Lệnh cấp dưới làm sai quy định, cựu phó giám đốc sở 'đút túi' tiền tỷ

Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Trần Thị Bình Minh (cựu Phó giám đốc Sở KH&ĐT TP.HCM) cùng 13 bị can liên quan, trong vụ vi phạm đấu thầu, xảy ra tại Trung tâm Công nghệ sinh học TP.HCM, gây thiệt hại cho Nhà nước 94 tỷ đồng.

Trong vụ án này, Viện kiểm sát xác định, bị can Trần Thị Bình Minh cùng nhiều bị can liên quan đã có hành vi sai phạm khi trợ giúp cho Công ty AIC của bị can Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Chủ tịch Công ty AIC) được trúng thầu ở Dự án 12 phòng thí nghiệm. Hành vi của cựu Phó giám đốc Sở KH&ĐT Trần Thị Bình Minh bị xác định gây thiệt hại 33 tỷ đồng.

Cựu Phó giám đốc Sở KH&ĐT TP.HCM Trần Thị Bình Minh.

Theo cáo buộc, tại Sở KH&ĐT TP.HCM, bị can Trần Thị Bình Minh được giao phụ trách Phòng kinh tế, có nhiệm vụ thẩm định, phê duyệt các dự án, trong đó có Dự án 12 phòng thí nghiệm của Trung tâm Công nghệ sinh học (CNSH).

Do được bị can Trần Mạnh Hà (Phó tổng giám đốc Công ty AIC) và bị can Dương Hoa Xô (cựu Giám đốc Trung tâm CNSH TP.HCM) nhờ "tạo điều kiện", bị can Minh đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao, chỉ đạo bị can Phan Tất Thắng (cựu Phó trưởng phòng) và Nguyễn Thái Nhi (chuyên viên Phòng kinh tế, Sở KH&ĐT TP.HCM) lập tờ trình thẩm định, trình Minh phê duyệt điều chỉnh dự án khi chưa thẩm định để kịp bố trí vốn cho Trung tâm CNSH thực hiện dự án.

Khi thẩm định dự toán, bị can Minh biết rõ Xô tự ý phê duyệt điều chỉnh danh mục thiết bị, dự toán 4 gói thầu giai đoạn 1 và tổ chức đấu thầu, thực hiện hợp đồng khi chưa trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh dự án, điều chỉnh dự toán là phạm luật.

Thời điểm đó, Nguyễn Thái Nhi là chuyên viên mới được tuyển dụng. Quá trình thẩm định điều chỉnh dự án, Nhi đã phát hiện việc Trung tâm CNSH tự ý phê duyệt điều chỉnh danh mục thiết bị, dự toán 4 gói thầu giai đoạn 1, tổ chức đấu thầu, ký thực hiện hợp đồng khi chưa trình cấp có thẩm quyền là trái quy định của pháp luật.

Khi đó, Nhi đề xuất bị can Minh tổ chức họp với Sở Tài chính, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) - cơ quan chủ quản Trung tâm CNSH để xem xét thẩm định dự toán nhưng cựu Phó giám đốc Sở KH&ĐT không đồng ý. Bị can Minh không yêu cầu xem xét, xử lý sai phạm của Trung tâm CNSH để ngăn ngừa thiệt hại cho ngân sách Nhà nước, cũng không tổ chức họp theo đề xuất của chuyên viên.

Thậm chí bị can Trần Thị Bình Minh còn chỉ đạo, yêu cầu Nhi tiếp tục thẩm định, điều chỉnh dự toán giai đoạn 2, giai đoạn 3, tạo điều kiện cho Trung tâm CNSH, Công ty AIC hợp thức việc nâng giá dự toán giai đoạn 1, nâng giá gói thầu giai đoạn 2 và 3, vi phạm quy định Luật Đầu tư công và các văn bản hướng dẫn thi hành, gây thiệt hại cho Nhà nước.

Sau khi “tạo điều kiện” cho hành vi sai phạm, bị can Minh được bị can Dương Hoa Xô đưa 1 tỷ đồng, được Trần Mạnh Hà đưa 900 triệu đồng. Tổng cộng, cựu Phó giám đốc Sở KH&ĐT TP.HCM Trần Thị Bình Minh được hưởng lợi bất chính 1,9 tỷ đồng. Số tiền bị can Dương Hoa Xô đưa cho Minh được trích từ tổng số tiền hơn 14 tỷ đồng Xô nhận hối lộ từ Công ty AIC.

Đối với Nguyễn Thái Nhi, cáo trạng xác định Nhi là chuyên viên mới được tuyển dụng, đã có báo cáo sai phạm về việc tự ý thay đổi tăng dự toán giai đoạn 1 của Trung tâm CNSH khi chưa có quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án, nhưng thực hiện theo chỉ đạo của bị can Minh.

Quá trình điều tra, Nhi thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác để giải quyết vụ án, chủ động nộp toàn bộ số tiền hưởng lợi nên thực hiện chính sách nhân đạo, phân hóa vai trò, không cần thiết xử lý trách nhiệm hình sự là phù hợp.

Ngoài ra, Phan Trung Hiếu (chuyên viên Phòng Kinh tế Sở KH&ĐT) đã không theo dõi, giám sát dự án đầy đủ nên không biết Trung tâm CNSH tự ý phê duyệt tăng dự toán, đề xuất bố trí vốn cho Dự án thêm 75 tỷ đồng (cho cả giai đoạn 2, trong khi giai đoạn 2 chưa được phân bổ vốn do phải phê duyệt điều chỉnh lại Dự án).

Việc này dẫn đến Trung tâm CNSH thanh toán được toàn bộ giá trị dự toán tăng thêm hơn 20 tỷ đồng. Hành vi của Phan Trung Hiếu có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, Hiếu không biết việc Trung tâm thông đồng, nâng giá thiết bị. Quá trình điều tra người này đã thành khẩn khai báo, không hưởng lợi.

Bên cạnh đó, Luật Đầu tư công năm 2014 chưa quy định rõ về thẩm quyền phê duyệt dự toán là của Chủ đầu tư, Trung tâm CNSH hay cơ quan có thẩm quyền là Sở KH&ĐT nên không xử lý hình sự đối với Phan Trung Hiếu là phù hợp.