Tạo tiền đề cho phương hướng hợp tác tương lai

Chuyến thăm biểu tượng

Sự xuất hiện của Ngoại trưởng Anh đánh dấu bước quan trọng trong việc thu hẹp sự gián đoạn trong các chuyến thăm cấp cao giữa Vương quốc Anh và Trung Quốc, đồng thời tạo tiền đề cho các trao đổi và cam kết trong tương lai.

Ngoại trưởng Anh James Cleverly và Phó Chủ tịch Trung Quốc Hàn Chính tại Đại lễ đường nhân dân ở Bắc Kinh, ngày 30.8.2023. Nguồn: AP

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân đã thông báo về chuyến đi Trung Quốc của ông Cleverly từ chiều thứ Ba (29.8). Nhà ngoại giao hàng đầu của xứ sở sương mù tới thăm xứ sở gấu trúc theo lời mời của Ủy viên Bộ Chính trị Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Vương Nghị.

Ông Vương Văn Bân cho biết, trong chuyến thăm của Ngoại trưởng Anh Cleverly, hai bên sẽ trao đổi sâu sắc về quan hệ Trung Quốc - Vương quốc Anh cũng như các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm.

Ông nói: “Chúng tôi hy vọng Vương quốc Anh sẽ hợp tác với Trung Quốc để nêu cao tinh thần tôn trọng lẫn nhau, trao đổi sâu sắc, tăng cường hiểu biết và thúc đẩy sự phát triển ổn định của quan hệ song phương”.

Theo lịch trình, ông Cleverly gặp gỡ Phó Chủ tịch Hàn Chính, người đồng cấp Vương Nghị... sự kiện quan trọng nhấn mạnh tầm quan trọng của chuyến thăm. Đồng thời, ông cũng gặp gỡ các lãnh đạo doanh nghiệp chủ chốt của Trung Quốc, nêu bật khía cạnh kinh tế trong quan hệ hai bên. Phía Anh mong muốn sẽ có cuộc thảo luận thực chất ở cấp cao về các vấn đề mà cả hai bên cùng quan tâm và coi chuyến thăm là cơ hội quan trọng để chứng minh rằng sự hợp tác giữa Trung Quốc và Anh có hiệu quả và mang lại giá trị đối với cả hai bên. Các chủ đề thảo luận sẽ bao gồm cả cuộc khủng hoảng Ukraine và chống biến đổi khí hậu.

Theo ông Gao Jian, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Anh tại Đại học Nghiên cứu quốc tế Thượng Hải và ông Cui Hongjian, Giám đốc Khoa Nghiên cứu châu Âu tại Viện Nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, mặc dù chuyến thăm mang tính biểu tượng hơn là ý nghĩa thực tế nhưng nó cũng có khả năng thiết lập lại cảm giác bình thường trong quan hệ song phương, đặc biệt là ở cấp độ làm việc.

Truyền thông hai bên đều đưa tin, Ngoại trưởng Cleverly là quan chức cấp cao nhất của Vương quốc Anh đến thăm Trung Quốc kể từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19 và là nhà ngoại giao hàng đầu của Anh đến thăm Trung Quốc sau 5 năm. Lần cuối cùng một ngoại trưởng Anh đến thăm Trung Quốc là ông Jeremy Hunt, tới Bắc Kinh năm 2018.

Vượt qua những bất đồng

Các nhà quan sát lưu ý rằng, so với mối quan hệ giữa Trung Quốc và các cường quốc phương Tây khác, quan hệ Trung Quốc - Vương quốc Anh vẫn chưa khởi động lại trong thời kỳ hậu đại dịch. Dưới thời cựu Thủ tướng Boris Johnson, chính quyền London từng chỉ trích Bắc Kinh về việc cấm công ty công nghệ Trung Quốc Huawei sử dụng mạng 5G của Anh và thậm chí tỏ ra không vừa lòng vì cho rằng Trung Quốc không nói toàn bộ sự thật về nguồn gốc của đại dịch Covid-19.

Ông Cui Hongjian cho biết, do thiếu tương tác ngoại giao, quan hệ Trung Quốc - Vương quốc Anh từ lâu rơi vào tình trạng không chắc chắn. "Chuyến thăm cấp cao đang diễn ra sẽ giúp loại bỏ sự không chắc chắn đó. Hai bên có thể coi chuyến thăm như điểm khởi đầu cho những cuộc đối thoại tương lai", ông nhận định.

Theo chuyên gia này, chuyến thăm sẽ tạo tiền đề cho phương hướng hợp tác tiếp theo giữa Trung Quốc và Vương quốc Anh. Hai bên có thể sẽ lập kế hoạch cụ thể để nối lại trao đổi, chẳng hạn như trao đổi các chuyến thăm tiếp theo. Ông cho biết, hai bên cũng sẽ tìm kiếm sự đồng thuận về một số vấn đề và lĩnh vực điểm nóng, ngay cả khi không phải vấn đề nào cũng có thể khắc phục trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, các nhà phân tích đánh giá chuyến thăm chỉ mang tính thăm dò, xét đến thời gian và bối cảnh của chuyến thăm. Ông Cui Hongjian cho biết, cơ hội đạt được sự đồng thuận đáng kể giữa hai bên là không cao.

Các nhà quan sát cũng lưu ý, chính sách của chính quyền Thủ tướng Anh Sunak đối với Trung Quốc đã mềm mỏng hơn so với các chính quyền trước đây, cho thấy xứ sở sương mù đã có chính sách thực dụng và bảo vệ tầm quan trọng của việc đối thoại với Bắc Kinh.

Tại Hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng 5, Thủ tướng Anh Rishi Sunak từng phát biểu rằng, Trung Quốc đặt ra “thách thức lớn nhất trên thế giới đối với an ninh và thịnh vượng toàn cầu”, sau khi mô tả Bắc Kinh là “thách thức mang tính thời đại” vào tháng 3. Tuy nhiên, vào tháng 4, Ngoại trưởng Cleverly lại tuyên bố rằng Vương quốc Anh phải hợp tác với Trung Quốc thay vì cô lập nước này trong “cuộc chiến tranh lạnh mới” trong bài phát biểu về chính sách của mình.

Ông Gao Jian chỉ ra rằng, Trung Quốc hiện là bên nắm giữ thế chủ động và sự ổn định chiến lược trong quan hệ Trung Quốc - Vương quốc Anh. Ảnh hưởng toàn cầu ngày càng tăng của nước này là yếu tố tạo nên động lực phát triển. Ông Gao Jian nhận định thêm tầm quan trọng của Trung Quốc trong nền kinh tế toàn cầu và các vấn đề quốc tế đã khiến họ trở thành một đối tác không thể thiếu. Sự quan tâm của Vương quốc Anh trong việc thúc đẩy nền kinh tế của mình nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác với Trung Quốc, do sự ổn định chiến lược và sức mạnh kinh tế của đất nước gấu trúc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân hôm thứ Ba cho biết, với tư cách là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và các nền kinh tế lớn trên toàn cầu, Trung Quốc và Vương Quốc Anh chịu trách nhiệm chung trong việc thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển thế giới. Duy trì và phát triển quan hệ song phương phù hợp với lợi ích chung của nhân dân hai nước.

Tóm lại, chuyến thăm Trung Quốc sắp tới của Ngoại trưởng Anh James Cleverly được coi là bước ngoặt trong ngoại giao, biểu thị nỗ lực mới nhằm hàn gắn và tăng cường mối quan hệ giữa hai quốc gia nổi bật. Nó có tiềm năng tác động đến các cuộc đối thoại và hợp tác trong tương lai. Khi thế giới phải đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, sự tương tác giữa hai nước chắc chắn sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình bối cảnh toàn cầu.