Đầu tư công tạo động lực mạnh mẽ cho kinh tế phát triển

Ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI); ông Nguyễn Văn Hòa - Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ và hơn 200 đại biểu tham dự.

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch VCCI cho rằng, đầu tư công - không chỉ dưới góc độ quy mô chi tiêu, mà quan trọng hơn là chất lượng, hiệu quả và sức lan tỏa đối với tăng trưởng dài hạn. Năm 2025 đang khép lại giai đoạn kế hoạch 2021 - 2025, đồng thời mở ra năm bản lề 2026 - năm có ý nghĩa đặc biệt khi chúng ta vừa khởi động kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn mới, vừa phải tạo được xung lực tăng trưởng đủ mạnh để hiện thực hóa các mục tiêu trung và dài hạn.

Các đại biểu tham gia tọa đàm

Trong giai đoạn phát triển mới, đầu tư công không chỉ là công cụ kích cầu hay thước đo ở tỷ lệ giải ngân, mà cần được nhìn nhận như một đòn bẩy nâng cao năng suất tổng hợp của nền kinh tế. Mỗi dự án đầu tư công, nếu được thiết kế và triển khai hiệu quả, phải góp phần giảm chi phí logistics, chi phí cho doanh nghiệp, mở rộng không gian phát triển và tăng cường kết nối vùng. Qua đó, đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân, thúc đẩy đổi mới công nghệ và tổ chức sản xuất. Đây chính là nền tảng để định hình chất lượng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững cho giai đoạn 2026 - 2030.

Trong giai đoạn từ năm 2026 - 2030, tổng chi đầu tư phát triển có thể đạt khoảng 8,5 triệu tỷ đồng – mức cao nhất từ trước đến nay. Việt Nam sẽ triển khai hàng loạt dự án trọng điểm quốc gia quy mô rất lớn như đường sắt cao tốc Bắc – Nam, các cảng hàng không quốc tế, hệ thống đường cao tốc với mục tiêu hoàn thành 5.000 km vào năm 2030, cùng nhiều dự án metro, cầu, cảng trọng điểm khác. Quy mô vốn lớn, kỳ vọng cao, nhưng đồng thời thách thức về tiến độ, chất lượng và hiệu quả sử dụng vốn cũng sẽ rất lớn. Điều này đòi hỏi chúng ta phải nhìn thẳng vào những tồn tại từ thực tiễn thời gian qua.

Ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch VCCI phát biểu

TS Đỗ Thiên Anh Tuấn - Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng, khi cả nước bước vào giai đoạn chạy đua nước rút để hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế năm 2025, đầu tư công được xác định là trụ cột quan trọng nhất thúc đẩy sự bứt phá tăng trưởng cho năm 2026. Đầu tư công không chỉ đơn thuần là một công cụ để kích thích tổng cầu trong ngắn hạn mà quan trọng hơn, đây chính là đòn bẩy để cải thiện năng suất và năng lực cạnh tranh dài hạn cho quốc gia.

Đầu tư công không chỉ đơn thuần là một công cụ để kích thích tổng cầu trong ngắn hạn mà quan trọng hơn, đây chính là đòn bẩy để cải thiện năng suất và năng lực cạnh tranh dài hạn cho quốc gia. Trong giai đoạn 2010 – 2024, cứ mỗi 1% GDP vốn đầu tư công tăng thêm đã đóng góp 0,2% vào tăng trưởng GDP của năm. Con số này cho thấy sức mạnh lan tỏa của đầu tư công là vô cùng lớn, đóng vai trò dẫn dắt cho toàn bộ dòng chảy của kinh tế.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Hiện nay, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đang chiếm khoảng 33% GDP, trong đó vốn đầu tư công đóng góp khoảng 10% GDP, tương đương với 28% cơ cấu tổng vốn đầu tư xã hội. Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế ít nhất 10% từ năm 2026 trở đi, ông Tuấn cho rằng sự phụ thuộc vào tăng trưởng đầu tư công là rất lớn.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban pháp chế VCCI cho rằng, trong bối cảnh mới, khi Quốc hội và Chính phủ đặt ra những mục tiêu tăng trưởng kinh tế cho năm 2026 với con số lên tới hai chữ số, đầu tư công chính là động lực then chốt để hiện thực hóa tầm nhìn này. Ông cho rằng, không chỉ đơn thuần là nguồn lực từ ngân sách, đầu tư công được nhìn nhận như một loại “vốn mồi” quan trọng, có vai trò dẫn dắt và kích hoạt các nguồn lực đầu tư từ khu vực tư nhân cũng như dòng vốn đầu tư nước ngoài chảy vào nền kinh tế.

Trong năm 2025 số liệu giải vốn đạt trên 66%. Tuy nhiên, theo ông Tuấn, để đạt được mục tiêu tuyệt đối là một bài toán khó, đòi hỏi những thay đổi mang tính gốc rễ từ hệ thống thể chế. Theo góc nhìn của ông Đậu Anh Tuấn, năm 2025 chứng kiến một tốc độ cải cách thể chế “chóng mặt”, một năm được coi là lịch sử về khối lượng văn bản pháp luật được ban hành. Về quản lý vốn nhà nước, ông Đậu Anh Tuấn cho rằng, Luật Đầu tư công số 90/2025 đã thực hiện một cuộc phân cấp triệt để.

Ông Nguyễn Văn Hòa - Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ phát biểu

Quyền quyết định đã được trao mạnh mẽ cho cấp tỉnh và các bộ ngành, giúp tăng tính chủ động và giảm bớt các tầng nấc trung gian trong việc điều chỉnh kế hoạch vốn trung hạn. Những thay đổi này nhằm đảm bảo rằng, các dự án đầu tư công có thể điều chỉnh linh hoạt theo thực tế triển khai mà không phải lặp lại các quy trình trình duyệt nhiều cấp như trước đây. Bên cạnh đó, với sự đồng bộ hóa giữa các Luật Đất đai, Xây dựng, Quy hoạch và Đầu tư công, những xung đột pháp lý gây cản trở bấy lâu nay sẽ được xử lý dứt điểm.

Nam Anh