'Hồi sinh' van động mạch chủ 17 năm mà không cần phẫu thuật

Được biết, đây là ca bệnh đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng sự phát triển công nghệ trong ngành tim mạch, thay lại van tim nhân tạo bị thoái hóa bằng phương pháp ít xâm lấn nhất - thay van qua da bằng ống thông, không phải phẫu thuật lại cho người cao tuổi, được thực hiện tại Trung tâm tim mạch (TTTM) BV E do ê kíp các bác sĩ của Trung tâm (GS.TS Lê Ngọc Thành - Giám đốc bệnh viện trực tiếp chỉ đạo) phối hợp với ê kíp đến từ TP Hồ Chí Minh do GS.TS Võ Thành Nhân – Nguyên Trưởng khoa nội tim mạch bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện.

Thay lại van động mạch chủ qua da ở bệnh nhân đã mổ thay van động mạch chủ trước đó 17 năm

Bệnh nhân may mắn này chính là bà V.T.T, 81 tuổi ở Tp. Hạ Long, Quảng Ninh. Theo lời kể của chồng bà T, bà bị bệnh van động mạch chủ đã được GS. Thành mổ thay van sinh học cách đây 17 năm. Nay tuổi cao lại có bệnh nền phối hợp: tăng huyết áp, hẹp động mạch vành phải đặt stent. Thời gian gần đây bà T thấy mệt và khó thở hơn. Bà T. đã vào TTTM BV E và được các bác sĩ chẩn đoán van tim nhân tạo cũ đã thoái hóa, hỏng mức độ nặng cần thay lại.

Theo GS.TS Lê Ngọc Thành, do bệnh nhân đã cao tuổi, mổ cũ nhiều năm thay van tim nhân tạo, nay van nhân tạo cũ đã hỏng cần thay lại van tim mới. Nếu thực hiện mổ theo phương pháp truyền thống thì phải mất 4-5 giờ trong phòng mổ và nguy cơ đến với bệnh nhân là rất cao. Vì thế, các bác sĩ đã áp dụng phương pháp hiện đại thay van tim qua đường ống thông bệnh nhân không phải mổ. Thành công của phương pháp này mở ra một hướng đi mới đem lại cơ hội cho những người bệnh, đặc biệt người cao tuổi, có bệnh nền phối hợp, đã mổ thay van tim nhân tạo nay cần thay lại van tim mới tránh được một cuộc mổ kéo dài, tiềm ẩn những rủi ro cho sức khỏe.

GS.TS Lê Ngọc Thành và bác sĩ siêu âm tim kiểm tra lại cho bệnh nhân trước khi xuất viện

Phương pháp này ứng dụng nhiều tiến bộ công nghệ trong nghành tim mạch học can thiệp, là một trong những lựa chọn thích hợp cho nhiều người bệnh cao tuổi đã thay van động mạch chủ sinh học nay cần phải thay lại, khắc phục một số nhược điểm, hạn chế tối đa sang chấn của việc mổ lại truyền thống.

Bác sĩ chọn “đường khó” để mang đến thuận lợi cho bệnh nhân

TS.BS Nguyễn Công Hựu – Phó Giám đốc BV E, Trưởng khoa Phẫu thuật tim mạch và lồng ngực, TTTM BV E cho biết: Để thực hiện thành công ca mổ này, GS.TS Lê Ngọc Thành đã chủ trì hội chẩn với các ê kíp và quyết định lựa chọn phương pháp thay lại van tim qua đường ống thông. Bởi, theo bác sĩ Hựu, với xu hướng dân số già, số lượng bệnh nhân thay van sinh học ngày càng gia tăng kéo theo vấn đề cần giải quyết: sự thoái hóa của van sinh học cần thay lại. Phẫu thuật lại thay van nhân tạo vẫn là tiêu chuẩn, tuy nhiên với nhóm bệnh nhân lớn tuổi, có nhiều bệnh lý phổi hợp khi thực hiện phẫu thuật lại thay van nhân tạo sẽ bộc lộ những rủi ro. Do đó, lựa chọn phương pháp nào hiệu quả mà lại tránh cho bệnh nhân nhiều rủi ro nhất sẽ được các bác sĩ ưu tiên lựa chọn.

Cũng theo BS. Hựu, để thực hiện kỹ thuật thay van tim qua đường ống thông, các bác sĩ có một hệ thống thiết bị mang van kích cỡ nhỏ, đường kính chỉ 5-6mm, nén van tim nhân tạo sinh học bên trong được đưa theo đường mạch máu ngoại vi từ động mạch đùi, qua động mạch chủ bụng lên động mạch chủ trong lồng ngực và đi tới vị trí van tim nhân tạo bị hỏng.

Bệnh nhân cùng các bác sĩ chụp ảnh lưu niệm nhân ngày ra viện

Hệ thống bóng nong làm rộng van nhân tạo cũ đã thoái hóa, sau đó thiết bị sẽ thả van tim nhân tạo mới được nén bên trong vào đúng vị trí. Các bác sĩ chỉ cần chọc kim nhỏ vào động mạch đùi, nong rộng vài mi li mét, đưa các thiết bị dưới dạng các dây và ống dẫn vào lòng mạch máu đi lên tim.

Các thao tác được thực hiện dưới màn hình định vị của hệ thống máy chụp mạch kỹ thuật số hiện đại 2 bình diện. Với đặc tính kỹ thuật được thiết kế, van tim nhân tạo mới đã nở bung ra bám chắc vào các cấu trúc xung quanh, lập lại sự lưu thông dòng máu theo sinh lý, đảm bảo cấp máu cho cơ thể.

Toàn bộ thời gian thực hiện, kể cả chuẩn bị phương tiện chỉ chưa đầy 2 giờ đồng hồ.

Bệnh nhân đã tỉnh táo ngay sau khi được thay van và thực hiện được các sinh hoạt trong ngày; ra viện chỉ sau vài ngày thay lại van tim. Kết quả siêu âm tim kiểm tra lại cho thấy van tim mới hoạt động tốt, các triệu chứng lâm sàng được cải thiện ngay.

Bệnh lý van tim động mạch chủ là bệnh tim mạch phổ biến. Van động mạch chủ nằm ở cửa ngõ lưu thông của dòng máu đỏ từ trong tim đi ra ngoài mạch máu tới nuôi các cơ quan. Van giống như một cánh cửa tự động, đóng mở theo nhịp co bóp của quả tim, đảm bảo cho dòng máu lưu thông thuận lợi theo một chiều từ trong ra ngoài. Khi hẹp van dòng máu bị cản trở sẽ gây ra nhiều biến chứng cho tim và ảnh hưởng việc cấp máu cho các cơ quan trong cơ thể. Nếu hẹp nặng sẽ phải thay van nhân tạo. Van nhân tạo này theo thời gian sẽ bị thoái hóa, hỏng đi cần phải thay lại van mới.

H. Nguyên