Lâm Đồng: Cẩn trọng với trào lưu hái nấm trên rừng thông Đà Lạt

Một “ổ nấm” kaki ăn được, mọc dưới tán rừng thông Đà Lạt. (Ảnh: Nguyễn Dũng/TTXVN)

Mùa mưa là thời điểm các loại nấm sinh sôi nhiều trong rừng thông ở thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) và vùng phụ cận. Đây cũng là lúc người dân địa phương, du khách đua nhau vào rừng hái nấm đem về sử dụng, bất chấp mối hiểm họa ngộ độc.

Hàng loạt ca ngộ độc nấm

Đà Lạt đang bước vào mùa mưa, đây là điều kiện lý tưởng cho các loài nấm sinh trưởng trong rừng thông. Việc vào rừng hái nấm đã diễn ra từ nhiều năm qua chứ không phải gần đây mới có. Tuy nhiên, rừng thông có vô số chủng loại nấm, kích thước, màu sắc khác nhau, nên người dân ngay cả người dân bản địa, đã có “thâm niên” hái nấm nhiều năm cũng rất dễ hái nhầm nấm độc.

Đang điều trị tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng, ông L.V.M. (ngụ huyện Đức Trọng) vẫn bất ngờ khi bản thân có các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm sau khi ăn nấm rừng.

Ông M. cho hay, từ 5 năm nay cứ đến mùa mưa, ông đều vào rừng hái nấm về ăn, nhất là các loại nấm quen thuộc như nấm trứng gà, nấm kaki, nấm gan bò. Năm nay, ông đi thu hái nấm về, cả nhà ăn nhưng chỉ có mình ông bị các triệu chứng ngộ độc và phải vào viện điều trị.

“Chắc do tôi ăn nhiều loại nấm khác nhau nên sau khi ăn khoảng vài tiếng là bị buồn nôn, đi ngoài nhiều bất thường nên được đưa đi bệnh viện điều trị. Cũng may hiện giờ sức khỏe đã ổn định, đang hồi phục tốt” - ông M. chia sẻ.

Từ đầu năm 2025 đến nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng đã tiếp nhận 13 ca có biểu hiện bị ngộ độc sau khi ăn nấm đến điều trị. Trong đó, số ca nhập viện tính từ đầu tháng 5 đến nay (đầu mùa mưa) chiếm đa số. Đáng chú ý có cả trường hợp là du khách, có ca là cả gia đình 3 người, 5 người có biểu hiện bị ngộ độc sau khi ăn nấm.

Một mẫu nấm trong rừng thông được Đại học Đà Lạt thu thập để về nghiên cứu, phân tích các hoạt chất. (Ảnh: Nguyễn Dũng/TTXVN)

Theo bác sỹ Chuyên khoa I Cao Thị Hồng Mai, phụ trách Khoa Truyền nhiễm (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lâm Đồng), hầu hết các trường hợp sau khi nhập viện đều được điều trị tích cực và sức khỏe ổn định sau vài ngày. Chỉ có một trường hợp nặng do ăn quá nhiều nấm và được người nhà xin chuyển viện về Thành phố Hồ Chí Minh điều trị.

“Sau khi ăn khoảng 30 phút hoặc lâu hơn, các biểu hiện dễ nhận biết nhất của người bị ngộ độc là thấy buồn nôn, đau bụng, chóng mặt, mệt trong người. Lúc này, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế để bác sỹ thăm khám, chẩn đoán và có phác đồ điều trị phù hợp. Người dân không nên tự ý mua thuốc điều trị tại nhà. Bởi có một số loại nấm gây ngộ độc nặng cho hệ thần kinh diễn tiến nhanh, sau khoảng 3 ngày sẽ khiến bệnh nhân bị trở nặng, gây suy gan, thận và biến chứng rất nguy hiểm” - bác sỹ Mai khuyến cáo.

Đu theo trend, coi chừng nhập viện

Nấm rừng thông Đà Lạt trở thành món ngon dân dã của người dân và du khách khi đến với phố núi vào mùa mưa. Trong đó, nhiều loại nấm được người dân địa phương chọn ăn và trở thành “đặc sản” như nấm trứng gà (hình dáng giống quả trứng gà, màu vàng); nấm gan bò (mũ nấm có màu nâu đậm, hình dáng giống gan bò); nấm san hô (giống cụm san hô); nấm cối (giống quả đạn cối)…

Việc vào rừng thu hái nấm cũng trở thành trải nghiệm lý tưởng, thu hút người dân, du khách. Trào lưu (trend) đi rừng thông Đà Lạt hái nấm đang nở rộ trên các trang, nền tảng mạng xã hội trong những ngày qua. Tuy nhiên đây lại là nguy cơ đối với du khách và cả người dân địa phương khi chỉ đặt niềm tin vào vài người được cho là rành về nấm.

Theo Tiến sỹ Trương Bình Nguyên, Khoa Sinh học (Trường Đại học Đà Lạt), một số tài liệu nghiên cứu cho thấy trong các khu rừng thông Đà Lạt và vùng phụ cận, hiện có khoảng 300 loài nấm sinh trưởng và mọc rộ vào mùa mưa hằng năm; bao gồm cả loài ăn được và loài chứa độc tố gây nguy hiểm đến tính mạng.

Theo thống kê, trong rừng thông Đà Lạt hiện có hơn 50 loài thuộc chi nấm Amanita (chi nấm có nhiều loại nấm độc). Điều đáng lo là trong chi nấm này nhiều loài có hình dáng giống với nấm trứng gà, nấm trứng công (loại nấm quen thuộc thường được người dân hái về ăn).

Ngoài ra, trong rừng thông còn có một loại nấm độc với hình dạng giống nấm mối, rất dễ gây nhầm lẫn nếu người hái không đào sâu xuống đất để lấy cả phần rễ của nấm mối (loại nấm độc không có rễ dài).

Tiến sỹ Trương Bình Nguyên cho biết: "Vừa qua trên mạng xã hội có đoạn clip đưa khách vào rừng hái được nấm Tùng Nhung quý hiếm và ăn ngay tại chỗ. Tuy nhiên tôi rất mừng là nhóm khách này không bị sao bởi loại nấm mà họ hái ăn thực chất không phải Tùng Nhung mà là loài nằm trong chi Amanita, rất khó phân biệt giữa hai loại nếu không quan sát kỹ, không giải phẫu, không nghiên cứu kỹ càng.”

Bạn Trương Nguyễn Minh Đức, sinh viên năm 4, Khoa Sinh học (trường Đại học Đà Lạt) cho biết, dù bản thân có 3 năm nghiên cứu về nấm rừng nhưng khi bước vào rừng thông thu hái nấm vẫn chỉ phân biệt được 50-50 đối với các loại nấm ít gặp. Do đó, Minh Đức chỉ ăn những loài nấm mình biết rất rõ 100% không độc.

Đối với những loại nấm còn nghi ngờ về hình thái, màu sắc em sẽ không dùng làm thực phẩm. “Việc hái nấm không nên tự phát, cần đi cùng người có chuyên môn, ghi nhận rõ ràng về các loại nấm ăn được và nấm độc, không nên đặt cược tính mạng vào sự hiểu biết một cách sơ xài của ai đó, cho dù là người bản địa” - Minh Đức cho biết./.

(TTXVN/Vietnam+)