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện khung pháp lý gắn với mô hình tổ chức chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả như chỉ đạo của Trung ương. Về kinh tế, Phó Chủ tịch Quốc hội cảnh báo tình trạng "lệch pha" trong phân bổ nguồn lực và yêu cầu cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng hài hòa giữa đầu tư công và huy động nguồn lực tư nhân. Đặc biệt, trọng tâm đầu tư công phải dành cho kết cấu hạ tầng chiến lược (giao thông, năng lượng, hạ tầng số) - những "mạch máu" lưu thông nền kinh tế.

Quan điểm của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh rất quyết liệt rằng: đầu tư phải có trọng tâm, trọng điểm, tạo sức lan tỏa vùng; kiên quyết xóa bỏ tư duy đầu tư dàn trải, manh mún. Chỉ khi phá bỏ được các điểm nghẽn về thể chế và hạ tầng, chúng ta mới có thể khơi thông được các nguồn lực đang ngủ quên, tạo đà bứt phá cho giai đoạn 2026 - 2030.

Hướng đến quản trị hiện đại

Trong nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV, kết quả kiểm soát bội chi ngân sách và nợ công được nhiều ĐBQH đánh giá rất cao. Câu hỏi “làm thế nào để tiếp nối kết quả đó trong nhiệm kỳ mới” cũng đã được các đại biểu Vũ Hồng Thanh, Vũ Đại Thắng, Nguyễn Thị Thu Hà "mổ xẻ" kỹ lưỡng trong các phiên thảo luận tại tổ và ở hội trường. Đơn cử như, thảo luận về Dự toán ngân sách và kế hoạch tài chính quốc gia, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh kiến nghị Chính phủ phải lựa chọn danh mục dự án ưu tiên một cách khắt khe, bảo đảm đầu tư tập trung, dứt điểm để sớm đưa vào khai thác, tránh lãng phí.

Các ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tích cực tham gia phát biểu thảo luận tại Tổ.

Đối với Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), các vị ĐBQH tỉnh thể hiện quan điểm thận trọng, chặt chẽ, đề nghị rà soát kỹ cơ chế vay lại và cấp phát vốn vay, nhất là vốn ODA. Cụ thể, cần hạn chế cấp phát tràn lan cho các địa phương; thay vào đó, khuyến khích cơ chế vay lại đối với các đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ. Đề xuất này nhằm giảm gánh nặng nợ công quốc gia và tăng tính trách nhiệm tài chính, tính tự chủ của các đơn vị thụ hưởng.

Các đại biểu thành viên Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh tham gia thảo luận tại tổ. Ảnh: T. Thành

Các đại biểu thuộc đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh cũng ủng hộ mạnh mẽ việc bổ sung thủ tục rút gọn để xử lý nhanh các doanh nghiệp không còn khả năng phục hồi. Qua đó, nhằm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh, tránh để dòng vốn bị "đóng băng" trong các doanh nghiệp yếu kém. Những đóng góp này thể hiện tư duy quản trị hiện đại, dám nhìn thẳng vào sự thật để tìm giải pháp căn cơ, đúng như tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm" mà Quốc hội hướng đến.

Phong Nam