Thủ tướng Phạm Minh Chính: ASEAN và Việt Nam đứng trước khởi điểm lịch sử mới, cùng hướng tới mục tiêu đầy khát vọng

Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, ra đời cách đây gần 60 năm với 5 thành viên sáng lập, ASEAN ngày nay trở thành Cộng đồng 10 quốc gia thống nhất trong đa dạng. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định như vậy trong bài phát biểu khai mạc Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 với chủ đề “Xây dựng ASEAN đoàn kết, bao trùm và tự cường trong một thế giới biến động” diễn ra tại Hà Nội, chiều nay (25/2).

Thủ tướng cho rằng, đây là sự kiện rất có ý nghĩa khi diễn đàn diễn ra trong thời điểm kỷ niệm 10 năm hình thành Cộng đồng ASEAN, 30 năm Việt Nam gia nhập "mái nhà chung" ASEAN và cũng là năm thông qua Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 để đưa khối bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới một Cộng đồng "tự cường, đổi mới sáng tạo, và lấy người dân làm trung tâm".

Cơ hội hiếm có để ASEAN khẳng định vị thế

Thế giới, khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang chứng kiến những biến động sâu sắc với các thách thức và cơ hội đan xen. Nhưng chúng tôi cũng đánh giá là thách thức và khó khăn nhiều hơn là cơ hội và thuận lợi. Các vấn đề mang tính toàn cầu, toàn dân, toàn diện diễn biến nhanh hơn, phức tạp hơn, khó lường hơn.

Hiện tại, thế giới đang đứng trước các xu thế: phân cực hóa về chính trị, già hóa về dân số; cạn kiệt về tài nguyên; đa dạng hóa về thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng; xanh hóa về sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; số hóa về mọi hoạt động của con người.

"Bối cảnh đó đặt ra nhiều bài toán khó đồng thời cũng mở những cơ hội hiếm có để ASEAN khẳng định vị thế và bứt phá, vươn lên", Thủ tướng nhìn nhận.

Ra đời cách đây gần 60 năm với 5 thành viên sáng lập, ASEAN ngày nay trở thành Cộng đồng 10 quốc gia thống nhất trong đa dạng. Là nền kinh tế lớn thứ 5 trên thế giới với tốc độ tăng trưởng hàng đầu; là trung tâm của các tiến trình liên kết khu vực và toàn cầu; là cầu nối của đối thoại, hợp tác vì hòa bình và phát triển ở khu vực, góp phần tích cực vào định hình một trật tự thế giới mới.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, ASEAN được dự báo sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vượt 10 nghìn tỷ USD. Có thị trường tiêu dùng hơn 800 triệu dân, đồng thời sẽ là trung tâm công nghệ, kinh tế số và đổi mới sáng tạo, với nền kinh tế số của ASEAN đang phát triển mạnh mẽ và dự kiến sẽ đạt mốc 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030.

Theo Thủ tướng, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí, đồng lòng, mà còn cần có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, nguồn lực tập trung và hành động quyết liệt. (Ảnh: Hoàng Long)

Ba ưu tiên chiến lược, ba đột phá hành động

Để dự báo trở thành hiện thực, ASEAN không chỉ cần sự đoàn kết, nhất trí, đồng lòng, mà còn cần có tư duy đột phá, chiến lược sắc bén, lộ trình khả thi, nguồn lực tập trung và hành động quyết liệt.

Trên tinh thần đó, người đứng đầu Chính phủ đề xuất ba ưu tiên chiến lược và ba đột phá hành động.

Ba ưu tiên chiến lược bao gồm: Thứ nhất, củng cố ASEAN tự chủ về chiến lược thông qua tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN. Một ASEAN tự chủ chiến lược là một ASEAN đồng thuân và đoàn kết, đồng thời cân bằng, linh hoạt trong quan hệ đối ngoại; đóng vai trò tích cực trong định hình trật tự khu vực và đoàn kết, hợp tác quốc tế trong bối cảnh hiện nay

Thứ hai, xây dựng một ASEAN tự cường về kinh tế thông qua đổi mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy động lực tăng trưởng mới, nhất là về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

ASEAN cần đi đầu trong đẩy mạnh chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, kết nối sâu với chuỗi cung ứng toàn cầu để trở thành trung tâm sản xuất chiến lược của thế giới.

Thứ ba, giữ vững giá trị và bản sắc của ASEAN như tinh thần hài hòa, thống nhất trong đa dạng, và tôn trọng sự khác biệt. Điều này không chỉ được tiếp tục phát huy mà còn là giá trị cần được ASEAN chia sẻ, lan tỏa rộng khắp để trở thành phương châm ứng xử chung của các nước trong quan hệ quốc tế.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam. (Ảnh: Nhật Bắc)

Ba đột phá hành động bao gồm: Thứ nhất, xây dựng cơ chế ra quyết định linh hoạt, hiệu quả, trách nhiệm hơn, đảm bảo vừa giữ nguyên tắc đồng thuận, vừa có cơ chế đặc thù cho các sáng kiến chiến lược tạo đột phá.

Thứ hai, đẩy mạnh hợp tác công-tư để huy động mọi nguồn lực cho phát triển khu vực chúng ta, nhất là các dự án trọng điểm, khuyến khích sự tham gia ngày càng lớn hơn của khu vực tư nhân trong tổng đầu tư toàn xã hội, loại bỏ hơn nữa các rào cản và hạn chế thương mại truyền thống; phát triển môi trường kinh tế số thông minh, an toàn để phục vụ thương mại, đầu tư trong ASEAN.

Thứ ba, tăng cường hơn nữa kết nối trong ASEAN, nhất là về kết nối hạ tầng, về giao lưu nhân dân, và hài hòa hóa về thể chế cho thông thoáng.

Nỗ lực rút ngắn hơn nữa quá trình ra quyết định và đơn giản hóa các quy trình, thủ tục hành chính trong từng nước ASEAN để triển khai hiệu quả các hoạt động hợp tác.

Nói cách khác, ASEAN phải kết nối với các nước trong ASEAN, với khu vực khác và trên thế giới bằng thể chế phải thông thoáng, hạ tầng phải thông suốt và quản trị phải thông minh, thông qua con người.

Việt Nam - Thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm

Ba thập kỷ đồng hành cùng ASEAN đã khẳng định tầm nhìn chiến lược đúng đắn của Việt Nam.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, ASEAN đã trở thành không gian chiến lược và môi trường phát triển tự nhiên của Việt Nam, trong khi Việt Nam luôn là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong việc củng cố đoàn kết, tăng cường vai trò trung tâm và thúc đẩy phát triển bền vững của ASEAN.

Người đứng đầu Chính phủ bày tỏ: "Tục ngữ Việt Nam có câu 'Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao' - điều này càng đúng đắn trong bối cảnh hiện nay khi ASEAN và Việt Nam đang đứng trước khởi điểm lịch sử mới, cùng hướng tới những mục tiêu đầy khát vọng.

Việt Nam tin tưởng mạnh mẽ vào sự đoàn kết, thống nhất, tinh thần hợp tác, vào sức sống và giá trị chiến lược của ASEAN.

Chúng tôi cam kết là thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm trong xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, bao trùm, tự cường, cùng nhau hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN đến năm 2045 vì lợi ích của mọi người dân trong khu vực, cùng các nước thành viên, đối tác và bạn bè quốc tế viết tiếp những trang sử mới đầy tự hào trong hành trình phát triển của ASEAN".

Nhóm PV