Thành lập Thành phố Huế trực thuộc Trung ương: Bảo tồn, phát huy hiệu quả giá trị di sản Cố đô, bản sắc văn hóa Huế
Chiều 30/10, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 8, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra về đề án thành lập Thành phố Huế trực thuộc Trung ương.
Bảo tồn, phát huy hiệu quả giá trị di sản Cố đô, bản sắc văn hóa Huế
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, việc xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc trung ương thực hiện theo các quan điểm, nguyên tắc:
Bảo tồn, phát huy hiệu quả giá trị di sản Cố đô, bản sắc văn hóa Huế để thành lập Thành phố Huế trực thuộc Trung ương với đặc trưng: Văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan thân thiện môi trường và thông minh.
Khai thác và phát huy toàn diện, hiệu quả tiềm năng, lợi thế của thành phố di sản, đưa Huế phát triển nhanh, bền vững và tạo động lực lan tỏa vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ.
Giải quyết tốt các mối quan hệ giữa kế thừa và phát triển; giữa phát triển kinh tế - văn hóa và môi trường; giữa bảo tồn gìn giữ truyền thống và phát huy các giá trị di sản, trong đó bảo tồn là cốt lõi; giữa phát triển đô thị di sản và phát triển thành phố trực thuộc trung ương và đặt trong tổng thể toàn đô thị Huế.
Theo đề án, thành lập Thành phố Huế trực thuộc trung ương trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số của tỉnh Thừa Thiên Huế.
Thành phố Huế trực thuộc trung ương có 4.947,11km2 và 1.236.393 người; có 9 đơn vị hành chính cấp huyện (2 quận, 3 thị xã, 4 huyện); có 133 đơn vị hành chính cấp xã (78 xã, 48 phường, 7 thị trấn); tỉ lệ đô thị hóa 63,02% (779.207 người/1.236.393 người).
Đề án đã có đánh giá tác động kỹ lưỡng; xây dựng phương án và lộ trình sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị của Thành phố Huế trực thuộc trung ương; phương án sử dụng trụ sở, tài sản công và thực hiện các chính sách đặc thù trên địa bàn theo đúng quy định.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành trung ương quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho Thành phố Huế trực thuộc trung ương sau khi được thành lập.
Đặc biệt là tiếp tục hoàn thiện thể chế và tổ chức thực thi pháp luật để phát triển kinh tế - xã hội, tạo đột phá mới dựa trên nền tảng, thế mạnh và đặc thù của địa phương, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng trong địa phương, giữa vùng trung tâm và vùng ngoại vi.
Đẩy mạnh hỗ trợ, hợp tác giữa các tỉnh, thành phố để tạo động lực cho Thành phố Huế trực thuộc trung ương phát triển mạnh mẽ hơn nữa, xứng đáng là trung tâm văn hóa, giáo dục, du lịch và y tế chuyên sâu lớn, đặc sắc của cả nước và khu vực Đông Nam Á.
Đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương khẩn trương ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội gắn với thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn.
Bảo đảm giữ vững ổn định chính trị, an ninh, quốc phòng, sớm ổn định hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống chính trị ở địa phương, hạn chế gây xáo trộn lớn đến đời sống của nhân dân.
Tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cá nhân, tổ chức khi thay đổi giấy tờ có liên quan và các điều kiện cần thiết khác cho hoạt động của các đơn vị hành chính vừa được thành lập mới.
Kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng để giải quyết những khó khăn của cán bộ, nhân dân trên địa bàn; chú trọng công tác tuyên truyền trong xã hội để mọi cơ quan, tổ chức, người dân và doanh nghiệp nhận thức rõ trách nhiệm của mình, lan tỏa niềm tự hào và cùng chung sức phấn đấu đưa Thành phố Huế trực thuộc trung ương tiếp tục phát triển nhanh và bền vững.
Tập trung quy định về mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng
Cũng tại phiên họp, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, Dự thảo Nghị quyết có 10 điều với các nội dung cơ bản: Về mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng; Nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương khi tổ chức chính quyền đô thị; Về cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND; Về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, UBND cấp huyện, đơn vị sự nghiệp công lập; Về cán bộ, công chức làm việc tại phường, xã, thị trấn.
Trong đó, về mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng: Chính quyền địa phương ở quận, phường tại thành phố Hải Phòng là UBND quận, phường và là cơ quan hành chính nhà nước ở quận, phường (không tổ chức HĐND quận, phường). Việc tổ chức chính quyền địa phương ở thành phố Hải Phòng và các đơn vị hành chính khác của thành phố Hải Phòng có HĐND và UBND theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương hiện hành.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương khi tổ chức chính quyền đô thị: Quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở thành phố, quận, thành phố Thủy Nguyên và phường để đảm bảo thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan nhà nước, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền đô thị, đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị, phục vụ tốt hơn các nhu cầu của người dân, tổ chức, doanh nghiệp. Đồng thời, chuyển các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND quận và HĐND phường thực hiện trước đây sang HĐND, UBND, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng; UBND, Chủ tịch UBND quận; HĐND, UBND, Chủ tịch UBND thành phố Thủy Nguyên và UBND phường thực hiện; đồng thời bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn cho các cơ quan này (tương tự Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đang thực hiện) để đảm bảo phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền đô thị.
Thẩm tra dự thảo Nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết trình Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng. Hồ sơ dự thảo Nghị quyết đáp ứng yêu cầu theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét.
Về phạm vi điều chỉnh, Ủy ban Pháp luật đề nghị Nghị quyết chỉ tập trung quy định về mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng. Những nội dung khác liên quan đến cơ chế, chính sách đặc thù khác với quy định của luật và đang được thực hiện thí điểm tại các địa phương khác thì nên được quy định trong Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng mà Chính phủ đang dự kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới để bảo đảm đúng theo yêu cầu của Bộ Chính trị và quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Về các nội dung cụ thể của dự thảo Nghị quyết, Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng; tán thành việc tăng cường bộ máy, tăng thêm số lượng đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách cho HĐND Thành phố; tán thành việc điều chuyển, bổ sung thêm một số thẩm quyền cho HĐND Thành phố để tăng cường năng lực, bảo đảm thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương trong bối cảnh không tổ chức HĐND quận, phường.
Về UBND, Chủ tịch UBND Thành phố, Ủy ban Pháp luật đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, chỉnh lý một số quy định về nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của UBND, Chủ tịch UBND để bảo đảm phù hợp, chính xác.
Ngoài ra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cũng nêu rõ quan điểm của Ủy ban đối với các nội dung khác về: cơ cấu tổ chức và nhiệm vụ, quyền hạn của UBND quận, phường; Về HĐND, UBND thành phố Thủy Nguyên;…