Kết luận thanh tra kinh doanh vàng tại 4 doanh nghiệp và 2 ngân hàng

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước chỉ ra loạt sai phạm tại Bảo Tín Minh Châu.

Ngày 30/5, Ngân hàng Nhà nước công bố kết quả thanh tra với 6 đơn vị kinh doanh vàng lớn trên thị trường gồm: Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), Tập đoàn Vàng bạc đá quý DOJI, Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), Bảo Tín Minh Châu, Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) và Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank).

5 doanh nghiệp gồm SJC, TPBank, Bảo Tín Minh Châu, Eximbank và PNJ còn tồn tại những vi phạm dẫn đến bị xử phạt hành chính từ 400 triệu đồng đến vài tỉ đồng.

Các vi phạm chủ yếu về quy định phòng chống rửa tiền như thiếu nhận diện khách hàng, báo cáo giao dịch lớn; vi phạm về chứng từ, kế toán và thuế; hoặc có dấu hiệu đưa thông tin nhầm lẫn về sản phẩm nhằm thu hút khách hàng, cạnh tranh không lành mạnh...

Kết quả thanh tra 6 đơn vị kinh doanh vàng, các vi phạm chính và mức xử phạt hành chính

Loạt vi phạm về kinh doanh vàng tại Công ty Bảo Tín Minh Châu

Cụ thể, theo kết luận thanh tra do Chánh Thanh tra Lại Hữu Phước ký, quá trình thanh tra tại Công ty Bảo Tín Minh Châu cho thấy, công ty này sai phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế trong hoạt động kinh doanh vàng.

Thanh tra đã báo cáo, trình Thống đốc Ngân hàng Nhà nước phê duyệt và có văn bản chuyển thông tin vụ việc vi phạm sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Công ty Bảo Tín Minh Châu vi phạm về chấp hành chế độ báo cáo hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; vi phạm về giao dịch bán vàng với giá bán cao hơn giá niêm yết.

Vi phạm quy định về thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số để kinh doanh vàng, cụ thể như: Không công bố trên "website: btmc.vn" thông tin vận chuyển và giao nhận; không công bố trên "website: btmc.vn" quy trình tiếp nhận, trách nhiệm xử lý khiếu nại của khách hàng và cơ chế giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng được giao kết trên website thương mại điện tử;

Không xây dựng, ban hành chính sách đảm bảo an toàn, an ninh cho việc thu thập và sử dụng thông tin cá nhân của người tiêu dùng trên "website: btmc.vn"; không xây dựng chính sách bảo vệ thông tin cá nhân người tiêu dùng trên trang chủ website thương mại điện tử "website: btmc.vn".

Công ty Bảo Tín Minh Châu có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Bên cạnh đó, Công ty Bảo Tín Minh Châu ban hành quy định nội bộ về phòng chống rửa tiền sai thẩm quyền, không đầy đủ nội dung theo quy định; không thực hiện lưu trữ thông tin liên quan đến khách hàng, giao dịch phải báo cáo.

Vi phạm quy định về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế của Bảo Tín Minh Châu

Công ty Bảo Tín Minh Châu còn vi phạm một số quy định của pháp luật về hoạt động phòng chống rửa tiền, cụ thể: Ban hành quy định nội bộ có nội dung không đầy đủ; không có hệ thống quản lý để xác định khách hàng nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không thực hiện báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo liên quan đến hoạt động kinh doanh vàng; không thực hiện nhận biết thông tin khách hàng; không thực hiện phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền;

Đồng thời không đào tạo, bồi dưỡng về phòng, chống rửa tiền hoặc đào tạo, bồi dưỡng về phòng, chống rửa tiền, phòng, chống tài trợ khủng bố không đúng quy định của pháp luật; không thực hiện việc đánh giá rủi ro về rửa tiền; không phân công hoặc không đăng ký phân công cán bộ, bộ phận chịu trách nhiệm về phòng, chống rửa tiền, phòng chống tài trợ khủng bố.

Ngoài ra, việc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ; về kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế của Công ty Bảo Tín Minh Châu cũng vi phạm khi hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn của hàng hóa dịch vụ mua vào không đúng quy định, dẫn đến giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp...

Ngay khi kết thúc thanh tra trực tiếp, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã có báo cáo một số vụ việc qua thanh tra hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty Bảo Tín Minh Châu có vi phạm pháp luật, dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã phê duyệt và có văn bản chuyển thông tin sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý.

Chánh Thanh tra Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Bảo Tín Minh Châu liên quan đến một số vi phạm quy định về hoạt động phòng, chống rửa tiền và chế độ thông tin báo cáo mua, bán vàng miếng với tổng số tiền phạt là 2,640 tỉ đồng.

Thanh tra Ngân hàng Nhà nước yêu cầu Công ty Bảo Tín Minh Châu chấm dứt ngay các hành vi vi phạm hành chính, nghiêm túc chấn chỉnh và kịp thời khắc phục, chỉnh sửa các thiếu sót, vi phạm trong hoạt động kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền và chấp hành pháp luật thuế, hóa đơn, chứng từ nêu tại Kết luận thanh tra.

Nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng, niêm yết giá mua, bán vàng và hoạt động thương mại điện tử, sử dụng công nghệ số trong hoạt động kinh doanh vàng; thực hiện đúng, đầy đủ các quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền; chấp hành nghiêm các quy định pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định pháp luật.

Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) không có căn cứ định giá vàng

Công ty Vàng bạc đá quý SJC không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, bán vàng, cũng như không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá.

Quyết định giá mua và bán chỉ do Tổng giám đốc quyết định dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá vàng trên thị trường do SJC là đơn vị chiếm thị phần lớn.

Công ty Vàng bạc đá quý DOJI có dấu hiệu vi phạm trong kinh doanh thương mại điện tử

Với Công ty Vàng bạc đá quý DOJI có một số cá nhân bán vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp với khối lượng lớn bất thường so với nghề nghiệp, nhân thân. Trong đó, có trường hợp một doanh nghiệp khác thông qua cá nhân để bán vàng nguyên liệu cho DOJI.

Điều này có thể nhằm mục đích không xuất hóa đơn, không kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp với vàng bán, che giấu nguồn gốc vàng nguyên liệu,... gây bất ổn đến thị trường trong nước như thời gian vừa qua.

Ngoài ra, DOJI cũng có một số vi phạm về kinh doanh thương mại điện tử trên ứng dụng và website Egold (gồm huy động bằng vàng và giữ hộ vàng miếng) khi chưa được cấp thẩm quyền cho phép.

Trường hợp của Ngân hàng Xuất nhập khẩu (Eximbank), Ngân hàng Nhà nước chỉ ra tình trạng nhân viên nhà băng này tạo điều kiện cho các giao dịch "khống" vàng miếng.

Theo đó, nhân viên Eximbank rút ngắn thao tác trong việc kiểm đếm và giao, nhận vàng, rút ngắn thao tác kiểm đếm, thu - chi tiền đồng, chênh lệch tiền đồng từ các giao dịch mua bán vàng trong cùng ngày khách hàng nộp/rút tiền mặt từ tài khoản thanh toán của họ. Việc này tạo điều kiện cho khách mua, bán với cùng số lượng vào cùng một thời điểm mà nhân viên Eximbank không cần giao nhận vàng và tiền (chỉ ký chứng từ nhận vàng và tiền), chỉ thực hiện giao dịch tiền của phần chênh lệch giá vàng nhằm mục đích sinh lời.

Hoạt động này cũng làm tăng doanh số mua bán vàng miếng của Eximbank (3 khách hàng chiếm 15% doanh số mua bán vàng miếng của ngân hàng trong một thời điểm), không phản ánh đúng bản chất doanh số mua, bán của ngân hàng này.

Tại Ngân hàng Tiên Phong (TPBank), đơn vị này nhận giữ hộ vàng miếng SJC của khách nhưng không niêm phong, không ghi số series.

Ngân hàng Nhà nước cũng đặt ra vấn đề có một số cá nhân mua, bán vàng miếng với TPBank liên tục nhiều lần trong ngày, trong tháng với mục đích kinh doanh, doanh số một năm lên tới hàng nghìn tỷ đồng.

Về vấn đề này, Ngân hàng Nhà nước thừa nhận vẫn có những cách hiểu chưa nhất quán trong các quy định hiện hành. Nghị định 24 không quy định cấp giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng cho cá nhân. Tuy nhiên, cá nhân được mua, bán vàng miếng tại các tổ chức được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Hoạt động cá nhân mua, bán vàng miếng với tổ chức được cấp phép nhằm mục đích tìm kiếm lợi nhuận là quyền của cá nhân được pháp luật cho phép, phù hợp với quy định giải thích từ ngữ "kinh doanh" tại Luật Doanh nghiệp.

Nguồn: Báo Công an nhân dân