Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng: Xây dựng các định mức cốt lõi

Ông Đàm Đức Biên

Thưa Cục trưởng, sau 3 năm, Đề án 2038 đang được triển khai như thế nào?

- Các nhiệm vụ chính của Đề án 2038 đã cơ bản hoàn thành và đạt được một số kết quả nổi bật. Thứ nhất, một số định hướng quan trọng của Đề án đã được thể chế hóa trong một số văn bản quy phạm pháp luật như Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng (Luật số 62/2020/QH14), ở những nội dung liên quan đến quản lý chi phí đầu tư xây dựng; Nghị định số 10/2021/NĐ-CP; Nghị định số 50/2021/NĐ-CP…

Thứ hai, Bộ Xây dựng cùng các Bộ quản lý công trình chuyên ngành, địa phương lần đầu tập trung rà soát tổng thể, toàn diện hệ thống định mức giá xây dựng đã công bố, để loại bỏ yếu tố gây phát sinh chi phí, dẫn đến thất thoát lãng phí, giúp việc kiểm soát chi phí chặt chẽ hơn, nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng.

Cụ thể, đối với hệ thống định mức áp dụng chung, Bộ Xây dựng rà soát toàn bộ trên 16.000 định mức đã công bố và loại bỏ hơn 2.000 định mức lạc hậu, không còn phù hợp; sửa đổi trên 6.000 định mức; bổ sung 1.500 định mức.

Đối với định mức xây dựng chuyên ngành, đặc thù, các Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành và các địa phương đã hoàn thành rà soát trên 14.500 định mức. Bộ Xây dựng đã có ý kiến để các Bộ, địa phương hoàn thiện trước khi ban hành.

Thứ ba, Bộ Xây dựng tập trung chỉ đạo hoàn thiện các phương pháp xây dựng định mức, giá xây dựng theo hướng đảm bảo nguyên tắc tính đúng, tính đủ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý, phù hợp với thị trường và ban hành tại các thông tư, làm cơ sở để các Bộ, ngành, địa phương và các chủ thể liên quan nghiên cứu, áp dụng trong quá trình thực hiện Đề án.

Thứ tư, Bộ đã khởi động xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về định mức và giá xây dựng sử dụng chung, phục vụ quản lý, số hóa ngành Xây dựng. Theo đó, toàn bộ các định mức, giá xây dựng do các cơ quan có thẩm quyền đã công bố, ban hành giai đoạn 2011 - 2020 được số hóa, cập nhật vào hệ thống, tạo thuận lợi cho các chủ thể trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng, đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Hệ thống sẽ được vận hành, khai thác sử dụng từ năm 2022.

Quan điểm chủ đạo trong các quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý chi phí xây dựng như thế nào, thưa Cục trưởng?

- Quan điểm chủ đạo trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng là phân cấp; phân định rõ trách nhiệm của Bộ Xây dựng, các Bộ quản lý công trình chuyên ngành, địa phương và các chủ thể liên quan; điều chỉnh, bổ sung hệ thống định mức và giá xây dựng phù hợp với thực tiễn, đáp ứng yêu cầu của thị trường và hội nhập quốc tế.

Những quy định mới bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, thống nhất quản lý, tránh lợi dụng, lạm quyền, làm tăng chi phí đầu tư xây dựng, gây thất thoát, lãng phí; hạn chế phát sinh thủ tục không cần thiết, đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị và thực hiện dự án, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng.

Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đề án 2038 là rà soát hệ thống định mức, giá xây dựng hiện hữu, với khối lượng đồ sộ. Trong quá trình rà soát có khó khăn gì, thưa Cục trưởng?

- Đề án 2038 có tính chất phức tạp, nội dung, khối lượng công việc phải thực hiện rất lớn và liên quan đến nhiều Bộ, ngành, địa phương. Việc rà soát, xây dựng, ban hành định mức chuyên ngành, đặc thù đã được phân cấp mạnh mẽ cho các Bộ, địa phương.

Tuy nhiên, một số Bộ, địa phương chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng, tính cấp thiết của các nhiệm vụ nên chưa bố trí đầy đủ nguồn lực và thời gian thực hiện. Năng lực của một số cơ quan, đơn vị tư vấn còn hạn chế về nghiệp vụ xây dựng định mức và giá xây dựng.

Hơn nữa, Đề án 2038 có những định hướng đổi mới, thay đổi căn bản trong tư duy, nhận thức về định mức và giá xây dựng, vì vậy, trong quá trình triển khai đôi khi còn lúng túng

Khắc phục tình trạng này, với tư cách là đơn vị chủ trì triển khai Đề án 2038, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản hướng dẫn và phối hợp chặt chẽ với các Bộ, địa phương để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Đến nay, việc rà soát định mức xây dựng chuyên ngành, đặc thù và các định mức hạ tầng kỹ thuật đã cơ bản hoàn thành. Các Bộ, địa phương ban hành đáp ứng yêu cầu về tiến độ quy định tại Nghị định 10/2021/NĐ-CP.

Tôi xin nhấn mạnh là việc rà soát hệ thống định mức, giá xây dựng rất quan trọng. Qua rà soát, loại bỏ ngay những định mức lạc hậu (chính là yếu tố gây phát sinh chi phí đầu tư xây dựng, dẫn đến thất thoát lãng phí), đồng thời sửa đổi, bổ sung các định mức mới phản ánh được năng suất lao động, trình độ phát triển công nghệ xây dựng, trình độ quản lý, ứng dụng vật liệu mới của Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã loại bỏ hơn 2.000 định mức lạc hậu, đồng thời bổ sung 1.500 định mức mới và sửa đổi gần 6000 định mức. Các định mức sau khi ban hành, được đưa vào hệ thống dữ liệu chung, để các chủ thể xây dựng cập nhật, ứng dụng, chính là góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng.

Thưa Cục trưởng, thời gian tới, nội dung công việc nào sẽ được tập trung thực hiện?

- Trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành địa phương để triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Đề án 2038.

Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục rà soát hệ thống định mức hiện có và coi đây là nhiệm vụ thường xuyên; Nghiên cứu, xây dựng, bổ sung hệ thống định mức mới theo nguyên tắc đảm bảo tính liên tục kế thừa và ổn định. Trong đó, ưu tiên xác định nhóm công tác và các định mức cốt lõi để xây dựng trước. Cùng với đó, hình thành nên một hệ thống giá xây dựng tổng hợp theo nhóm, loại công trình, bộ phận kết cấu công trình.

Đối với các Bộ quản lý công trình chuyên ngành, địa phương, Bộ Xây dựng đề nghị tăng cường chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn phối hợp, thực hiện hoàn thành các nhiệm vụ, nhất là trong công tác rà soát định mức chuyên ngành, định mức đặc thù.

Với những giải pháp trên, hy vọng trong thời gian tới, Bộ Xây dựng cùng với các Bộ chuyên ngành, địa phương hoàn thành các nhiệm vụ yêu cầu tại Đề án 2038.

Trân trọng cảm ơn ông!

Năm 2021, Cục Kinh tế Xây dựng chủ trì dự thảo để Bộ Xây trình Chính phủ ban 2 Nghị định, đó là: Nghị định số 10/2021/NĐ-CP ngày 09/02/2021 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, thay thế Nghị định 68/2019/NĐ-CP; Nghị định số 50/2021/NĐ-CP ngày 01/4/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 37/2015/NĐ-CP quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng. 2 Nghị định nói trên cũng là một trong những kết quả hiện hữu của việc triển khai Đề án Hoàn thiện Hệ thống định mức, giá xây dựng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2038/QĐ-TTg ngày 18/12/2017 (Đề án 2038).

Vũ Tâm (thực hiện)