Diễn đàn kinh tế Việt Nam 2021: Phục hồi và phát triển bền vững

Ông Trần Đình Văn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH khóa XV đơn vị tỉnh Lâm Đồng và ông Đặng Trí Dũng - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì tại điểm cầu Lâm Đồng

Hội nghị có sự tham gia của ông Vương Đình Huệ - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội; ông Bùi Nhật Quang - Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; ông Nguyễn Thành Phong - Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương; ông Andrew Jeffries - Giám đốc Ngân hàng Phát triển châu Á tại Việt Nam; ông Francois Painchaud - Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế tại Việt Nam; các chuyên gia, diễn giả, nhà khoa học, lãnh đạo các địa phương và các ĐBQH qua các thời kỳ và ĐBQH khóa XV cùng dự.

Tham dự và chủ trì tại điểm cầu Lâm Đồng có ông Trần Đình Văn - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH khóa XV tỉnh Lâm Đồng; ông Đặng Trí Dũng - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; cùng dự có ông Nguyễn Tạo - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH khóa XV tỉnh; ông Tôn Thiện Đồng - Phó Chủ tịch HĐND tỉnh, các ĐBQH K’ Nhiễu, Trịnh Thị Tú Anh, cùng lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan.

Tại diễn đàn, các đại biểu tham dự đã được nghe các tham luận: Một số gợi ý chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội do Nhóm nghiên cứu của Thường trực Ủy ban Kinh tế và các chuyên gia do TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia trình bày; Phục hồi kinh tế sau đại dịch Covid-19: Kinh nghiệm quốc tế và hàm ý chính sách với Việt Nam do ông Nguyễn Minh Cường - Kinh tế trưởng Ngân hàng phát triển châu Á tại Việt Nam trình bày; Phục hồi và phát triển kinh tế bền vững thông qua thúc đẩy chuyển đổi số ở Việt Nam do PGS.TS. Bùi Quang Tuấn - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam trình bày; Khuyến nghị chính sách đẩy mạnh phục hồi kinh tế do ông Francois Painchaud - Trưởng đại diện Quỹ Tiền tệ Quốc tế tại Việt Nam trình bày.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu: Phát triển bền vững với những giải pháp cấp bách trước mắt để kiểm soát dịch, hỗ trợ phục hồi khắc phục kinh tế là nội dung trọng tâm xuyên suốt nhằm đảm bảo nền kinh tế phát triển nhanh và bền vững. Đây là diễn đàn đa chiều, tương tác, thể hiện mối quan hệ mật thiết giữa chính sách và cuộc sống. Nhiều nội dung trọng tâm được các diễn giả cập nhật trình bày về tình hình toàn thế giới, xu hướng của dịch bệnh tác động đến kinh tế trong quá trình toàn cầu hóa hội nhập. Lắng nghe thực trạng kinh tế Việt Nam hiện nay, chương trình phục hồi sản xuất cho phát triển kinh tế xã hội. Việc huy động và phân bổ nguồn lực. Năng lực hấp thụ của nền kinh tế khi có “điểm nghẽn”, “vướng mắc” như giải ngân vốn đầu tư công, hoặc đầu tư vốn vào lĩnh vực nào để tạo hiệu quả phục hồi kinh tế... Diễn đàn có ý nghĩa quan trọng làm rõ hơn những luận cứ khoa học để Chính phủ giải quyết được bài toàn tài khóa, nhằm giải quyết các yêu cầu tại hội nghị Trung ương 4 khóa XIII và nghị quyết Quốc hội khóa XV.

Đại dịch Covid-19 đã tác động nặng nề đến kinh tế Việt Nam cả từ phía cung lẫn phía cầu. Cả năm 2020, mặc dù chuỗi sản xuất trong nước hầu như không bị ảnh hưởng, nhưng do các hoạt động xuất khẩu (hàng hóa và dịch vụ du lịch, lưu trú) bị ảnh hưởng nghiêm trọng nên kinh tế chỉ tăng trưởng 2,9%, là mức thấp nhất kể từ đổi mới đến nay. 6 tháng đầu năm 2021, khi các nút thắt về xuất khẩu và nhập khẩu được tháo mở (chuỗi cung ứng đầu vào và thị trường xuất khẩu sang Mỹ, EU, Bắc Á đều mở rộng), mặc dù dịch bệnh vẫn tiếp tục tác động lên nền kinh tế nhưng kinh tế trong nước đã thực sự khởi sắc. Tăng trưởng kinh tế 6 tháng đầu năm đạt 5,64%; trong đó, riêng Quý II/2021 đạt 6,61%. Tuy nhiên, sang Quý III/2021 khi Việt Nam bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đợt bùng phát dịch lần thứ tư, 23 tỉnh thành bao gồm cả Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh buộc phải áp dụng các biện pháp phong tỏa khắc nghiệt để chống dịch (các tỉnh thành này chiếm hơn 72% GDP của cả nước) đã làm cho nền kinh tế nước ta lao dốc. Kinh tế Quý III/2021 giảm tới 6,17% so với cùng kỳ. Ước tính GDP cả năm 2021 có khả năng tăng trưởng khoảng 2,1% - 2,8%.

Các đại biểu tham dự Diễn đàn tại điểm cầu Lâm Đồng

Từ đầu năm 2021 đến nay, dịch Covid-19 ảnh hưởng tiêu cực đến hàng chục triệu lao động. Trong Quý III/2021, có 4,7 triệu lao động bị mất việc làm, 14,7 triệu lao động tạm nghỉ hoặc tạm ngừng sản xuất, kinh doanh; trên 10 triệu lao động giảm giờ làm, tạm dừng việc làm.

Hàng loạt các khó khăn, rủi ro được các diễn giả, chuyên gia đề cập; đồng thời, cũng đưa ra các giải pháp hỗ trợ sản xuất kinh doanh và kích thích tăng trưởng kinh tế được đặt ra. Trong đó, vấn đề quan trọng nhất của việc phục hồi kinh tế, đảm bảo cho sản xuất và tiêu dùng có thể hoạt động bình thường trở lại. Các chính sách kích cầu chỉ hiệu quả khi các điều này được đảm bảo; do đó, các gói hỗ trợ nên tập trung cho các chi phí đảm bảo sản xuất và tiêu dùng an toàn.

Đầu tư công là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo công ăn, việc làm và hỗ trợ cho khu vực kinh tế tư nhân trong bối cảnh đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài trì trệ. Thực hiện chủ trương hỗ trợ sản xuất kinh doanh như gia hạn thời hạn nộp, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí cần sớm thể chế hóa với các thủ tục hành chính đơn giản và tổ chức triển khai để doanh nghiệp sớm nhận được hỗ trợ. Để hỗ trợ tiêu dùng trong nước cần tính tới điều chỉnh giảm thích hợp thuế VAT. Nghiên cứu, xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, tài chính quy mô lớn cho các tập đoàn, tổng công ty và các doanh nghiệp thuộc các ngành, lĩnh vực then chốt, thiết yếu của nền kinh tế. Xem xét việc giãn một số khoản thu bắt buộc đối với các doanh nghiệp, như thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, phí công đoàn nhằm giải quyết khó khăn áp lực dòng tiền cho doanh nghiệp.

Để giảm áp lực lên tài khóa, cần thay đổi một số chính sách thuế trong thời gian 2 năm. Như tăng mức thuế đánh lên các giao dịch chứng khoán để hạn chế hoạt động mang tính đầu cơ trên thị trường, tăng tính đầu tư của thị trường. Nghiên cứu khả năng tăng đánh thuế thu nhập cá nhân của người giàu để chia sẻ với người nghèo trong thời kỳ khó khăn…

Buổi chiều, diễn đàn tiếp tục chương trình tọa đàm về các vấn đề bảo đảm an sinh xã hội và nguồn cung lao động trong quá trình phục hồi kinh tế; đẩy mạnh đào tạo nghề góp phần cung ứng nhân lực có kỹ năng cho phục hồi kinh tế và phát triển bền vững đất nước.

NGUYỆT THU