Sửa Luật Quy hoạch đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị

Tham dự phiên họp còn có: Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, đại diện Văn phòng Chủ tịch nước, Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các cơ quan có liên quan.

Toàn cảnh Phiên họp

Bổ sung, làm rõ nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch

Về nội dung xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng: Trường hợp quy hoạch ngành quốc gia mâu thuẫn với nhau, quy hoạch vùng mâu thuẫn với nhau, quy hoạch tỉnh mâu thuẫn với nhau, Thủ tướng Chính phủ quyết định quy hoạch phải điều chỉnh. Trường hợp các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có mâu thuẫn với nhau thì cấp có thẩm quyền cao hơn quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với quy hoạch khác cơ quan tổ chức lập; cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh đối với trường hợp các quy hoạch do cùng một cơ quan tổ chức lập.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, giải trình dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch

Đối với nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi nhấn mạnh, việc bổ sung và làm rõ nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch là cần thiết nhằm tạo cơ sở pháp lý cho Chính phủ quy định chi tiết xử lý các trường hợp cụ thể trong thực tiễn. Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu phương án xử lý phù hợp đối với mâu thuẫn giữa các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với nhau trong trường hợp có cùng cơ quan tổ chức lập quy hoạch thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch phải điều chỉnh. Tương tự, đối với quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có phạm vi liên quan từ 02 tỉnh trở lên mâu thuẫn với quy hoạch tỉnh thì cơ quan tổ chức lập quy hoạch ngành quốc gia mà quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành đó cụ thể hóa quyết định quy hoạch phải điều chỉnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi phát biểu tại phiên họp

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho rằng, dự thảo Luật quy định cho phép quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành được lập đồng thời với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh nhưng chỉ được phê duyệt sau khi quy hoạch mà quy hoạch đó cụ thể hóa được quyết định, phê duyệt có thể làm chậm, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện các dự án đầu tư, dẫn đến các mục tiêu, yêu cầu về tốc độ tăng trưởng kinh tế - xã hội không đạt được hiệu quả như kỳ vọng. “Đề nghị cân nhắc nghiên cứu theo hướng đối với quy hoạch cùng cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt thì quy hoạch nào được lập, thẩm định xong trước sẽ được quyết định, phê duyệt trước; đối với quy hoạch khác cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt thì quy hoạch có cấp thẩm quyền cao hơn phải được quyết định, phê duyệt trước để hạn chế tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy hoạch sau khi được quyết định, phê duyệt”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết.

Đẩy mạnh phân cấp thẩm quyền trong quyết định, điều chỉnh quy hoạch

Về phân cấp thẩm quyền quyết định, điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, để bảo đảm điều chỉnh được ngay quy hoạch thời kỳ 2021 - 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, mở rộng không gian phát triển theo yêu cầu của Kết luận số 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và hướng tới mục tiêu tăng trưởng 2 con số, dự thảo Luật sẽ phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030 cho Chính phủ. Đây cũng là nội dung được đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội tán thành, đáp ứng yêu cầu về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương hai cấp, trong đó chưa phân cấp thẩm quyền cho Chính phủ quyết định đối với việc lập mới 02 quy hoạch này sau thời kỳ 2030.

Các đại biểu dự phiên họp

Về việc phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thẩm định và phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và quy hoạch, dự thảo Luật Quy hoạch đề xuất chưa thực hiện việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với việc lập mới quy hoạch. Lý giải nội dung này, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, nội dung quy hoạch tỉnh bao trùm nhiều ngành, lĩnh vực; mỗi ngành, lĩnh vực được quy định tại nhiều pháp luật khác nhau với mức độ phân cấp rất khác nhau. Nếu phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh thì phải rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật và sửa đổi, bổ sung toàn diện để bảo đảm đồng bộ, thống nhất, dẫn tới không đáp ứng được yêu cầu về tiến độ sửa đổi luật để làm cơ sở cho các tỉnh điều chỉnh quy hoạch được ngay sau khi hoàn thành việc sắp xếp đơn vị hành chính. Thứ hai, việc phân cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chưa được triển khai trên thực tế nên chưa có tổng kết, đánh giá thực tiễn đầy đủ. “Từ nay đến năm 2030 chỉ thực hiện việc điều chinh quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 và dự thảo Luật đã bảo đảm phân cấp cho Ủy ban dân nhân cấp tỉnh tổ chức thẩm định và phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tỉnh. Việc lập mới quy hoạch tỉnh sẽ được thực hiện ở thời kỳ 2031- 2040, do vậy, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu khi sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch” Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết thêm.

Tiếp tục rà soát các luật liên quan đến quy hoạch

Tham gia góp ý tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, trong kỳ họp này phải sửa Luật Quy hoạch một cách căn cơ, bài bản, giải quyết được các vướng mắc hiện nay, nhằm thực hiện việc tinh gọn bộ máy, sáp nhập tỉnh thành phố, trên tinh thần “khó đâu - tháo đó, tắc đâu - thông đó”. Bên cạnh đó, cần xây dựng sớm, và nâng cao chất lượng của các văn bản quy phạm pháp luật dưới luật, đáp ứng kịp thời yêu cầu của thực tế triển khai.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho ý kiến về dự thảo Luật

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, các cơ quan hữu quan cần tiếp tục rà soát các luật có liên quan như Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và liên quan chủ yếu đến các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Lấy ví dụ hai địa phương sáp nhập là thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần làm rõ việc tích hợp quy hoạch để không xảy ra mâu thuẫn chồng chéo, xác định quy hoạch được sử dụng để làm cơ sở tích hợp các quy hoạch khác nhau. Chủ tịch Quốc hội cũng thống nhất nội dung giao thẩm quyền phân cấp thẩm quyền quyết định điều chỉnh quy hoạch cho cấp tỉnh, tuy nhiên cần lưu ý việc kiểm tra, giám sát. Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo cần gửi dự thảo Luật sau khi đã tiếp thu, chỉnh lý cho các địa phương sau khi sáp nhập để có thêm ý kiến đóng góp, hoàn thiện dự thảo Luật.

Phản hồi ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Luật Quy hoạch và Nghị định hướng dẫn cũng đang được gửi lấy ý kiến các bộ ngành và các địa phương, để khi Quốc hội thông qua Luật Quy hoạch thì sẽ ban hành Nghị định hướng dẫn từ 1/7. Bộ trưởng cũng cho biết, lần sửa đổi Luật Quy hoạch lần này tập trung giải quyết 03 vấn đề cấp thiết cần xử lý ngay để đáp ứng chỉ đạo của Trung ương, cụ thể là Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư ngày 28/2/2025 về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đó là bổ sung quy định chuyển tiếp về điều chỉnh quy hoạch, bảo đảm tất các các địa phương sẽ thực hiện điều chỉnh quy hoạch ngay sau khi Nghị quyết có hiệu lực; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền tối đa, triệt để, tăng cường tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của các cấp, các ngành; tiếp tục tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trên thực tiễn có thể xử lý được ngay. Đối với các quy định khác liên quan đến danh mục quy hoạch, phân cấp việc quyết định hoặc phê duyệt đối với các quy hoạch được lập mới sẽ được tiếp tục nghiên cứu, rà soát trong quá trình sửa đổi toàn diện Luật Quy hoạch và sửa đổi các luật khác có quy định liên quan đến quy hoạch.

Phát biểu kết luận Phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh đồng tình với ý kiến của Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính về vướng mắc trong quy hoạch không chỉ có tại luật quy hoạch mà còn liên quan đến nhiều luật khác, đặc biệt là Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị và xây dựng, Luật Địa chất và khoáng sản…, do đó cần thời gian rà soát, tổng kết đánh giá theo tinh thần Nghị quyết 61.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh kết luận nội dung thảo luận

Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thống nhất về hệ thống quy hoạch, về nhiệm vụ lập quy hoạch, các quy định về nội dung quy hoạch, trình tự thủ tục thẩm định quy hoạch, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức tổ chức, cá nhân có liên quan, sau khi tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra, dự thảo Luật có đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 9. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tiếp thu hoặc có giải trình đầy đủ thuyết phục đối với các nội dung theo ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và ý kiến của cơ quan thẩm tra. “Tiếp tục rà soát các luật đang trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 9, nhất là các nội dung có liên quan đến quy hoạch như Luật sửa đổi bổ sung một số điều của 8 luật, Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi), Luật Quảng cáo (sửa đổi), Luật Công nghiệp công nghệ số…Với các dự án luật liên quan đến quy hoạch mà chưa được sửa đổi tại kỳ này như Luật Đất đai, Luật quy hoạch đô thị và nông thôn thì cần tiếp tục rà soát nghiên cứu và có lộ trình kế hoạch cụ thể để trình Quốc hội xem xét thôgn qua càng sớm càng tốt” – Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh./.

Một số hình ảnh tại phiên họp:

Nguyễn Hùng – Vũ Hiếu – Thế Anh