Tó Mák Lẹ, trò chơi dân gian trong lễ hội của đồng bào Thái ở Sơn La
Trong khuôn khổ Lễ hội mùa Hoa ban thành phố Sơn La, chiều nay 12/3 đã diễn ra hội thi các môn thể thao dân tộc và trò chơi dân gian, nổi bật là trò tó má lẹ, trò chơi dân gian không thể thiếu trong lễ hội của đồng bào dân tộc Thái ở Sơn La.
"Tó" nghĩa là chơi hoặc đánh, còn "má lẹ" là tên của một loại quả. Trò chơi tó má lẹ được tổ chức đơn giản, ai cũng có thể tham gia, không phân biệt trai gái, già trẻ.
Sân chơi khá linh hoạt, có thể là một bãi đất nhỏ ở ven rừng, một khoảng sân nhà hay thậm chí là mọi người có thể chơi tó má lẹ ở ngay dưới gầm ngôi nhà sàn của gia đình mình.
Quả má lẹ được lấy từ những cánh rừng già, thuộc họ dây leo; mỗi quả có 4 - 5 hạt hình tròn, màu nâu đậm, chắc, càng chơi nhiều thì hạt càng đẹp, nhẵn bóng và đây là một đồ vật dùng để chơi lâu dài.
Trò chơi tó má lẹ có nhiều cách chơi, thông thường người ta chơi theo bốn bước.
Bước thứ nhất, người chơi đặt “má lẹ” lên đầu gối, dùng ngón cái bật “má lẹ” sao cho trúng “má lẹ” đội bạn và bay đến đích hoặc quá đích theo thỏa thuận.
Bước thứ hai, người chơi đứng ở vạch quy định tung “má lẹ” về phía hàng “má lẹ” đội bạn, “má lẹ” dừng ở điểm nào, lấy điểm đó làm điểm để đánh.
Bước thứ ba, người chơi đặt má lẹ lên mu bàn chân, vừa nhảy vừa dùng chân đánh “má lẹ” sao cho “má lẹ” bắn vào “má lẹ” đội bạn.
Bước cuối cùng, người đánh tung “má lẹ” đánh dấu vạch đánh, rồi từ vạch đánh dùng “má lẹ” của mình đánh cho trúng “má lẹ” đội bạn.
Người nào vượt qua được cả bốn bước chơi trên sẽ là người thắng cuộc.
Tạo nên không khí sôi động, góp phần vào thành công của Lễ hội mùa Hoa ban thành phố Sơn La năm 2023
Luật chơi không quá khó song mỗi khi Tó má lẹ được tổ chức, sẽ thực sự trở thành cuộc thi tài tưng bừng, náo nhiệt, nhất là trong những dịp lễ tết truyền thống.
Mỗi người chơi đều khéo léo trổ tài, phô diễn kỹ năng.
Hội chơi tó má lẹ luôn sôi nổi, hào hứng. Tiếng vỗ tay của người cổ vũ cùng với tiếng reo hò của người thắng cuộc làm cho không khí ngày hội càng thêm sôi động.
Cũng trong chiều nay, đã diễn ra hội thi ném còn và đi cà kheo.
Mỗi người chơi đều nỗ lực thể hiện sự khéo léo của mình giữa tiếng reo hò, cỗ vũ náo nhiệt của mọi người xung quanh.
Tạo nên không khí sôi động, góp phần vào thành công của Lễ hội mùa Hoa ban thành phố Sơn La năm 2023
