Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng: Những điểm mới đối với Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng phát biểu tại cuộc họp báo

Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng nêu rõ, nhiệm kỳ vừa qua, công tác Mặt trận đang ngày càng nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và cấp ủy chính quyền địa phương mà nhất là các tầng lớp nhân dân.

Trong đó phải kể đến việc Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 35-KL/TW về các chức danh lãnh đạo trong hệ thống chính trị, theo đó, đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp được nâng lên 1 bậc trong hệ thống chức danh lãnh đạo;

Ban Chấp hành Trung ương đã tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW, ban hành Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 về tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc;

Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 18-CT/TW về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội;

Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 97- QĐ/TW ngày 7/2/2023 về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, mối quan hệ công tác của đảng đoàn, ban cán sự đảng ở Trung ương. Quy định đã đề cập đến một điểm mới là nâng tầm Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam từ trực thuộc Ban Bí thư lên trực thuộc Bộ Chính trị. Hiện nay, Đảng đoàn MTTQ Việt Nam gồm Chủ tịch, Phó Chủ tịch MTTQ Việt Nam, 5 đồng chí đứng đầu các tổ chức chính trị - xã hội và các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng là Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. (Như vậy, ở Trung ương chỉ có Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự Đảng Chính phủ và Đảng đoàn MTTQ Việt Nam trực thuộc Bộ Chính trị). Điều đó cho thấy vai trò của MTTQ Việt Nam mà Đảng rất quan tâm;

Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 120-QĐ/TW về cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam để tham mưu cho Ủy ban, Đoàn Chủ tịch và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam;

Cùng với đó, Quy định số 146-QĐ/TW ngày 14/5/2024 (quy định rất mới, có tính chất lịch sử) của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, mối quan hệ công tác của đảng đoàn, ban cán sự đảng cấp tỉnh (trong đó, thành viên Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh cũng được mở rộng gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch Mặt trận, trưởng các tổ chức chính trị xã hội, các đồng chí Tỉnh ủy viên tham gia Ủy ban Mặt trận cấp tỉnh).

“Những nghị quyết, chỉ thị nêu trên tiếp tục ghi nhận, khẳng định, cụ thể hóa vị thế của MTTQ Việt Nam và vị trí, vai trò quan trọng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc nhưng đó cũng là những yêu cầu, thách thức đặt ra ngày càng cao hơn đối với công tác Mặt trận trong nhiệm kỳ mới, tạo nền tảng và động lực hướng tới kỷ niệm 100 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc Thống nhất Việt Nam – Ngày truyền thống MTTQ Việt Nam (18/11/1930 – 18/11/2030)”, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng cho biết, để đáp ứng được yêu cầu công tác Mặt trận trong tình hình mới, Văn kiện Đại hội lần này được xây dựng trên cơ sở bám sát các chủ trương mới của Đảng, đồng thời tổng kết, đánh giá kỹ lưỡng tình hình công tác Mặt trận từ cơ sở, lấy ý kiến rộng rãi các ngành, các tổ chức thành viên và các tầng lớp nhân dân và có những điểm mới nổi bật.

Quang cảnh họp báo

Về công tác xây dựng Báo cáo chính trị trình Đại hội, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh tới 5 điểm mới:

Một là, tiêu đề dự thảo báo cáo chính trị của Đại hội đã thể hiện quan điểm mới về vai trò nòng cốt chính trị và nhiệm vụ bao trùm của Mặt trận trong giai đoạn cách mạng mới, hướng tới mục tiêu cao nhất là xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, nhân dân ta có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Theo đó, tiêu đề được xác định là “Nâng cao vai trò nòng cốt chính trị của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, phát huy dân chủ, truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh, nhân dân ta có cuộc sống ấm no, hạnh phúc”.

Văn kiện Đại hội XIII của Đảng xác định nội dung, phương châm thực hiện dân chủ là: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; khẳng định rõ "vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân” trong chiến lược phát triển đất nước, trong toàn bộ quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc; xác định rõ hơn vai trò nòng cốt của Mặt trận trong thực hành dân chủ thông qua cơ chế: "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt để nhân dân làm chủ"; đề ra yêu cầu "đổi mới tổ chức bộ máy", nội dung và phương thức hoạt động; đề ra nhiệm vụ "Xây dựng thế trận lòng dân, phát huy sức mạnh đoàn kết, đồng thuận của nhân dân trong và ngoài nước để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

Nghị quyết số 43-NQ/TW ngày 24/11/2023 Hội nghị lần thứ tám, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về “Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng phồn vinh, hạnh phúc” đã đề ra mục tiêu “Tiếp tục phát huy truyền thống, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, tăng cường đồng thuận xã hội, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, niềm tin, khát vọng cống hiến và xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc…”. Đại đoàn kết toàn dân tộc là truyền thống quý báu, đường lối chiến lược quan trọng, xuyên suốt của Đảng; nguồn sức mạnh to lớn, nhân tố quyết định thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh tới những điểm mới đối với Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029

Hai là, dự thảo báo cáo chính trị bổ sung một số kết quả, nhiệm vụ mới từ thực tiễn, thể hiện tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo, linh hoạt của Mặt trận, kết quả có tính lay động, lan tỏa sâu rộng trong nhân dân.

(1) Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia phòng, chống đại dịch Covid-19. Trước diễn biến phức tạp, chưa từng có tiền lệ của đại dịch Covid-19, hệ thống Mặt trận đã tập trung tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân nâng cao ý thức, chủ động, tích cực thực hiện các biện pháp cách ly, tiêm vắc xin để phòng, chống dịch; kêu gọi, vận động các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước ủng hộ nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống dịch và ủng hộ Quỹ Vắc xin phòng, chống dịch Covid-19; giám sát công tác phòng, chống dịch và việc thực hiện chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch. Công tác tham gia phòng chống dịch Covid-19 của MTTQ Việt Nam các cấp được các cấp ủy Đảng, chính quyền và các tầng lớp nhân dân ghi nhận, đánh giá cao.

(2) Triển khai Đề án vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên hướng tới kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Kết quả đã hoàn thành 5.000 căn nhà cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên và hỗ trợ 500 căn nhà đối với 5 tỉnh Tây Bắc. Đồng thời, cũng trong dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, Ủy ban Mặt trận các cấp đã tổ chức các hoạt động gặp mặt tri ân, tặng quà cho hơn 20.000 chiến sĩ Điện Biên, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trực tiếp tham gia chiến dịch.

Tiếp nối thành công của Đề án vận động hỗ trợ làm nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo của tỉnh Điện Biên, ngày 13/4/2024, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với Chính phủ tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát” hoàn thành trong năm 2025.

Ông Vũ Văn Tiến, Trưởng Ban Tuyên giáo Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày nội dung Thông cáo báo chí

“Đặc biệt, với phương châm tiếp tục huy động nguồn lực để hiện thực hóa mục tiêu này, ngày 5/10 tới đây, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam sẽ phối hợp với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Chương trình phát động hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước với chủ đề “Mái ấm cho đồng bào tôi”. Từ nguồn lực tiếp nhận được sẽ tiếp tục triển khai nhanh chóng, thực chất, hiệu quả, phòng chống tiêu cực, tham nhũng, thất thoát, người dân thụ hưởng thật trong những căn nhà mới, quyết tâm hoàn thành trong năm 2025”, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng thông tin.

(3) Xuất bản Cuốn sách “Phát huy truyền thống Đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc” của Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Cuốn sách thể hiện tư duy nhất quán của người đứng đầu Đảng ta về đại đoàn kết toàn dân tộc. Cuốn sách đã hệ thống hóa các bài viết, phát biểu, hình ảnh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trên nhiều cương vị công tác và qua nhiều giai đoạn, nêu bật những tư tưởng chỉ đạo, giá trị cốt lõi về tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc và sứ mệnh của MTTQ Việt Nam. Việc xuất bản và tổ chức quán triệt, tuyên truyền về Cuốn sách giúp cho đảng viên, cán bộ, công chức trong hệ thống chính trị và nhân dân hiểu rõ, nắm vững đường lối, chủ trương của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc - sức mạnh nội sinh, nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

(4) Vận động hỗ trợ nhân dân khắc phục thiệt hại do cơn bão số 3 gây ra. Trước thiệt hại nặng nề về người và tài sản ở 26 tỉnh, thành phố phía Bắc do cơn bão số 3 gây ra, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tổ chức Lễ phát động và ra Lời kêu gọi các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài chia sẻ, giúp đỡ về tinh thần, vật chất, góp phần cùng với Đảng, Nhà nước nhanh chóng khắc phục hậu quả bão lũ, khôi phục sản xuất và bảo đảm đời sống của Nhân dân. Đến hết ngày 3/10/2024, Quỹ Cứu trợ Trung ương đã tiếp nhận ủng hộ gần 2.000 tỷ đồng.

"Lần đầu tiên, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã chỉ đạo kịp thời việc công khai, minh bạch các nguồn ủng hộ và phân bổ kịp thời tới các địa phương chịu ảnh hưởng, thiệt hại nặng nề từ cơn bão. Điều này đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ, biểu dương lớn từ các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, nhân lên gấp bội tình đồng chí, nghĩa đồng bào thảo thơm, ấm áp”, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng nhấn mạnh.

Ba là, báo cáo chính trị bổ sung nội dung nhận định, đánh giá khái quát quá trình 40 năm đổi mới của MTTQ Việt Nam theo đường lối của Đảng.

Trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn luôn khẳng định: Đoàn kết là truyền thống cực kỳ quý báu, là đường lối chiến lược của Đảng; là cội nguồn sức mạnh, là giá trị cốt lõi và động lực chủ yếu của cách mạng Việt Nam, có ý nghĩa quyết định thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong mọi thời kỳ. Nền tảng vững chắc của đại đoàn kết toàn dân tộc là liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo. Qua gần 40 năm đổi mới, MTTQ Việt Nam đã thực hiện tốt vai trò, quyền, trách nhiệm của mình, làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân; góp phần tích cực vào thành tựu chung của đất nước, góp phần quan trọng vào thắng lợi của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thứ tư là, phương hướng, mục tiêu nhiệm kỳ 2024 - 2029 được xác định cụ thể, khả thi, đồng thời bổ sung rõ các chỉ tiêu có định lượng để triển khai thực hiện.

Hằng quý, 100% Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp có báo cáo phản ánh kịp thời tình hình nhân dân và đề xuất giải pháp, hướng giải quyết.

Hằng năm, phấn đấu hầu hết khu dân cư tổ chức Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc. Hằng năm, mỗi khu dân cư có ít nhất 01 công trình hoặc phần việc tiêu biểu, cụ thể góp phần xây dựng, phục vụ cộng đồng (xanh, sạch, đẹp, an ninh, trật tự, an toàn,…), phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Hằng năm, tổ chức hoạt động vận động, quyên góp nguồn lực ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” và an sinh xã hội. Trong nhiệm kỳ, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp phấn đấu huy động nguồn lực xã hội 45.000 tỷ đồng, trong đó huy động thông qua Quỹ “Vì người nghèo” các cấp là 10.000 tỷ đồng và thông qua các chương trình an sinh xã hội trên 35.000 tỷ đồng.

100% Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố triển khai hoạt động hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025”.

Hằng năm, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam thực hiện ít nhất 03 chương trình, nội dung giám sát phạm vi toàn quốc. Mỗi tổ chức chính trị - xã hội tổ chức ít nhất 02 chương trình, nội dung giám sát phạm vi toàn quốc. Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh tổ chức ít nhất 02 chương trình, nội dung giám sát; cấp huyện, cấp xã căn cứ tình hình và điều kiện thực tế lựa chọn nội dung và hình thức giám sát phù hợp để tổ chức triển khai thực hiện.

Hằng năm, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phản biện xã hội ít nhất 04 dự thảo luật, văn bản quy phạm pháp luật. Mỗi tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương phản biện xã hội ít nhất 02 dự thảo văn bản. Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh phản biện xã hội ít nhất 03 dự thảo văn bản; cấp huyện, cấp xã căn cứ tình hình và nhu cầu thực tế, lựa chọn nội dung và hình thức phản biện xã hội phù hợp để tổ chức triển khai thực hiện.

Hàng năm, MTTQ Việt Nam ở mỗi cấp phấn đấu ít nhất 02 cuộc góp ý xây dựng Đảng, cơ quan Nhà nước và chính quyền cùng cấp. Ban Công tác Mặt trận khu dân cư góp ý cho chi ủy chi bộ và Trưởng thôn, Tổ trưởng dân phố.

Trong nhiệm kỳ, Ủy ban MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố phấn đấu 100% khu dân cư có mô hình, hoạt động tự quản.

Mỗi năm, ít nhất 95% cán bộ Mặt trận cấp xã và Trưởng ban Công tác Mặt trận được bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng công tác Mặt trận. Đến cuối nhiệm kỳ, phấn đấu có ít nhất 95% cán bộ Mặt trận được bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ công tác.

Phấn đấu đến cuối nhiệm kỳ, ít nhất 95% Ủy ban MTTQ Việt Nam thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động.

Ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng Ban Tổ chức - Cán bộ Cơ quan Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát biểu tại họp báo

Năm là, bổ sung mới một chương trình hành động: “Phát huy vai trò làm chủ, tinh thần tự quản của nhân dân, xây dựng khu dân cư đoàn kết, ấm no, hạnh phúc”, nhằm hướng mạnh hoạt động về cơ sở, địa bàn khu dân cư, phát huy vai trò tự quản và quyền làm chủ của người dân, theo phương châm “lấy sức dân để chăm lo cho đời sống của nhân dân”. Phát huy quyền làm chủ của Nhân dân với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ ở cơ sở, làm tốt công tác hòa giải ngay tại cơ sở và phát huy vai trò giám sát của Nhân dân tại cộng đồng. Phát huy vai trò của Ban Công tác Mặt trận và các chi đoàn, chi hội, già làng, trưởng họ, người có tín nhiệm trong đồng bào dân tộc, tôn giáo vận động nhân dân xây dựng khu dân cư tự quản, đoàn kết, an toàn, ấm no, hạnh phúc.

Về nội dung bổ sung, sửa đổi Điều lệ MTTQ Việt Nam, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng cho biết, thời gian qua đã tập trung sửa đổi Điều lệ Mặt trận với một số nội dung chủ yếu như: điều chỉnh chế độ họp thường kỳ của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam từ 01 lần/năm thành 02 lần/năm; làm rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Đoàn Chủ tịch về phát động các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước mang tính chất toàn dân, toàn diện; giao thẩm quyền cho Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trong việc thành lập Hội đồng tư vấn ở cấp Trung ương; quy định chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã để thống nhất, đồng bộ với cấp Trung ương; quy định về hình thức Kỷ luật... để phù hợp với nguyên tắc tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam và thống nhất với các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Về Đề án nhân sự trình Đại hội, Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Dũng cho biết, dự kiến số lượng Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam khóa X là: 405 vị (tăng 20 vị so với khóa IX). Trong đó, tái cử là 249 vị (tỷ lệ 61,5%), mới là 156 vị (tỷ lệ 38,5%). Số lượng Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khóa X là 72 vị (tăng 10 vị so với khóa IX). Trong đó tái cử là 49 vị (tỷ lệ 68,1%), mới là 23 vị (tỷ lệ 31,9%).

Hương Diệp - ảnh Kỳ Anh