Nga, Iran bất ngờ đình chỉ hiệp ước hợp tác toàn diện

"Đây là một quyết định chiến lược của lãnh đạo hai nước. Quy trình này đã dừng lại do những vấn đề mà các đối tác Iran của chúng tôi gặp phải", RIA dẫn lời quan chức Bộ Ngoại giao Nga Zamir Kabulov. Hiện phía Iran chưa có bình luận về thông tin này.

Nga và Iran đã phát triển mối quan hệ chặt chẽ trong những năm gần đây. Việc xây dựng một thỏa thuận lớn mới giữa Moscow và Tehran đã được công bố vào tháng 9/2022 trong cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và cố Tổng thống Iran Ebrahim Raisi.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và cố Tổng thống Iran Ebrahim Raisi. (Ảnh: Twitter)

Ông Raisi, một người có đường lối cứng rắn được coi là người kế nhiệm tiềm năng của Lãnh đạo tối cao Ayatollah Ali Khamenei, đã thiệt mạng khi chiếc trực thăng của ông bị rơi vào tháng 5 vừa qua.

Hiệp ước liên nhà nước mới mà Nga và Iran đang hướng tới sẽ bao trùm toàn bộ mối quan hệ nhiều mặt giữa Nga và Iran, đồng thời sẽ xác nhận tính chất chiến lược toàn diện của mối quan hệ đối tác giữa hai nước.

Mở rộng quan hệ kinh tế song phương

Trước đó, vào tháng 12/2023, các thành viên của Liên minh Kinh tế Á - Âu (EAEU) do Nga đứng đầu đã ký một thỏa thuận thương mại tự do chính thức với Iran. Thỏa thuận này sẽ có hiệu lực vĩnh viễn và thay thế một hiệp ước tạm thời tương tự có hiệu lực kể từ năm 2019.

Thỏa thuận mới sẽ loại bỏ thuế hải quan đối với gần 90% hàng hóa, đồng thời thiết lập chế độ ưu đãi cho hầu hết mọi hoạt động thương mại giữa Nga và Iran. Bộ trưởng Bộ Kinh tế Nga Maxim Reshetnikov cho biết, thỏa thuận sẽ cho phép doanh nghiệp Nga tiết kiệm khoảng 27 tỷ Ruble (294 triệu USD) mỗi năm.

Hai bên cũng thống nhất mở rộng hợp tác trong lĩnh vực khai thác mỏ, giáo dục, y tế và các lĩnh vực khác.

Thỏa thuận thương mại tự do với Iran cũng cho thấy nỗ lực mở rộng quan hệ kinh tế của EAEU với các đối tác Á-Âu khác. EAEU bao gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan và Nga.

EAEU và Iran đều có ý nghĩa quan trọng đối với Điện Kremlin sau khi các lệnh trừng phạt của phương Tây liên quan đến cuộc xung đột Nga - Ukraine đã hạn chế các tuyến thương mại nước ngoài của Nga và buộc Moscow phải tìm kiếm các thị trường bên ngoài châu Âu.

Hồi tháng 1, Nga và Iran đã hoàn tất thỏa thuận thanh toán bằng đồng nội tệ của hai nước bằng đồng rial và đồng rúp trong thương mại song phương, thay vì đồng USD.

Hãng thông tấn Iran IRNA dẫn lời đại diện của ngân hàng trung ương Iran cho biết việc thành lập các nền tảng tài chính và ngân hàng mới đã mở ra một chương mới trong quan hệ giữa Iran và Nga. Thỏa thuận này cho phép các ngân hàng và các chủ thể kinh tế có thể sử dụng cơ sở hạ tầng bao gồm các hệ thống liên ngân hàng không phải Hiệp hội Viễn thông Liên Ngân hàng và Tài chính Quốc tế (SWIFT) giao dịch bằng đồng nội tệ.

Quang Đăng