Tại sao đậu mùa khỉ trở thành trường hợp khẩn cấp?
Ngày 15/8, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã tuyên bố đợt bùng phát đậu mùa khỉ là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu lần thứ hai trong 2 năm.
Một bệnh nhân ở Mỹ đang chuẩn bị được tiêm vaccine đậu mùa khỉ. Nguồn: AP.
“Trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng có tầm quan trọng quốc tế” hay PHEIC là hình thức cảnh báo cao nhất của WHO. Nó được ban hành khi các bệnh lây lan theo những cách mới hoặc bất thường và nhằm mục đích thúc đẩy sự hợp tác và tài trợ quốc tế để giải quyết một đợt bùng phát.
Hai năm trước, WHO đã tuyên bố đậu mùa khỉ là trường hợp khẩn cấp khi một dạng bệnh bắt đầu lây lan trên toàn cầu, chủ yếu ở những người đàn ông quan hệ tình dục đồng giới. Đợt bùng phát đó đã được kiểm soát sau khi hành vi được thay đổi và thực hành tình dục an toàn, cùng với vaccine, giúp những người có nguy cơ tự bảo vệ mình ở nhiều quốc gia.
Nhưng đậu mùa khỉ đã là vấn đề sức khỏe cộng đồng ở một số vùng của châu Phi trong nhiều thập kỷ. Trường hợp đầu tiên ở người là ở Congo vào năm 1970 và đã bùng phát kể từ đó. Đợt bùng phát hiện tại ở Congo đã chứng kiến 27.000 ca mắc và hơn 1.100 ca tử vong kể từ tháng 1/2023, chủ yếu là ở trẻ em. Hai chủng mpox hiện đang lây lan trong nước: dạng virus đặc hữu cũng như một nhánh mới.
Các nhà khoa học hy vọng rằng, các tuyên bố tình trạng khẩn cấp sẽ đẩy nhanh nỗ lực đưa thêm các công cụ y tế và tài trợ đến Congo để giúp chính quyền nơi đây giải quyết dịch bệnh. Cần có sự giám sát tốt hơn để nghiên cứu virus và giúp ngăn chặn sự lây lan.
Theo các nhà khoa học, đậu mùa khỉ là một vấn đề sức khỏe đáng kể đang giết chết một số người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới, một dạng của bệnh này có thể đang lây lan theo những cách mới và ở những vùng mới của châu Phi. Nhưng đó không phải là Covid-19.
Cho đến nay, không có bằng chứng nào cho thấy, bệnh lây lan qua không khí dễ dàng như Covid-19 và có những công cụ đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự lây lan và giúp đỡ những người có nguy cơ. Thách thức hiện nay, mà các tuyên bố khẩn cấp nhằm mục đích nêu bật là đảm bảo những công cụ đó đến được với những người cần chúng nhất, ở Congo và các nước láng giềng.
