'Thiếu nhân lực chất lượng cao thì mọi khát vọng phát triển khó thành hiện thực'
'Nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực của mọi động lực. Không có nhân lực chất lượng cao, mọi chiến lược chuyển đổi số, công nghiệp hóa, mọi khát vọng phát triển đều khó trở thành hiện thực'.
Sáng 8/10, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Bộ Y tế, Trường Đại học Y Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Đột phá chiến lược về nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao trong bối cảnh mới”.
Nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực của mọi động lực
Hội thảo diễn ra trong bối cảnh đất nước chuẩn bị bước vào giai đoạn phát triển mới, với khát vọng xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường, phồn vinh, sánh vai với các cường quốc năm châu vào giữa thế kỷ XXI.
Để hiện thực hóa khát vọng đó, Đảng ta đã xác định 3 đột phá chiến lược, trong đó phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao, giữ vai trò trụ cột và là điều kiện tiên quyết.
Quan điểm này từng được cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định tại Đại hội XIII của Đảng và tiếp tục được Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Nguồn nhân lực chất lượng cao chính là nhân tố quyết định để thực hiện khát vọng phát triển nhanh, bền vững”.
PGS.TS. Phan Thị Thu Hương, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, với lĩnh vực y tế - chăm sóc sức khỏe nhân dân, nguồn nhân lực chất lượng cao có ý nghĩa sống còn. Không chỉ đáp ứng yêu cầu chuyên môn, đội ngũ này còn phải hội tụ đầy đủ năng lực tư duy, kỹ năng thích ứng với khoa học công nghệ, và đặc biệt là y đức.
PGS.TS. Phan Thị Thu Hương cho rằng, hội thảo không chỉ là một diễn đàn học thuật, mà còn là đóng góp thiết thực cho quá trình chuẩn bị Văn kiện Đại hội XIV của Đảng - đặc biệt trong việc hoạch định chiến lược phát triển nguồn nhân lực, một trong ba khâu đột phá được xác định xuyên suốt trong các kỳ đại hội, và càng mang tính cấp bách trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Vũ Thanh Mai phát biểu khai mạc hội thảo nhấn mạnh: Chúng ta đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn. Trên thế giới, cuộc CMCN lần thứ tư, chuyển đổi số, kinh tế tri thức, kinh tế xanh đang tạo ra những thay đổi sâu rộng. Các quốc gia phát triển đẩy mạnh thu hút nhân tài, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Vũ Thanh Mai phát biểu khai mạc hội thảo.
Ở trong nước, yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thực hiện mục tiêu phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đặt ra đòi hỏi cấp bách về nguồn nhân lực chất lượng cao - yếu tố chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy khoảng cách lớn giữa yêu cầu và năng lực đáp ứng. Tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ mới đạt 28,1%, năng suất lao động chỉ bằng 59,6% của Thái Lan, 52,8% của Malaysia và chưa tới 20% của Singapore. Việt Nam đang thiếu hụt nghiêm trọng nhân lực trình độ cao, nhất là trong các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, y tế thông minh, bán dẫn… Nếu không có giải pháp đột phá, đồng bộ, kịp thời, chúng ta sẽ khó tận dụng được cơ hội phát triển, thậm chí có nguy cơ tụt hậu.
Các đại biểu tham dự hội thảo.
Về hội nhập quốc tế, yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ năng, khả năng làm việc toàn cầu ngày càng cao. Nghị quyết 57-NQ/TW và 59-NQ/TW của Bộ Chính trị đã khẳng định cần phát triển nhanh nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các ngành then chốt, công nghệ cao, chuyển đổi số.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh: “Nguồn nhân lực chất lượng cao là động lực của mọi động lực. Không có nhân lực chất lượng cao, mọi chiến lược chuyển đổi số, công nghiệp hóa, mọi khát vọng phát triển đều khó trở thành hiện thực. Học theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, chúng ta phải xây dựng một lực lượng nhân lực vừa hồng vừa chuyên, đủ năng lực hội nhập và cạnh tranh toàn cầu”.
Trên cơ sở đó, đồng chí Vũ Thanh Mai đề nghị hội thảo tập trung ba nội dung: Đánh giá thực trạng, chỉ ra những hạn chế, nguyên nhân và “điểm nghẽn”; Dự báo xu hướng, yêu cầu mới và đề xuất quan điểm, giải pháp đột phá phát triển nhân lực chất lượng cao trong giai đoạn tới.
Xây dựng nền công vụ ưu tú
Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Bá Chiến, Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị nhấn mạnh việc xây dựng nền công vụ ưu tú. Đó là hệ thống công vụ được tổ chức khoa học, hoạt động minh bạch và hiệu quả với đội ngũ công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn và tư duy đổi mới sáng tạo vượt trội; được tuyển chọn đào tạo, đãi ngộ và quản trị dựa trên năng lực, kết quả thực thi và cam kết phục vụ nhân dân; nhằm bảo đảm cho bộ máy nhà nước hoạt động liêm chính, kiến tạo và hiệu quả.
Nói cách khác đây là nền công vụ vừa “tinh hoa về nhân lực” vừa “chuẩn mực về thể chế và văn hóa phục vụ”, đủ khả năng dẫn dắt sự phát triển của quốc gia trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi mới.
PGS.TS Nguyễn Bá Chiến nhấn mạnh việc xây dựng nền công vụ ưu tú.
Để làm được điều này, PGS.TS Nguyễn Bá Chiến đề xuất 5 giải pháp quan trọng: Hoàn thiện thể chế và quản lý công vụ; phát triển đội ngũ công chức chất lượng; cải cách chế độ đãi ngộ và động lực; Xây dựng văn hóa công vụ liêm chính; Hiện đại hóa công vụ và nâng cao năng lực chuyển đổi số.
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng Biên tập NXB Chính trị quốc gia Sự thật, trong tham luận “Xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu tại các cơ quan Đảng Trung ương đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số” nhấn mạnh: Cán bộ tham mưu hiện nay, bên cạnh phẩm chất chính trị vững vàng và năng lực chuyên môn, cần có tư duy chiến lược, khả năng thích ứng nhanh với công nghệ số và kỹ năng làm việc trong môi trường dữ liệu số hóa, liên thông, kết nối.
Mỗi cán bộ tham mưu phải trở thành “hạt nhân chuyển đổi số”, chủ động học tập, đổi mới, ứng dụng công nghệ trong công việc. Đồng thời, họ cần được đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, đặc biệt về công nghệ thông tin, phân tích dữ liệu, bảo mật, kết hợp với kỹ năng mềm như tư duy phản biện, làm việc nhóm trong môi trường số.
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm đề xuất 7 giải pháp trọng tâm, trong đó nhấn mạnh xây dựng môi trường làm việc số tại các cơ quan Đảng, coi chuyển đổi số là công cụ nâng cao hiệu quả hoạt động, phối hợp, xử lý thông tin và kiến nghị chính sách.
PGS.TS. Vũ Trọng Lâm trình bày tham luận “Xây dựng đội ngũ cán bộ tham mưu tại các cơ quan Đảng Trung ương đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số”.
Phát biểu tổng kết hội thảo, GS.TS. Phùng Hữu Phú, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự chuẩn bị công phu và những tham luận tâm huyết của các đại biểu.
GS.TS. Phùng Hữu Phú nhấn mạnh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao không chỉ là yêu cầu cấp bách mà còn là nhiệm vụ lâu dài, xuyên suốt, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị.
GS.TS. Phùng Hữu Phú phát biểu tại tổng kết hội thảo.
Hội thảo đã làm sáng rõ nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn, đưa ra các gợi ý chính sách quan trọng, góp phần phục vụ công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.
Những kết quả, kiến nghị và đề xuất từ hội thảo là cơ sở quan trọng để hoạch định chính sách phát triển nhân lực trong thời gian tới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
