Cơ hội và thách thức của ngành chăn nuôi

Quang cảnh hội nghị phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm bảo đảm nguồn cung dịp cuối năm 2025 và đầu năm 2026 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức.

Tuy nhiên, trước những biến động của thế giới, dịch bệnh, tình trạng biến đổi khí hậu, ngành chăn nuôi đang đứng trước bài toán không chỉ giữ ổn định của đàn nuôi mà còn hướng đến mục tiêu về khả năng tham gia chuỗi để hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững.

Tham gia hiệu quả chuỗi cung ứng toàn cầu

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, năm 2024, tăng trưởng bình quân của toàn ngành nông nghiệp đạt 3,3%; tổng kim ngạch xuất khẩu đạt mức kỷ lục khoảng 62,5 tỷ USD (tăng 18,7% so với năm 2023), xuất siêu tiếp tục đạt mức kỷ lục mới 17,9 tỷ USD (tăng 46,8%).

Trong đó, ngành chăn nuôi đóng góp tỷ lệ khá ổn định với 25 đến 27% GDP/năm, khẳng định vai trò quan trọng, trụ cột của việc chủ động nguồn cung ứng cho hơn 100 triệu dân và tham gia vào chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.

Thứ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, Việt Nam hiện đứng thứ 5 thế giới về chăn nuôi lợn thịt, đứng thứ 6 về sản lượng; đứng thứ tư về tiêu thụ thịt lợn; đàn thủy cầm đứng thứ 2 thế giới.

Đại biểu các đơn vị tổ chức tham quan các gian hàng triển lãm trong khuôn khổ chương trình.

Sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam cũng có nhiều có lợi thế cạnh tranh trên thế giới như: mật ong, lợn sữa, tổ yến, trứng vịt muối…

Ông Phùng Đức Tiến cho rằng, ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh thúc đẩy, phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi. Kết thúc năm 2024, giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi ước đạt 33 tỷ USD, đóng góp gần 5% GDP quốc gia.

Vẫn nhiều thách thức phía trước

Lợi thế là vậy, nhưng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đánh giá, ngành chăn nuôi vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức rất lớn. Cụ thể, đó là giá thành sản xuất cao khi phụ thuộc vào nguyên liệu thức ăn nhập khẩu và con giống.

Ngoài ra, sự tác động từ dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu cũng ngày càng phức tạp khiến ngành chăn nuôi gặp không ít thách thức.

Cùng với đó là hệ thống sản xuất chăn nuôi còn thiếu đồng bộ, chưa có liên kết bền vững, quy mô sản xuất còn ở mức vừa và nhỏ nên khó áp dụng công nghệ hiện đại.

Theo Cục Chăn nuôi và Thú y, tình hình dịch tả lợn châu Phi có xu hướng giảm nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro. Tháng 7/2025, cả nước ghi nhận hơn 136.000 hộ chăn nuôi nhỏ, lẻ bị ảnh hưởng bởi dịch.

Đến tháng 8, cả nước còn 477 ổ dịch, với hơn 65.000 con lợn mắc bệnh, chết hoặc tiêu hủy.

Nguyên nhân được chỉ ra là do phần lớn ổ dịch xảy ra ở hộ nhỏ lẻ chưa bảo đảm an toàn sinh học. Đây cũng là một trong các vấn đề hiện cho giải pháp căn cơ để tháo gỡ.

Trước thực trạng này, các cơ quan chức năng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất việc tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các giống vật nuôi có khả năng kháng bệnh, thích nghi với khí hậu khắc nghiệt.

Đồng thời, đầu tư xây dựng chuồng trại kiên cố, tiết kiệm năng lượng, có khả năng điều hòa vi khí hậu.

Ngành chăn nuôi cũng cần phát triển công nghệ xử lý chất thải, quản lý môi trường hiệu quả và thiết lập hệ thống cảnh báo sớm về dịch bệnh, thiên tai, tăng hợp tác quốc tế trong giám sát khí hậu và chia sẻ dữ liệu dịch tễ.

Cần tập trung vào nghiên cứu và phát triển giống; quản lý chất lượng thức ăn chăn nuôi thông qua quản lý các yếu tố vi lượng, năng lượng và protein. Đặc biệt, vấn đề môi trường trong ngành chăn nuôi cũng đang cần các công nghệ, thiết bị để giải quyết.

Để tái thiết và hướng vào việc tham gia chuỗi cung ứng bền vững, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đề xuất năm trụ cột trọng tâm cần chú trọng, phát triển để tái thiết ngành chăn nuôi, gồm: Giống, dinh dưỡng, môi trường, giết mổ và nhân lực.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong 9 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi đạt khoảng 447 triệu USD, tăng 18,6% so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến đến cuối năm, con số này sẽ vượt 600 triệu USD.

Ngành nông nghiệp Việt Nam đang duy trì đà tăng trưởng ổn định. Dự kiến năm 2025, sản lượng lúa gạo đạt 43,5 đến 44 triệu tấn; tổng sản lượng thịt khoảng 8,5 triệu tấn; sản lượng trứng vượt 21 tỷ quả và thủy sản đạt khoảng 9,6 triệu tấn.

QUANG QUÝ