Lan tỏa động lực, khát vọng phát triển từ đại hội đảng bộ các cấp

Giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân tại Điểm Phục vụ hành chính công phường Đống Đa, Thành phố Hà Nội. (Ảnh: ĐĂNG KHOA)

Những cách làm sáng tạo, quyết liệt trong chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp càng khẳng định vai trò, trách nhiệm của Đảng cầm quyền, quyết tâm đổi mới phương thức lãnh đạo toàn diện công cuộc xây dựng, phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Bài 1: Đột phá từ việc tổng kết thực hiện nghị quyết

Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng có dấu ấn lịch sử, hoạch định tầm nhìn, các quyết sách chiến lược phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Từ định hướng lớn đến những công việc cụ thể, Trung ương và tổ chức đảng các cấp thể hiện quyết tâm nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ yếu kém, kiên trì tạo ra những chuyển biến mạnh mẽ ngay trong quá trình tổng kết thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội XIII.

Trong thời gian rất ngắn, chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính đã được thực thi quyết liệt, khẩn trương. Thực tiễn ghi nhận, tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng” là chuyển biến mạnh mẽ, đột phá đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, điều hành của các cấp ủy, tổ chức đảng trong quá trình chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp.

Chủ trương xuyên suốt được thực thi bứt phá

Chủ trương xây dựng bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đã luôn được thể hiện xuyên suốt trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng, nhất là trong 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới. Đọc lại Văn kiện các kỳ Đại hội Đảng, đều thấy đã chỉ ra những bất cập, yếu kém và đề ra các nhiệm vụ về cải cách hành chính, tinh gọn tổ chức bộ máy hoặc nghiên cứu xây dựng mô hình, nâng cao hiệu quả hoạt động các tổ chức và tổng thể bộ máy của hệ thống chính trị.

Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ban hành nghị quyết chuyên đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả (Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017). Quá trình xây dựng dự thảo văn kiện Đại hội XIV, đánh giá lại 7 năm thực hiện Nghị quyết số 18, Trung ương nêu rõ: Những tồn tại, hạn chế, chậm trễ, thiếu quyết liệt trong thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Bộ máy cồng kềnh gây lãng phí và kìm hãm sự phát triển, là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều chủ trương, chính sách của Đảng chậm đi vào thực tiễn cuộc sống, một số chủ trương không được triển khai hoặc triển khai chỉ mang tính hình thức.

Tháng 11/2024, tại phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18 (Ban Chỉ đạo), Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban Chỉ đạo nhấn mạnh, việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18 là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, phải thực hiện với quyết tâm cao nhất, hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Từ yêu cầu của Trung ương, tất cả các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị ráo riết, khẩn trương, làm việc không có ngày nghỉ để hoàn thiện các phương án tổ chức bộ máy thật sự tinh gọn. Song song việc tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18, kế thừa kết quả và chỉ ra tồn tại, hạn chế, “điểm nghẽn”, “nút thắt” là đồng thời triển khai ngay lập tức quyết tâm cải cách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị.

Trao đổi với chúng tôi về việc thực hiện chủ trương này thời gian qua, nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Bắc Kạn Phương Thị Thanh ghi nhận: “Đây là nét đột phá nổi bật, được Đảng ta thực thi trong nỗ lực đổi mới phương thức lãnh đạo và nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng”. Ông Hồ Sĩ Quyết, Bí thư Chi bộ Tổ dân phố 14, phường Đông Hải, tỉnh Khánh Hòa nhận xét: “Tổng kết việc thực hiện nghị quyết không phải để biểu dương, khen thưởng, nêu thành tích mà chính từ việc nhìn thẳng và nói rõ thực tế để quyết liệt, khẩn trương ban hành ngay chủ trương mới, khắc phục tồn tại và cũng ngay lập tức triển khai đưa chủ trương, chính sách mới đi vào cuộc sống”.

Từ đây, tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, Trung ương không chờ cấp tỉnh; cấp tỉnh không chờ cấp huyện; cấp huyện không chờ cơ sở đã ngay lập tức trở thành thực tế trong từng công việc của mỗi địa phương, đơn vị. Chỉ một tháng sau phiên họp đầu tiên của Ban Chỉ đạo, Bộ Chính trị đã ban hành quyết định về chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, mối quan hệ công tác của 13 cơ quan ban đảng, đơn vị sự nghiệp của Đảng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị-xã hội ở Trung ương, thể hiện tinh thần đi trước, nêu gương của các cơ quan tham mưu, giúp việc của Đảng ở Trung ương.

Thảo luận về thực tiễn “vừa chạy vừa xếp hàng”, nhiều cán bộ, đảng viên và ý kiến nhân dân thống nhất nhận xét tinh thần quyết liệt của cải cách thể hiện rõ qua từng con số sau mỗi tuần, mỗi tháng. Ở Trung ương, giảm 4 cơ quan Đảng; 5 bộ và 3 cơ quan thuộc Chính phủ; 5 cơ quan của Quốc hội; 25 ban cán sự đảng, 16 đảng đoàn; 30 đầu mối cấp tổng cục và tương đương, 1.025 đầu mối cấp cục, vụ và tương đương, 4.412 đầu mối cấp chi cục, phòng và tương đương, 205 đơn vị sự nghiệp công lập. Cấp tỉnh và huyện giảm 66 đảng ủy, 644 đảng đoàn, ban cán sự đảng, 1.021 cơ quan tham mưu, giúp việc, 1.778 cơ quan chuyên môn…

Quyết liệt, rõ người, rõ việc, rõ thời gian

Nỗ lực đột phá, đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy, tổ chức đảng trong quá trình tổng kết nhiệm kỳ 2020-2025, chuẩn bị đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 là việc thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, điều chỉnh địa giới hành chính và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Các chủ trương ngay lập tức được thực thi. Các kết luận, kế hoạch phân công rõ từng việc, ấn định thời gian phải hoàn thành, rõ đầu mối, người chịu trách nhiệm và thường xuyên được điều chỉnh, rút ngắn thời gian tối đa. Dễ dàng nhận ra sự quyết liệt thể hiện qua từng mốc thời gian.

Tháng 2/2025, Trung ương giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì phối hợp các cơ quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện), tiếp tục sắp xếp cấp xã phù hợp mô hình tổ chức mới, định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, báo cáo Bộ Chính trị trong quý III. Nhưng chỉ trong 8 tuần, ngay trong ngày bế mạc Hội nghị Trung ương 11, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025, thống nhất thực hiện chủ trương sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; phương án sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp...

Hai ngày sau, Ban Chỉ đạo ban hành Kế hoạch số 147-KH/TW phân công trách nhiệm thực hiện 121 nhóm công việc, với thời gian phải hoàn thành tính đúng từng ngày. Tiến độ báo cáo theo tuần, cả việc điều chỉnh chủ trương, cơ chế, chính sách cũng trên cơ sở tổng hợp tình hình các địa phương trong tuần. Không ngại khó, không ngại thách thức, không cầu toàn là yêu cầu của Ban Chỉ đạo. Các cơ quan, đơn vị liên quan phối hợp chặt chẽ, thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện; kịp thời nắm bắt tình hình, tháo gỡ ngay khó khăn, vướng mắc phát sinh. Lịch sử hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần đầu tiên ghi nhận thời gian giữa 2 lần thay đổi chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy là 6 tháng (từ 28/12/2024 đến 1/7/2025 - là thời điểm Quyết định số 304-QĐ/TW có hiệu lực thi hành).

Sau hơn 11 tuần triển khai thực hiện Nghị quyết số 60, ngày 1/7/2025 là dấu ấn trong lịch sử hoạt động của hệ thống chính trị khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức vận hành. Lần đầu trong gần nửa thế kỷ, Việt Nam có số đơn vị hành chính cấp tỉnh ít nhất, 34 tỉnh, thành phố; kết thúc hoạt động 696 đơn vị hành chính cấp huyện; cả nước sắp xếp còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, giảm 66,91%. Trong câu chuyện, cựu chiến binh Nguyễn Tiến Miều, 78 tuổi, 58 năm tuổi đảng, trú phường Nhân Hòa, tỉnh Bắc Ninh đọc liền mạch những con số này và nói thêm: “Từ khi ra đời, Đảng ta chưa bao giờ thể hiện sự bằng lòng, mãn nguyện với những thành quả, mà luôn trăn trở, cố gắng không ngừng nghỉ để có sự bứt phá về đường lối, chủ trương, tạo ra những bước ngoặt trong đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng, bảo vệ đất nước”.

Đảng bộ phường Hải An và Đảng bộ xã Gia Lộc là 2 đơn vị được Thành ủy Hải Phòng chọn tổ chức đại hội điểm. Trong tháng 7/2025, cùng với khẩn trương chuẩn bị tổ chức đại hội đảng bộ là nỗ lực vượt bậc khi lần đầu tiếp cận, bắt nhịp khối lượng công việc lớn trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Văn kiện đại hội đảng bộ 2 địa phương đều cập nhật ngay chỉ đạo của Trung ương, xác định nhiệm vụ đột phá là đổi mới tư duy, phương thức lãnh đạo của cấp ủy, điều hành của chính quyền; phát triển kinh tế tư nhân; đẩy mạnh chuyển đổi số… Theo thống kê, trong tháng 7, Đảng ủy phường Hải An đã ban hành 266 văn bản; UBND phường Hải An ban hành 456 văn bản cụ thể hóa chủ trương của cấp ủy, chính quyền cấp trên và lãnh đạo, tổ chức thực hiện…

Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030 tiến tới Đại hội lần thứ XIV của Đảng là sự kiện trọng đại, dấu mốc bản lề mở ra giai đoạn phát triển mới. Từ việc đột phá trong tổng kết nhiệm kỳ, đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng thể hiện rõ nét trong quá trình xác định mục tiêu, quyết sách, giải pháp để tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ hơn, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn 2045.

(Còn nữa)

Nhóm Phóng viên