Doanh số thất vọng, iPhone không còn là 'gà đẻ trứng vàng' của Apple

Doanh thu của Apple đã giảm lần thứ năm trong sáu quý vừa qua, do doanh số bán iPhone yếu và sự cạnh tranh mới từ các đối thủ điện thoại thông minh ở Trung Quốc.

Tuy nhiên, cổ phiếu của Apple vẫn tăng hơn 7% sau thông tin kể trên khi công ty cũng đồng thời thông báo về kế hoạch mua lại cổ phiếu trị giá 110 tỷ USD. Apple cũng báo hiệu rằng quý hiện tại có thể sẽ chứng kiến doanh thu tăng trưởng. Ngoài ra, mặc dù doanh thu và lợi nhuận giảm trong quý kết thúc vào tháng 3 nhưng các con số vẫn tốt hơn một chút so với kỳ vọng của các nhà phân tích.

IPHONE HẾT THỜI

Trên thực tế, Apple đang gặp khó khăn trên một số mặt trận. Mảng kinh doanh quan trọng nhất của công ty – iPhone – đang phải đối mặt với tình trạng tăng trưởng chậm chạp. Trong những năm gần đây, Apple đã đạt được thành công khi hướng người tiêu dùng tới những chiếc điện thoại được gắn nhãn “Pro” đắt tiền hơn. Đơn cử như chiếc iPhone 15 Pro Max mới nhất của hãng này là dòng đắt nhất từ trước đến nay với mức giá khởi điểm là 1.200 USD.

Nhưng chiến lược cao cấp đó không thúc đẩy tổng doanh thu nhiều như trước đây. Theo công ty nghiên cứu IDC, trong ba tháng đầu năm, Samsung đã giành lại vị trí số một về thị phần điện thoại thông minh trên toàn thế giới. Doanh số bán iPhone của Apple giảm gần 10% trong quý so với năm trước, trong khi tổng thị trường điện thoại thông minh mở rộng khoảng 8% mỗi năm. Apple đã nhanh chóng trở thành nhà cung cấp điện thoại thông minh số một vào gần cuối năm 2023.

Trong quý gần đây nhất, doanh số bán iPhone đã giảm 10,5% so với năm trước xuống còn 46 tỷ USD, phù hợp với dự đoán của các nhà phân tích.

iPhone 15 không có nhiều cải tiến mới, khiến doanh thu đáng thất vọng.

Một số nhà đầu tư cho biết họ đã dự kiến doanh thu Apple sẽ giảm trong quý, nhưng kết quả này không tệ như dự đoán. Charles Rinehart, giám đốc đầu tư tại Johnson Investment Counsel, một cổ đông của Apple cho biết: “Điều chính mà chúng tôi đang tìm kiếm là một dạng ổn định nào đó trong phần cứng và iPhone. iPhone giảm một chút nhưng nó vẫn giữ được lợi nhuận tốt”.

Tình huống đầy thách thức ở Trung Quốc - thị trường lớn thứ ba của Apple, là mối lo ngại của nhiều cổ đông. Huawei – công ty “cây nhà lá vườn” của Trung Quốc, đã nhanh chóng giành được chỗ đứng kể từ khi quay trở lại thị trường điện thoại cao cấp. Tại Trung Quốc, doanh số bán điện thoại thông minh của Huawei tăng vọt gần 70% so với năm trước, trong khi doanh số của Apple giảm 19%, theo Counterpoint Research.

Tháng trước, Huawei đã phát hành một loạt điện thoại thông minh mới có tên Pura 70. Chúng được trang bị hệ thống camera mới tiên tiến trông tương tự như bộ ba ống kính ở mặt sau của các mẫu iPhone Pro và có giá khởi điểm là 760 USD.

Quan trọng hơn, những chiếc điện thoại mới mang đến cho Huawei một cơ hội mới để giành lấy thị phần lớn hơn của Apple trên thị trường điện thoại thông minh Trung Quốc. Trên thực tế, Huawei vốn đã chiếm được cảm tình của một số người tiêu dùng kể từ khi ra mắt dòng Mate 60 Pro vào năm ngoái.

Năm ngoái, Mate 60 đã làm dấy lên một số lo ngại ở Mỹ sau khi người ta phát hiện ra rằng những thiết bị này đang được chạy bởi những con chip tiên tiến mà Washington đã tìm cách ngăn chặn Trung Quốc có được bằng cách áp đặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ.

Những con chip này, được sản xuất trong nước, đã giúp Huawei kiếm được lợi nhuận khổng lồ ở Trung Quốc bằng cách trang bị những tính năng cạnh tranh với những tính năng có trên iPhone. Giờ đây, người ta tin rằng chúng cũng có trong các thiết bị Pura 70 mới.

Counterpoint ước tính doanh số bán điện thoại thông minh của Huawei tăng 64% trong sáu tuần đầu năm. Pura 70 có thể tiếp tục đà đó. Ivan Lam, nhà phân tích cấp cao tại Counterpoint nói với Reuters rằng ông nghĩ Huawei có thể tăng gần gấp đôi số lượng điện thoại xuất xưởng trong năm nay lên 60 triệu chiếc.

Đây đều là những thông tin đáng lo ngại với Apple. Trung Quốc là thị trường quốc tế quan trọng nhất của "nhà Táo" trong nhiều năm, nhưng thị trường này đang bị đe dọa bởi sự trỗi dậy của các đối thủ trong nước có thể lôi kéo người tiêu dùng Trung Quốc bằng các thiết bị có giao diện gần giống iPhone.

Chính phủ Trung Quốc đã và đang khuyến khích xu hướng này. Cuối năm ngoái, chính phủ Trung Quốc đã áp đặt lệnh cấm sử dụng iPhone đối với các quan chức chính phủ tại nơi làm việc.

Luca Maestri, giám đốc tài chính của Apple cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Trung Quốc là thị trường cạnh tranh nhất thế giới và chúng tôi cảm thấy tự tin về vị thế của mình”.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành Tim Cook dường như đã bác bỏ những ước tính bên ngoài cho thấy doanh số bán iPhone tại Trung Quốc đang sụt giảm. Tổng doanh thu của Apple ở Trung Quốc đại lục đã giảm 8% xuống còn 16,4 tỷ USD. Cook cho biết “iPhone đã tăng trưởng ở Trung Quốc đại lục” trong quý. Ông không cung cấp số liệu tài chính hoặc doanh thu chi tiết.

Nhu cầu chậm lại của Trung Quốc đã đóng một vai trò trong sự sụt giảm trước đây của Apple. Trong năm tài chính 2016 và 2019 của công ty, doanh số bán hàng tại đơn vị Trung Quốc Đại lục giảm lần lượt 17,41% và 15,91%.

Trong quý, doanh thu của Apple là 90,75 tỷ USD, giảm 4,3% so với năm trước và lợi nhuận giảm 2,2% xuống còn 23,6 tỷ USD. Doanh thu từ hoạt động kinh doanh dịch vụ của Apple, bao gồm doanh thu bán hàng trên App Store và doanh thu đăng ký từ âm nhạc, TV và các dịch vụ khác, tăng 14,2% lên 23,87 tỷ USD.

Apple cho biết họ kỳ vọng mức tăng trưởng doanh số bán hàng tổng thể trong quý từ tháng 4 đến tháng 6 sẽ ở mức “thấp một chữ số” tính theo tỷ lệ phần trăm.

Công ty không tiết lộ thời gian họ sẽ mua lại 110 tỷ USD cổ phiếu. Apple đã mua lại khoảng 20 tỷ USD cổ phiếu mỗi quý kể từ năm 2018.

KHÓ KHĂN TỨ PHÍA

Các cơ quan thực thi chống độc quyền ở Mỹ và châu Âu cũng tăng cường giám sát vị thế cạnh tranh của Apple trên thị trường. Vào tháng 3, Bộ Tư pháp Mỹ đã kiện Apple, cáo buộc công ty này duy trì sự độc quyền bất hợp pháp trên thị trường điện thoại thông minh ở Mỹ. Ở châu Âu, luật mới có nguy cơ phá hủy hệ sinh thái ứng dụng đóng của Apple và cơ quan quản lý chống độc quyền khu vực đã mở các cuộc điều tra về việc Apple tuân thủ luật mới.

Dĩ nhiên, Apple có kế hoạch tự bảo vệ mình trước những nỗ lực quản lý này. Thiết bị mới duy nhất của Apple trong nhiều năm, Vision Pro, còn nhiều năm nữa mới đóng góp đáng kể vào doanh số bán hàng của công ty. Công ty vào tháng 2 đã hủy bỏ dự án xe điện, sa thải 614 công nhân. Một số nhân viên đã được chuyển sang làm việc về trí tuệ nhân tạo tổng hợp, công nghệ được phổ biến bởi ChatGPT của OpenAI.

Apple cũng đang đối mặt với khó khăn ở nhiều lĩnh vực khác.

Với các nhà đầu tư, Cook đã hứa sẽ tiết lộ những cải tiến AI mới trong hệ sinh thái của công ty, điều mà các nhà phân tích tin rằng sẽ xảy ra tại hội nghị các nhà phát triển thường niên vào tháng 6. Cook cho biết tại cuộc họp cổ đông thường niên gần đây của công ty: “Chúng tôi cũng nhận thấy tiềm năng đột phá đáng kinh ngạc của AI sáng tạo, đó là lý do tại sao chúng tôi hiện đang đầu tư đáng kể vào lĩnh vực này”.

Ngoài việc phát triển AI của riêng Apple, công ty cũng có khả năng xem xét các mối quan hệ đối tác bên ngoài với Google và OpenAI.

Trí tuệ nhân tạo gần đây đã thúc đẩy giá cổ phiếu của các công ty công nghệ. Tuần trước, cổ phiếu của Microsoft và Alphabet, công ty mẹ của Google, đã tăng vọt khi hai công ty này báo cáo rằng họ đang chi hàng tỷ USD để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về trí tuệ nhân tạo trong các sản phẩm của mình.

Trái lại, Meta Platforms đã trải qua ngày tồi tệ nhất đối với cổ phiếu của mình trong 18 tháng vào tuần trước sau khi công ty công bố dự báo chi tiêu vốn 10 tỷ USD cho năm 2024 khi xây dựng công cụ AI của mình.

Đầu năm nay, Microsoft đã soán ngôi Apple để trở thành công ty lớn nhất thế giới tính theo vốn hóa thị trường và vị trí dẫn đầu của họ đã tăng lên trong những tháng kể từ đó. Cổ phiếu của Microsoft đang giao dịch tăng 5% so với đầu năm, trong khi cổ phiếu của Apple giảm 10% trong cùng kỳ.

Các nhà đầu tư hy vọng rằng những thông báo AI này sẽ dẫn đến doanh số bán iPhone mới sau chu kỳ bán hàng đáng thất vọng với iPhone 15 mới nhất.

Hal Eddins, phó chủ tịch của Công ty đầu tư vốn đầu tư vào Apple cho biết: “Ba chiếc iPhone mới nhất không mấy thú vị. Nhưng hy vọng với iPhone 16, họ sẽ tung ra các tính năng AI mới và họ sẽ bắt đầu cuộc đua.”

Bảo Linh