S&P 500 ghi nhận cú rơi mạnh nhất kể từ tháng 4

Bán tháo ồ ạt trên Phố Wall, cảnh báo suy thoái trở lại khi Trump đe dọa áp thuế 100% với Trung Quốc

Các chỉ số S&P 500 giảm 2,7% (-182,60 điểm) xuống 6.552,51 điểm, đánh dấu mức giảm mạnh nhất trong một ngày kể từ tháng 4. Dow Jones Industrial Average mất 1,9% (-878,82 điểm) còn 45.479,60 điểm, trong khi Nasdaq Composite “tech-nặng” trượt 3,6% (-820,20 điểm) xuống 22.204,43 điểm. Chỉ số Russell 2000, đại diện cho nhóm cổ phiếu vốn hóa nhỏ, cũng giảm 3,0% về 2.394,59 điểm.

Đà bán tháo trên Phố Wall diễn ra trong bối cảnh các chỉ số vừa đạt mức cao kỷ lục vào giữa tuần. Tâm lý hưng phấn nhờ triển vọng cắt giảm lãi suất và đà tăng của nhóm cổ phiếu công nghệ nhanh chóng nhường chỗ cho lo ngại suy thoái khi căng thẳng thương mại quay trở lại. Việc định giá thị trường bị đẩy lên quá cao, chủ yếu nhờ kỳ vọng vào trí tuệ nhân tạo (AI), nay trở thành điểm yếu khi rủi ro địa chính trị tái xuất hiện.

Nguyên nhân trực tiếp của cú sụt giảm là sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố trên mạng xã hội rằng ông đang xem xét áp thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc bắt đầu từ ngày 1/11, đồng thời cảnh báo có thể hủy cuộc gặp sắp tới với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Động thái này, được công bố chỉ vài giờ sau khi Trung Quốc siết chặt xuất khẩu đất hiếm, nguyên liệu chiến lược trong ngành công nghệ, đã làm tăng thêm lo ngại về một “cuộc chiến thương mại mới” giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Sự leo thang căng thẳng khiến nhà đầu tư rút khỏi các tài sản rủi ro, trong đó nhóm cổ phiếu công nghệ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Cổ phiếu của Nvidia, Apple, Microsoft và Amazon đều giảm hơn 4%. Trong khi đó, các nhóm ngành phòng thủ như tiêu dùng thiết yếu và y tế chỉ giảm nhẹ.

“Với mức định giá cao ngất trời, chỉ cần một tia lửa bất ổn cũng đủ kích hoạt làn sóng chốt lời”, ông Gene Goldman, Giám đốc đầu tư tại Cetera Investment Management, nhận định. “Mọi thứ đều được định giá cho sự hoàn hảo, và sự không chắc chắn từ chính sách thương mại đang làm gia tăng lo ngại về tăng trưởng kinh tế”.

Tình hình càng trở nên mong manh hơn khi chính phủ Mỹ đang trong giai đoạn shutdown cục bộ, làm gián đoạn việc công bố các dữ liệu kinh tế quan trọng. Chỉ số niềm tin người tiêu dùng tháng 10 giảm nhẹ còn 55,0 điểm (so với 55,1 điểm tháng trước), cho thấy tâm lý người dân bắt đầu dao động bởi lạm phát và rủi ro việc làm.

Trong bối cảnh đó, giới phân tích lo ngại rằng cú điều chỉnh này có thể là bước khởi đầu cho một giai đoạn suy thoái thị trường. Ông Jamie Dimon, Giám đốc điều hành JPMorgan Chase, trong một cuộc phỏng vấn với BBC giữa tuần qua, cảnh báo rằng “Phố Wall đang đứng trước nguy cơ điều chỉnh đáng kể trong vòng 6 tháng đến 2 năm tới,” đồng thời nhấn mạnh rằng định giá hiện nay phản ánh kỳ vọng phi thực tế về tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp.

Lịch sử cho thấy, những phát biểu và quyết định thuế quan của ông Trump thường có tác động mạnh đến thị trường. Hồi tháng 4, thông báo về việc áp “thuế quan Ngày Giải phóng” từng khiến S&P 500 mất tới 2,4 nghìn tỷ USD vốn hóa chỉ trong vài phiên. Lần này, nhà đầu tư lo ngại kịch bản tương tự có thể tái diễn nếu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung tiếp tục leo thang trong những tuần tới.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng cú sốc hiện tại khó có thể làm thay đổi đáng kể quỹ đạo dài hạn của thị trường, khi AI vẫn là yếu tố dẫn dắt chính. “Các nhà đầu tư đang phản ứng thái quá với tin tức ngắn hạn”, một chiến lược gia tại Morgan Stanley nhận định. “Nếu kết quả lợi nhuận quý III sắp tới vẫn tích cực, dòng tiền có thể quay lại nhóm cổ phiếu công nghệ nhanh chóng”.

Phiên giao dịch ngày 10/10 cũng là lời nhắc mạnh mẽ rằng nền tảng ổn định của thị trường Mỹ không bền vững, nhất là khi định giá cao kết hợp với rủi ro địa chính trị và chính sách khó đoán. Sự kiện này có thể đánh dấu sự chuyển pha từ thị trường tăng bền vững sang giai đoạn phân hóa rõ nét hơn.

Trong tuần tới, mùa công bố lợi nhuận quý III sẽ là tâm điểm chú ý của giới đầu tư. Các doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững và tăng trưởng lợi nhuận thực chất được kỳ vọng sẽ giữ được giá trị trong sóng gió, trong khi các cổ phiếu công nghệ đặt cược vào tương lai AI có thể đối mặt với áp lực bán mạnh nếu kết quả không đáp ứng kỳ vọng.

Sau phiên lao dốc ngày 10/10, thị trường Mỹ bước vào giai đoạn thử thách niềm tin. Nhà đầu tư được khuyến nghị giữ thanh khoản cao, giảm đòn bẩy, và tập trung vào các doanh nghiệp có nền tảng cơ bản vững chắc. Sự kiện lần này không chỉ phản ánh cú sốc ngắn hạn từ chính sách thuế, mà còn là phép thử đối với sức chịu đựng của Phố Wall là nơi mà niềm tin, kỳ vọng và rủi ro đang đan xen chặt chẽ trong mỗi quyết định đầu tư.

Phan Hà