Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi: Giám sát chặt thu thuế đối với hoạt động livetream bán hàng
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, việc thực hiện livestream bán hàng có phát sinh doanh thu và có thể phát sinh thu nhập. Khi đó, đối tượng phải chịu sự điều chỉnh của các luật về thuế và sắc thuế.
Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5/2024. Nguồn ảnh: VGP
Tại phiên họp báo Chính phủ chiều 1/6, trả lời câu hỏi về giải pháp quản lý, chống thất thu thuế đối với hoạt động thương mại điện tử nói chung và livestream bán hàng nói riêng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, thương mại điện tử là hoạt động trong quá trình phát triển của công nghệ thông tin nhưng không mới, nên cơ quan thuế đã thực hiện nhiều đợt tuyên truyền các đối tượng chịu thuế để họ hiểu rõ các luật về thuế. Từ đó, tự giác kê khai nộp thuế theo đúng quy định pháp luật. Cùng đó, cơ quan thuế cũng thực hiện giám sát chặt việc nộp thuế của các đối tượng chịu thuế từ thương mại điện tử, trong đó có livestream bán hàng.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, việc thực hiện livestream bán hàng có phát sinh doanh thu và có thể phát sinh thu nhập. Khi đó, đối tượng thực hiện hoạt động này phải chịu sự điều chỉnh của các luật về thuế và sắc thuế; chịu sự quản lý giám sát của cơ quan thuế.
Theo đó, đối với cá nhân thực hiện hoạt động này có phát sinh doanh thu thì phải chịu thuế với thu nhập cá nhân và cơ quan thuế thực hiện quản lý, thu thuế theo sắc thuế này. Đối với hộ kinh doanh gia đình, nếu có phát sinh doanh thu sẽ thực hiện quản lý thuế theo hộ kinh doanh.
Chia sẻ về số liệu 2 năm gần nhất về thu thuế từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử; trong đó, có livestream bán hàng, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho hay, năm 2022, doanh thu quản lý thuế từ thương mại điện tử là 3,1 triệu tỷ đồng và số cơ quan thuế thu được đạt trên 83 nghìn tỷ đồng. Năm 2023, doanh thu quản lý thuế là 3,5 triệu tỷ đồng và số thu trên 97 nghìn tỷ đồng. Từ năm 2021-2023, ngành tài chính đã thanh tra 31.570 đối tượng cả hộ kinh doanh và cá nhân xử lý hơn 22.000 trường hợp với số thu thuế tăng thêm hơn 3 nghìn tỷ đồng.
Trước đó, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, quản lý tuân thủ thuế là phương thức quản lý thuế hiện đại giúp cơ quan thuế phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực có hạn trước bối cảnh số lượng người nộp thuế ngày càng tăng, quy mô hoạt động ngày cảng lớn, tính chất hoạt động ngày càng phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro về thuế; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để người nộp thuế tuân thủ tốt các quy định của pháp luật.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Thuế, tính đến thời điểm hiện tại thì cả nước có gần 1 triệu doanh nghiệp, hơn 3 triệu hộ kinh doanh; trong đó có khoảng 1,9 triệu hộ kinh doanh thuộc diện phải nộp thuế và 27 triệu cá nhân có thu nhập thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân (khoảng 7 triệu cá nhân có thu nhập thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân). Với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, cùng với chủ trương đẩy mạnh hội nhập, tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, trong thời gian tới sẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tổ chức cá nhân kinh doanh tại Việt Nam.
Ông Đặng Ngọc Minh bày tỏ, trong những năm vừa qua, ngành thuế đã chú trọng triển khai quản lý rủi ro tuân thủ pháp luật thuế, thực hiện tổ chức thu thập, xử lý dữ liệu bên trong và từ các cơ quan, tổ chức bên ngoài ngành thuế. Bên cạnh đó, xây dựng các Bộ chỉ số tiêu chí, quy trình và ứng dụng về phân tích, nhận diện rủi ro người nộp thuế hỗ trợ cho quản lý thuế để lựa chọn người nộp thuế thực hiện kiểm tra, thanh tra thuế; phân loại hồ sơ hoàn thuế và xây dựng kế hoạch kiểm tra sau hoàn; quản lý, giám sát chặt chẽ việc sử dụng hóa đơn của người nộp thuế phòng ngừa gian lận hóa đơn, chống thất thu cho ngân sách nhà nước.
Bên cạnh những cơ hội lớn do nền kinh tế số mang đến thì cũng đặt ra những vấn đề mới cho quản lý thuế, trong đó vấn đề quản lý tuân thủ thuế đóng vai trò vô cùng quan trọng. Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết, việc quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số gặp nhiều khó khăn hơn so với nền kinh tế truyền thống do tính phức tạp, tính đa dạng và tính toàn cầu của các hoạt động kinh tế. Các giao dịch diễn ra trên môi trường mạng, thông qua các nền tảng số, khiến cho việc theo dõi, kiểm soát và quản lý trở nên khó khăn hơn. Do vậy, đòi hỏi cần có những giải pháp quản lý phù hợp, hiệu quả để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Dưới góc độ cơ quan quản lý, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu áp dụng các công nghệ mới dựa trên phân tích dữ liệu lớn, áp dụng trí tuệ nhân tạo vào phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ pháp luật thuế. Cụ thể, ngành thuế đã tổ chức triển khai hiệu quả thu thập, phân tích dữ liệu hóa đơn điện tử nói riêng, dữ liệu quản lý thuế nói chung; thực hiện xây dựng cơ sở dữ liệu đối soát dữ liệu lớn với hóa đơn điện tử, xây dựng chức năng cảnh báo xuất hóa đơn vượt ngưỡng an toàn. Đặc biệt, bước đầu nghiên cứu áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào phân tích dữ liệu hóa đơn điện tử để phát hiện rủi ro giá bất thường, chuỗi mua bán hóa đơn, gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng, phân tích chuỗi mua bán hóa đơn theo từng mặt hàng rủi ro hoặc theo chuỗi quan hệ mua bán của các doanh nghiệp trong nền kinh tế giúp tìm các chuỗi nghi ngờ (mua bán lòng vòng, chỉ mua không bán, chỉ bán không mua, xuất khống hóa đơn,...).
Thời gian tới, Tổng cục Thuế sẽ áp dụng quản lý rủi ro tuân thủ tổng thể theo định hướng, hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý tuân thủ tổng thể tại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế theo nguyên tắc phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ về thuế. Đồng thời, xây dựng một cơ sở dữ liệu thông tin quản lý tuân thủ tổng thể, toàn diện với các công cụ thu thập, xử lý, phân tích dữ liệu hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế và xu thế phát triển của công nghệ đáp ứng yêu cầu quản lý thuế, tạo thuận lợi cho người dân, nâng cao hiệu quả quản lý.
