CPI vẫn trong kịch bản lạm phát

Giá bán lẻ điện bình quân tăng 4,8% từ ngày 10/5/2025 nhưng chỉ số CPI tháng 5 vẫn nằm trong kịch bản kiểm soát. Ảnh minh họa

Mặt bằng giá cả ổn định

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), giá thuê nhà, vật liệu bảo dưỡng nhà ở, điện sinh hoạt và ăn uống ngoài gia đình tăng theo nhu cầu tiêu dùng là nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5/2025 tăng 0,16% so với tháng trước. So với tháng 12/2024, CPI tháng 5 tăng 1,53%; tăng 3,24% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 5 tháng đầu năm 2025, CPI tăng 3,21% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 3,1%.

Nhìn chung trong tháng 5/2025, mặt bằng giá cả ổn định, không có yếu tố bất thường. 5 tháng đầu năm, giá cả các mặt hàng thiết yếu chủ yếu diễn biến theo quy luật hàng năm, với mức tăng vào tháng tết do nhu cầu tiêu dùng tăng cao, sau đó dần ổn định trở lại.

Dự báo tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, xung đột địa chính trị gia tăng; giá thành một số nguyên vật liệu nhập khẩu có thể chịu áp lực từ biến động giá thế giới, biến động tỷ giá và chính sách thuế quan mới của Hoa Kỳ, từ đó làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu và có thể gây sức ép đến giá hàng hóa trong nước.

Cùng với đó là việc thực hiện các chính sách tiền lương cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động do sắp xếp tổ chức bộ máy có thể ảnh hưởng đến kỳ vọng lạm phát, việc phải tiếp tục thực hiện lộ trình giá thị trường một số dịch vụ công... Do vậy, công tác quản lý, điều hành giá những tháng đầu năm 2025 đối mặt với nhiều áp lực do biến động nhanh, phức tạp từ bối cảnh thế giới và khu vực.

Để thực hiện ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội đề ra và thực hiện lộ trình giá thị trường các dịch vụ công và mặt hàng do nhà nước quản lý, ngay từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tổ chức triển khai quyết liệt nhiều giải pháp kinh tế vĩ mô.

Về cơ bản, các bộ, cơ quan đã tích cực triển khai các giải pháp, nhiệm vụ đặt ra, bảo đảm thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ; tăng cường quản lý, điều hành giá trong dịp lễ, tết; chủ động kế hoạch, phương án điều hành giá các mặt hàng nhà nước định giá, các dịch vụ công theo lộ trình thị trường với mức độ và thời điểm phù hợp.

Điển hình, trong nửa đầu năm 2025, học phí giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học công lập áp dụng theo mức trần học phí mới năm học 2024 - 2025; giá bán lẻ điện bình quân được điều chỉnh tăng 4,8% từ ngày 10/5/2025; việc điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh theo mức lương cơ sở mới được triển khai từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025.

Vì vậy, chỉ số CPI tháng 5 và bình quân 5 tháng đầu năm có tăng nhưng vẫn nằm trong các kịch bản lạm phát do Ban Chỉ đạo điều hành giá đã xây dựng từ đầu năm để kiểm soát chỉ số giá tiêu dùng cả năm 2025 theo mục tiêu Quốc hội đề ra ở mức từ 4,5 - 5%.

Theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường

Năm 2025, Quốc hội và Chính phủ đặt mục tiêu kiểm soát lạm phát khoảng 4,5%. Theo các chuyên gia, chỉ số CPI năm 2025 hoàn toàn có thể kiểm soát được và xoay quanh mức từ 4 - 4,5%.

Để kiểm soát giá cả từ nay đến cuối năm, Ban Chỉ đạo điều hành giá đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi sát tình hình kinh tế và lạm phát thế giới, diễn biến giá các hàng hóa chiến lược trên thị trường quốc tế để kịp thời cảnh báo các nguy cơ tác động đến mặt bằng giá trong nước và chủ động chuẩn bị các kịch bản ứng phó phù hợp.

Đồng thời, điều hành chính sách tài khóa phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách khác để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát; bảo đảm cân đối cung - cầu, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tận dụng tốt thế mạnh của các hiệp định thương mại tự do đã ký kết, nâng cao hiệu quả công tác xúc tiến thương mại…

Các bộ, ngành, địa phương thực hiện lộ trình điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường trên cơ sở đánh giá, tính toán kỹ tác động để tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả. Đặc biệt, sử dụng linh hoạt, hiệu quả các công cụ, biện pháp điều tiết giá theo quy định của pháp luật về giá để bình ổn thị trường;...

Dưới góc nhìn chuyên gia, TS. Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) cho biết, thời gian tới công tác điều hành giá cần được thực hiện một cách linh hoạt và phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ.

Vị chuyên gia này đề nghị các cơ quan quản lý cần tập trung điều chỉnh giá các mặt hàng do nhà nước quản lý, như điện, xăng dầu và dịch vụ công, ở mức độ vừa phải, tránh gây sốc cho thị trường. Việt Nam cần theo dõi sát các biến động quốc tế, đặc biệt là chính sách lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ và giá cả hàng hóa toàn cầu, để kịp thời điều chỉnh chính sách, đảm bảo kiểm soát lạm phát trong mục tiêu đề ra. Ngoài ra, đẩy mạnh đầu tư công cần được ưu tiên, đặc biệt trong các dự án hạ tầng trọng điểm để bù đắp cho sự sụt giảm từ xuất khẩu.

“Sự phối hợp này không chỉ giúp giảm áp lực lên chính sách tiền tệ mà còn hỗ trợ công tác điều hành giá, đảm bảo CPI đúng mục tiêu” - TS. Nguyễn Đức Độ nhấn mạnh.

Hoa Thanh