Hà Nội tăng tốc phát triển công nghiệp chủ lực và công nghiệp hỗ trợ: Đột phá từ chiến lược đến thực tiễn

Năm 2024, Hà Nội đặt mục tiêu trở thành đầu tàu cả nước về công nghiệp chủ lực và công nghiệp hỗ trợ. Với hàng loạt kế hoạch đột phá, từ thu hút đầu tư, phát triển sản phẩm công nghệ cao, đến hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra toàn cầu, ngành công nghiệp Thủ đô đang chuyển mình mạnh mẽ để đáp ứng các yêu cầu của thị trường quốc tế.

Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội, Hà Nội luôn xác định công nghiệp chủ lực (SPCNCL) và công nghiệp hỗ trợ (CNHT) là những lĩnh vực ưu tiên, đóng vai trò nòng cốt trong việc tạo động lực tăng trưởng bền vững. Với định hướng rõ ràng và các chính sách hỗ trợ cụ thể, thành phố đang nỗ lực để đưa các sản phẩm công nghiệp vào chuỗi giá trị toàn cầu và phát triển công nghiệp hỗ trợ theo hướng hiện đại, bền vững.

Chiến lược phát triển công nghiệp chủ lực

Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 204-KH/TU của Thành ủy Hà Nội, Sở Công Thương đã tham mưu UBND Thành phố triển khai “Chương trình phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên giai đoạn 2021–2025”. Theo đó, thành phố tập trung phát triển các ngành có lợi thế cạnh tranh cao, tác động lan tỏa đến các lĩnh vực khác như công nghệ thông tin, cơ khí chính xác, thiết bị điện – điện tử, công nghệ sinh học, dược phẩm, và chế biến nông sản.

Sản phẩm công nghiệp chủ lực của TP Hà Nội được giới thiệu, quảng bá tại hội chợ triển lãm sản phẩm công nghiệp chủ lực TP Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Duyên.

Giai đoạn đến năm 2030, Hà Nội định hướng ưu tiên các ngành công nghệ tiên tiến như công nghiệp năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, năng lượng thông minh, công nghiệp chế biến, chế tạo phục vụ nông nghiệp, và công nghệ thông tin, viễn thông. Sau năm 2030, trọng tâm chuyển sang các ngành công nghiệp thế hệ mới như tự động hóa, vật liệu cao cấp và công nghệ sinh học. Đây là những lĩnh vực dự báo sẽ có tác động lan tỏa mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế nói chung.

Nhờ những nỗ lực trên, từ năm 2021–2024, Hà Nội đã thu hút hàng trăm doanh nghiệp đăng ký tham gia chương trình SPCNCL. Hiện tại, thành phố đã công nhận 172 sản phẩm thuộc 114 doanh nghiệp là sản phẩm công nghiệp chủ lực, vượt mục tiêu đề ra. Những sản phẩm này không chỉ thay thế hàng nhập khẩu mà còn xuất khẩu sang các thị trường quốc tế khó tính.

Phát triển công nghiệp hỗ trợ: Động lực thúc đẩy sản xuất

Công nghiệp hỗ trợ đang được Hà Nội định hình là mảng quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Sở Công Thương đã tham mưu cho UBND Thành phố triển khai các quyết định quan trọng như Quyết định số 4303/KH-UBND và Quyết định số 2022/QĐ-UBND. Mục tiêu đặt ra đến năm 2025 là phát triển 8 nhóm ngành công nghiệp chủ lực, gồm: Điện, điện tử; Công nghệ thông tin và kinh tế số; Hóa chất, cao su, nhựa, dược phẩm; Cơ khí chế tạo; Chế biến nông sản và thực phẩm; Dệt may, da giày cao cấp; Vật liệu xây dựng; Sản phẩm thủ công mỹ nghệ, công nghiệp nông thôn.

Bên cạnh đó, theo Kế hoạch số 286/KH-UBND năm 2023, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2024 có khoảng 1.000 doanh nghiệp CNHT, trong đó 40% đạt tiêu chuẩn quốc tế, đủ năng lực cung ứng cho các tập đoàn đa quốc gia.

Thành phố đã đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho 43 cụm công nghiệp, với tổng diện tích 753 ha và vốn đầu tư 16.000 tỷ đồng, nhằm thu hút doanh nghiệp vào các ngành như cơ khí, điện tử, dệt may và công nghiệp công nghệ cao. Các khu công nghiệp như Hanssip tại Nam Hà Nội hiện đã trở thành điểm sáng, thu hút nhiều dự án FDI quy mô lớn.

Ngoài ra, Hà Nội đã tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế để phát triển CNHT. Nổi bật là việc ký kết thỏa thuận hợp tác với đoàn 10 doanh nghiệp ngành hàng không vùng Kobe, Nhật Bản, nhằm thành lập tổ hợp Techno Park Việt Nam – Nhật Bản tại khu công nghiệp Hanssip. Ngoài ra, các đoàn công tác từ Hàn Quốc, Trung Quốc cũng đã có những buổi làm việc với Sở Công Thương để tìm kiếm cơ hội đầu tư và phát triển sản phẩm công nghệ cao, thân thiện môi trường. Các hội nghị, hội chợ chuyên ngành đã được tổ chức nhằm kết nối doanh nghiệp trong và ngoài nước, tạo cơ hội phát triển sản phẩm và mở rộng thị trường.

Sản xuất tại Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông. Ảnh: VGP/Bích Phương

Nhờ những nỗ lực này, đến nay Hà Nội đã có gần 300 doanh nghiệp CNHT đạt tiêu chuẩn quốc tế. Một số doanh nghiệp tiêu biểu bao gồm Công ty CP Avimex (robot công nghiệp), Công ty CP TCI Precision (gia công chi tiết máy), và Công ty CP JK Việt Nam (thiết bị cơ khí chính xác).

Thách thức và hướng giải quyết

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, ngành CNHT Hà Nội vẫn đối mặt với không ít khó khăn như:

1. Thiếu vốn và công nghệ: Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay đang gặp phải khó khăn trong tiếp cận vốn vay và đổi mới công nghệ sản xuất.

2. Nguồn nhân lực hạn chế: Việc thiếu nhân lực chất lượng cao cũng đang là một rào cản lớn đối với các doanh nghiệp trong ngành.

3. Cơ chế, chính sách: Một số chính sách hỗ trợ phát triển vẫn cần được điều chỉnh để phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn.

Để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trên, Sở Công Thương Hà Nội đã triển khai các chương trình hỗ trợ thiết thực như tổ chức hội thảo, tập huấn, xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp với các trường đại học và viện nghiên cứu để nâng cao năng lực sản xuất. Đồng thời, thành phố đang xây dựng môi trường đầu tư minh bạch, hấp dẫn hơn nhằm thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao vào các khu công nghiệp.

Tương lai tươi sáng cho công nghiệp Hà Nội

Với những định hướng chiến lược, nỗ lực đồng bộ từ chính quyền và doanh nghiệp, ngành công nghiệp Hà Nội đang chứng tỏ vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc gia. Trong năm 2024 thành phố đã công nhận 289 sản phẩm công nghiệp chủ lực, vượt xa mục tiêu đặt ra cho giai đoạn 2021-2025. Các sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn thay thế hàng nhập khẩu và xuất khẩu tới các thị trường đòi hỏi tiêu chuẩn cao, điều này đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế bền vững của Thủ đô.

Hơn nữa để hỗ trợ doanh nghiệp, Sở Công Thương đã tổ chức thành công Hội chợ Triển lãm sản phẩm công nghiệp chủ lực 2024, với sự tham gia của hơn 200 gian hàng từ các doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp FDI. Hội chợ này nhằm tạo cơ hội kết nối giữa doanh nghiệp chủ lực và các đối tác trong và ngoài nước. Đồng thời, Sở cũng tổ chức nhiều khóa tập huấn nâng cao kỹ năng quản lý, chuyển đổi số và chuỗi cung ứng cho gần 600 lãnh đạo doanh nghiệp.

Qua đây, chúng ta có thể thấy Hà Nội không chỉ là trung tâm kinh tế lớn của cả nước mà còn là hạt nhân dẫn dắt các ngành công nghiệp chiến lược, sẵn sàng đón nhận những cơ hội từ hội nhập và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Diệu Hân