Quảng Trị quyết tâm trở thành địa phương mạnh về biển, giàu lên từ biển

- Thưa đồng chí! Đồng chí đánh giá như thế nào về những điều kiện thuận lợi của tỉnh để thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế biển?

- Quảng Trị có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế biển. Với vị trí thuận lợi nằm ở tuyến đầu của Hành lang kinh tế Đông-Tây (EWEC), cảng Cửa Việt được xem là “điểm nhấn”, giữ vai trò thúc đẩy kinh tế của tỉnh và kết nối với các tỉnh trong khu vực. Trong đó, cảng Cửa Việt cách Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo 90 km, cách vùng Đông Bắc Thái Lan 300 km theo đường xuyên Á - cung đường ra biển được xem là ngắn nhất. Vì thế, đây là lợi thế để Cửa Việt phát triển thành cảng lớn giúp lưu thông hàng hóa đường biển thuận lợi hơn giữa Việt Nam, Lào và Thái Lan.

Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Trị có bờ biển dài 75 km, hệ sinh thái biển đa dạng, ngư trường rộng lớn, nguồn hải sản phong phú. Đặc biệt, có nhiều bãi tắm đẹp, trải dọc tuyến biển là điều kiện để phát triển du lịch. Dọc bờ biển có nhiều vùng kín gió thuận lợi cho phát triển cảng, xây dựng khu sửa chữa, neo đậu tàu thuyền; có nhiều tài nguyên khoáng sản như khí tự nhiên, titan, cát trắng...để phát triển các ngành công nghiệp về năng lượng, sản xuất thủy tinh.

Không chỉ sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển dịch vụ, du lịch, thương mại, biển Quảng Trị cũng được đánh giá là địa chỉ có tiềm năng lớn về điện gió ngoài khơi. Bên cạnh hai khu vực trọng điểm là Cửa Việt, Cửa Tùng, hiện ở khu vực ven biển các xã Triệu An, Triệu Vân, huyện Triệu Phong và Hải An, Hải Dương, huyện Hải Lăng đang hình thành các vùng kinh tế biển.

Đặc biệt, khi hình thành cảng nước sâu Mỹ Thủy và Trung tâm Điện khí LNG Hải Lăng thì khu vực ven biển từ Cửa Việt đến Mỹ Thủy mà hạt nhân là Khu kinh tế Đông Nam trở thành hành lang kinh tế biển đa lĩnh vực, đa ngành nghề từ du lịch nghỉ dưỡng, khai thác, chế biến thủy hải sản, công nghiệp điện khí, dịch vụ logistics và cảng biển...

- Chương trình hành động số 144- CTHĐ/TU của Tỉnh ủy Quảng Trị thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển nêu rõ: Du lịch biển, nuôi trồng và khai thác hải sản cùng với công nghiệp ven biển và năng lượng tái tạo là 4 ngành kinh tế biển để tỉnh Quảng Trị tập trung phát triển. Đồng chí chia sẻ rõ hơn về các định hướng của tỉnh đối với các mục tiêu này?

- Quy hoạch tỉnh Quảng Trị thời kỳ 2021-2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, trong đó quy hoạch vùng ven biển sẽ là vùng trọng điểm phát triển các đô thị du lịch, khu du lịch tổng hợp ven biển, kết nối với đảo Cồn Cỏ; hình thành các tổ hợp nuôi trồng, chế biến thủy sản hiện đại...Nhiều mục tiêu về phát triển kinh tế biển được đặt ra trong quy hoạch này.

Cụ thể, Đồ án quy hoạch tỉnh Quảng Trị đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được thể hiện như đại bàng hướng ra biển, xác định vùng ven biển sẽ là vùng trọng điểm phát triển các đô thị du lịch, khu du lịch tổng hợp ven biển, kết nối với đảo Cồn Cỏ; hình thành các tổ hợp nuôi trồng, chế biến thủy sản hiện đại, thân thiện môi trường; phát triển các tổ hợp công nghiệp sạch kết hợp với dịch vụ và đô thị, dân cư.

Duy trì, phục hồi và mở rộng dải rừng phòng hộ ven biển, phục hồi môi trường vùng rừng sinh thái vùng cát; phát triển Khu kinh tế Đông Nam là khu kinh tế biển tổng hợp, trọng tâm là công nghiệp năng lượng, công nghiệp đa ngành khai thác lợi thế ven biển, logistics; xây dựng sân bay tại Gio Linh và cảng biển quốc tế 100.000 tấn tại Mỹ Thủy.

Vùng trũng nằm giữa vùng ven biển và vùng đồng bằng cao sẽ là tiểu vùng phụ trợ, phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ và nông nghiệp công nghệ cao; nâng cấp hạ tầng và chất lượng môi trường sống của các khu dân cư hiện hữu, tăng cường kết nối với vùng trung tâm; phát triển du lịch sinh thái; phục hồi môi trường và chủ động phòng chống thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu.

Đối với các hành lang phát triển, trong đó hành lang phát triển ven biển, trọng tâm là khu công nghiệp khí, công nghiệp đa ngành khai thác lợi thế cảng biển, dịch vụ logistics, đô thị du lịch sinh thái biển và sinh thái vùng cát ven biển gắn với phục hồi hệ sinh thái.

Hành lang phát triển Đông - Tây dọc theo quốc lộ 9 khai thác tiềm năng và lợi thế của hành lang quốc tế Đông-Tây sẽ xây dựng Khu thương mại xuyên biên giới Lao Bảo - Densavan, kết nối cửa khẩu Lao Bảo -Đông Hà - Cửa Việt, phát triển logistics, thương mại, dịch vụ, du lịch, tạo sự hấp dẫn thu hút đầu tư, nâng cao chất lượng môi trường sống của dân cư, hỗ trợ phát triển lâm nghiệp bền vững gắn với cộng đồng và du lịch sinh thái, đảm bảo an ninh quốc phòng.

Hành lang phát triển Đông - Tây dọc theo Quốc lộ 15D khai thác tiềm năng và lợi thế của hành lang quốc tế khu vực La Lay, hình thành khu kinh tế thương mại đặc biệt kết nối Cửa khẩu quốc tế La Lay - cảng Mỹ Thủy, phát triển logistics, thương mại, dịch vụ, du lịch, nâng cao chất lượng môi trường sống của dân cư gắn với hỗ trợ phát triển lâm nghiệp bền vững, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tạo môi trường thuận lợi để sản xuất kinh doanh gắn với du lịch cộng đồng, đảm bảo an ninh quốc phòng, phát huy tiềm năng kinh tế biển gắn với cảng biển quốc tế.

Về du lịch, quy hoạch đặt mục tiêu phát huy lợi thế về biển đảo, sinh thái, văn hóa, tín ngưỡng...và kết nối liên vùng trong hệ thống du lịch di sản miền Trung, cùng các hành lang kinh tế quốc gia, quốc tế; phát triển du lịch nghỉ dưỡng biển, đảo, trọng tâm là phát triển tam giác du lịch Cửa Tùng -Cửa Việt - đảo Cồn Cỏ và dải đô thị du lịch ven biển; tạo cơ hội để phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng tại khu vực ven biển, ven các hồ và tại vùng núi phía Tây, là cơ hội để hình thành sản phẩm, dịch vụ và tuyến điểm du lịch đặc trưng của địa phương...

Cảng Cửa Việt -Ảnh: TÂN NGUYÊN

- Để phát triển kinh tế biển xứng tầm với tiềm năng, lợi thế, đồng thời gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo, tỉnh đã và đang triển khai những cơ chế, chính sách như thế nào, thưa đồng chí?

- Để thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế biển trong giai đoạn trước mắt và lâu dài, tỉnh chủ động rà soát, bổ sung quy hoạch, các chính sách về kinh tế biển theo hướng liên kết, phát triển bền vững. Tạo điều kiện thuận lợi để huy động các nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư xây dựng hạ tầng, phát triển khoa học, công nghệ, nguồn nhân lực và chuyển giao tri thức về biển; bổ sung quy hoạch các đô thị ven biển.

Rà soát, điều chỉnh và xây dựng đồng bộ các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch liên quan đến biển, đảo theo hướng quản lý tổng hợp, phù hợp với hệ sinh thái biển, bảo đảm sự gắn kết hài hòa, đồng bộ giữa bảo tồn và phát triển các vùng đất liền, vùng ven bờ, vùng biển, hải đảo của tỉnh và các tỉnh lân cận.

Tập trung nguồn lực để phát triển công nghiệp ven biển của tỉnh thành khu vực phát triển năng động, làm động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh, trong đó lấy Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị làm hạt nhân, phát triển công nghiệp đa ngành. Đầu tư hệ thống cảng biển và phát triển dịch vụ vận tải biển. Tăng cường thu hút đầu tư xây dựng cụm cảng nước sâu Mỹ Thủy, nâng cấp cảng Cửa Việt để khai thác lợi thế về dịch vụ cảng, vận tải biển và các dịch vụ liên quan. Phát triển hợp lý các ngành sửa chữa đóng tàu, công nghiệp phụ trợ.

Tỉnh Quảng Trị chú trọng phát triển du lịch, dịch vụ biển, đảo trở thành một trong những ngành kinh tế chủ lực của kinh tế biển. Tập trung nguồn lực cho đầu tư phát triển hạ tầng du lịch đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm; khuyến khích, tạo điều kiện để các thành phần kinh tế tham gia phát triển du lịch sinh thái, thám hiểm khoa học, các khu du lịch nghỉ dưỡng biển cao cấp vùng ven biển Cửa Việt, Cửa Tùng và đảo Cồn Cỏ.

Xây dựng, phát triển, đa dạng hóa các sản phẩm, chuỗi sản phẩm, thương hiệu du lịch biển địa phương trên cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử đặc sắc của các vùng, miền, kết nối với các tuyến du lịch trên Hành lang kinh tế Đông - Tây để Quảng Trị trở thành điểm đến hấp dẫn trong nước và khu vực.

Ngành thủy sản ven biển chuyển mạnh từ nuôi trồng, khai thác hải sản theo phương thức truyền thống sang công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao. Tổ chức lại hoạt động khai thác hải sản theo hướng giảm khai thác gần bờ, đẩy mạnh khai thác tại các vùng biển xa bờ phù hợp với từng vùng biển và khả năng phục hồi của hệ sinh thái biển đi đôi với thực hiện đồng bộ, có hiệu quả công tác đào tạo, chuyển đổi nghề cho ngư dân.

Thực hiện các chính sách tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ ngư dân đầu tư đóng mới tàu có công suất cao, đánh bắt xa bờ. Đầu tư nâng cấp các cảng cá, các bến cá, khu neo đậu tàu thuyền và tổ chức tốt các dịch vụ hậu cần nghề cá. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học-công nghệ tiên tiến trong nuôi trồng, khai thác, bảo quản, chế biến hải sản, tạo ra các sản phẩm chủ lực, có chất lượng, giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong và ngoài nước.

Thúc đẩy đầu tư xây dựng, khai thác điện khí, điện mặt trời và các dạng năng lượng tái tạo khác. Quan tâm phát triển một số ngành kinh tế dựa vào khai thác tài nguyên đa dạng sinh học biển như dược liệu biển; nuôi trồng, chế biến rong, tảo biển...Tham gia các dịch vụ phụ trợ cho sản xuất năng lượng tái tạo trên địa bàn.

Phát triển đồng bộ, từng bước hình thành khu kinh tế, các khu đô thị sinh thái ven biển. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân vùng biển. Nâng cao chất lượng chăm sóc y tế, giáo dục, cung cấp đầy đủ điện, thông tin liên lạc, nước ngọt, bảo đảm an ninh, an toàn cho dân cư vùng ven biển và những người lao động trên biển.

Chú trọng phát triển các thiết chế văn hóa cho cộng đồng dân cư ven biển; phát huy bản sắc, giá trị lịch sử và văn hóa dân tộc, tri thức tốt đẹp trong ứng xử với biển, coi đây là nền tảng quan trọng để xây dựng văn hóa biển; bảo tồn không gian văn hóa, kiến trúc và di sản thiên nhiên. Nâng cao nhận thức về biển và đại dương, xây dựng xã hội, ý thức, lối sống, hành vi văn hóa gắn bó, thân thiện với biển, phát huy tinh thần tương thân tương ái của cộng đồng dân cư vùng biển.

Củng cố, tăng cường thế trận quốc phòng toàn dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân vùng biển. Xây dựng lực lượng vũ trang, trong đó chú trọng xây dựng lực lượng dân quân biển vững mạnh, có số lượng hợp lý, chất lượng cao. Đồng thời, từng bước đầu tư xây dựng các công trình quốc phòng trên các khu vực trọng yếu, tuyến biển, đảo. Chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác nắm tình hình, chuẩn bị tốt lực lượng, phương tiện, sẵn sàng tham gia đấu tranh với các hoạt động xâm phạm chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán các vùng biển Việt Nam.

Đẩy mạnh huy động nguồn lực từ các thành phần kinh tế, nhất là kinh tế tư nhân, kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Chủ động thu hút các nhà đầu tư lớn, có công nghệ, trình độ quản lý tiên tiến từ các nước phát triển. Khuyến khích phát triển các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, các tập đoàn kinh tế biển mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh trên biển, đặc biệt là ở các vùng biển xa bờ. Tích cực, chủ động, liên hệ, phối hợp với các bộ, ngành trung ương để đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội đầu tư trên địa bàn, nhất là đối với vùng ven biển.

- Xin cảm ơn đồng chí!

Thanh Trúc (Thực hiện)