Luật Dữ liệu sẽ mở ra chương mới trong phát triển kinh tế số

Luật Dữ liệu sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1.7.2025, được kỳ vọng là bước ngoặt lớn, tạo khung pháp lý rõ ràng, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường dữ liệu Việt Nam. Với những quy định cụ thể về bảo vệ dữ liệu cá nhân và đảm bảo an toàn thông tin, luật sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia vào nền kinh tế số an toàn, minh bạch và hiệu quả.

Dữ liệu chính là nền tảng cốt lõi của trí tuệ nhân tạo (AI) - Ảnh minh họa

Theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, phát triển thị trường dữ liệu quốc gia là một nhiệm vụ chiến lược cần triển khai quyết liệt. Cụ thể, Tổng Bí thư nhấn mạnh xây dựng và vận hành hiệu quả các sàn dữ liệu phục vụ nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, phát triển các sản phẩm, dịch vụ dữ liệu thúc đẩy kinh tế - xã hội bền vững. Đồng thời, Tổng Bí thư yêu cầu nhanh chóng xây dựng nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI) mở quốc gia, giúp các doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và ứng dụng AI vào sản xuất, kinh doanh. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của dữ liệu, đặc biệt là bảo vệ dữ liệu cá nhân, cũng được đặt ra như nhiệm vụ cấp thiết.

Một trong những mục tiêu quan trọng của Luật Dữ liệu là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia và các trung tâm dữ liệu phục vụ quản lý nhà nước. Bên cạnh đó, luật cũng quy định rõ ràng về việc quản lý dữ liệu trong khu vực tư nhân, bao gồm các sản phẩm và dịch vụ liên quan đến dữ liệu. Điều này tạo cơ sở pháp lý cụ thể cho các ngân hàng và doanh nghiệp công nghệ thông tin trong việc thu thập, xử lý và bảo vệ dữ liệu khách hàng.

Hiện nay, nhà nước đã đưa vào vận hành và khai thác 7 cơ sở dữ liệu quốc gia quan trọng gồm dân cư, đăng ký doanh nghiệp, bảo hiểm, hộ tịch, đất đai, tài chính và cán bộ, công chức, viên chức. Việc kết nối, chia sẻ thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đã giúp làm sạch 47 triệu dữ liệu, thu phí 67 tỉ đồng, tạo thuận lợi lớn cho các hoạt động ngân hàng, giao dịch thương mại và cung cấp dịch vụ công.

Luật Dữ liệu đang trở thành tâm điểm chú ý và kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, ngân hàng và tài chính.

Luật đưa ra các yêu cầu nghiêm ngặt đối với doanh nghiệp khi chuyển dữ liệu cốt lõi và dữ liệu quan trọng ra nước ngoài, buộc các tổ chức phải tự thực hiện đánh giá rủi ro và báo cáo đánh giá tác động với cơ quan quản lý. Những quy định này giúp bảo vệ hiệu quả dữ liệu cá nhân, đảm bảo an toàn thông tin, đồng thời nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm của doanh nghiệp đối với người tiêu dùng và xã hội.

Hiệp hội Dữ liệu quốc gia cho biết các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ thông tin và ngân hàng, rất kỳ vọng vào Luật Dữ liệu. Luật được đánh giá là yếu tố đột phá, vừa thúc đẩy nền kinh tế số, vừa hình thành xã hội số minh bạch và an toàn. Đây là cơ hội để doanh nghiệp quản lý, bảo vệ và khai thác dữ liệu hiệu quả hơn, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh.

"Dữ liệu chính là nền tảng cốt lõi của trí tuệ nhân tạo và được xem như "mỏ vàng" đối với doanh nghiệp công nghệ. Vì vậy, Luật Dữ liệu được kỳ vọng không chỉ đáp ứng nhu cầu về một khung pháp lý rõ ràng, mà còn giúp quản lý, bảo vệ và khai thác dữ liệu hiệu quả hơn", đại diện Hiệp hội Dữ liệu quốc gia nhìn nhận.

Với Luật Dữ liệu, Việt Nam đang mở ra một chương mới trong phát triển kinh tế số. Doanh nghiệp mong chờ luật này đi vào hiệu lực, tin rằng môi trường kinh doanh sẽ trở nên an toàn và minh bạch hơn, giảm thiểu rủi ro pháp lý và chi phí. Đặc biệt, việc tuân thủ các quy định bảo vệ dữ liệu cá nhân theo luật sẽ tạo dựng niềm tin cho khách hàng và người dùng trên không gian mạng.

Như vậy, sự ra đời của Luật Dữ liệu đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển nền kinh tế số tại Việt Nam, góp phần xây dựng một xã hội số minh bạch, an toàn và hiệu quả. Đây cũng là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam chủ động hơn trong chuyển đổi số, khai thác tối đa nguồn lực từ dữ liệu, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Giới chuyên gia đánh giá Luật Dữ liệu sẽ là bước tiến quan trọng giúp hình thành và phát triển các sàn giao dịch dữ liệu quốc gia. Chiến lược dữ liệu quốc gia đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành thí điểm, thử nghiệm 5 sàn giao dịch dữ liệu, tạo môi trường giao dịch an toàn, minh bạch dưới sự giám sát chặt chẽ theo quy định pháp luật. Luật cũng quy định cụ thể một số loại dữ liệu nhạy cảm không được phép giao dịch nhằm bảo vệ quyền riêng tư cá nhân.

Tuyết Nhung