Loại vitamin quan trọng dần biến mất trong tự nhiên

Trong gan động vật chứa lượng lớn vitamin B12. Ảnh minh họa: L.C.

Với số lượng "bệnh nhà giàu" ngày càng tăng hoặc là xuất phát từ mối quan tâm tới an toàn thực phẩm, hiện càng có nhiều người bắt đầu thử thức ăn chay. Một số người có thể lo lắng rằng người ăn chay bị thiếu hụt các chất dinh dưỡng vốn chỉ có trong các chế phẩm từ động vật hay không.

Nếu bạn băn khoản về vấn đề này, hãy tự hỏi bản thân một câu hỏi khác: Động vật có thể tổng hợp được các chất dinh dưỡng này không? Nếu có thể, điều đó có nghĩa là bản thân chúng ta cũng có thể. Con người là một thành viên trong đại gia đình động vật, vì thế ta không cần ăn động vật.

Nếu không thể, động vật nhất định phải lấy nguồn dinh dưỡng ấy từ các loại thực vật nào đó, cuối cùng thì chắc chắn có thể truy ngược đến khởi nguồn phi động vật nào đó. Vì vậy, về mặt logic, nhân loại không cần ăn chế phẩm từ động vật. Đại khái là như vậy.

Ví dụ như vitamin B12, người ta cho rằng chất dinh dưỡng này chỉ tồn tại trong thức ăn có nguồn gốc động vật nên phải do động vật tổng hợp thành. Sai lầm! Nếu động vật có thể tổng hợp thành, thì con người cũng có thể tổng hợp được. Do vậy, động vật hẳn đã thu được vitamin B12 từ nguồn nào đó.

Sau khi nghiên cứu, phân tích tỉ mỉ, chúng tôi phát hiện ra vitamin B12 được vi sinh vật tổng hợp thành, chẳng hạn như vi khuẩn trong ruột người.

Vi khuẩn trong ruột tổng hợp nên B12, vậy tại sao những người ăn chay lại thiếu nó được? Đó là do ở loài người, đoạn ruột hấp thụ B12 nằm trước đoạn ruột nơi chứa vi khuẩn tổng hợp B12. Vì thế, B12 là một chất dinh dưỡng rất đặc biệt, cần được đào thải ra ngoài trước rồi mới hấp thụ trở lại vào cơ thể.

Trong môi trường tự nhiên, có rất nhiều vi khuẩn có thể tổng hợp được vitamin B12. Trước đây, phân chuồng được sử dụng trong nông nghiệp. Các thành phần khác bao gồm phân người và động vật. Vì vậy, cây trồng được bón phân chuồng sẽ có B12.

Hiện nay, chúng ta sử dụng phân bón hóa học. Phân hóa học không những không có vi khuẩn và B12 mà còn giết chết các vi khuẩn vốn có trong đất. Vì vậy, cây trồng ngày nay về cơ bản không chứa B12.

Trong cuộc sống trường kỳ ở thành phố, chúng ta bị bao quanh bởi các loại chất khử trùng khác nhau như xà bông, bột giặt, nước rửa tay. Điều này cũng khiến chúng ta càng ngày càng ít có cơ hội để tiếp nhận B12 một cách trực tiếp từ thực phẩm và môi trường. Do đó việc thiếu B12 là do điều kiện vệ sinh và canh tác hiện đại tạo nên.

Tại sao trong thực phẩm có nguồn gốc động vật lại có B12?

Trong dạ dày các loại động vật nhai lại như bò và dê có chứa vi khuẩn có thể tổng hợp B12. Như vậy, B12 có thể hấp thu trực tiếp trong ruột. Các động vật khác như lợn và gà, trong điều kiện chăn nuôi trước kia, có thể tự cung cấp B12 từ phân của chính chúng.

Nhưng trong môi trường chăn nuôi quy mô lớn ngày nay, do lo ngại ô nhiễm phân, nước tiểu và ôn dịch bùng phát, điều kiện vệ sinh khắt khe hơn và không thể thu được B12 tự nhiên.

Vì vậy, B12 thường được bổ sung vào thức ăn gia súc. Trên thực tế, mỗi năm, toàn thế giới sản xuất hơn 40 tấn vitamin B12, quá nửa trong số đó được chuyển đến các nông trại.

Từ Gia/ Huy Hoàng Books & NXB Dân trí