Cao thủ Đông Nam Á dạy côn cho Lý Tiểu Long và trận chiến kinh điển trên màn ảnh

Lý Tiểu Long (Bruce Lee) là võ sư, diễn viên điện ảnh nổi tiếng ở Hollywood. Lý Tiểu Long học Vịnh Xuân Quyền từ Diệp Vấn. Ông còn sáng tạo ra môn võ Tiệt Quyền Đạo (Jeet Kune Do) nổi tiếng. Khi nhắc tới Lý Tiểu Long, không thể không nhắc tới cảnh ông múa côn nhị khúc (nunchaku) điêu luyện trên màn ảnh.

Học dùng côn nhị khúc

Theo Screenrant, việc Lý Tiểu Long sử dụng côn nhị khúc là điều rất đặc biệt bởi ban đầu, võ sư này rất ghét sử dụng vũ khí. Thậm chí ông không có hứng thú kết hợp vũ khí vào phong cách chiến đấu của mình.

“Tuy nhiên, côn nhị khúc là một phần quan trọng trong hình ảnh của Lý Tiểu Long trên màn bạc. Trên thực tế, ngôi sao kung fu này đã sử dụng côn nhị khúc ở 4 trong số 5 bộ phim võ thuật của ông”, tờ Screenrant viết.

Tạp chí Black Magazine đã đăng tải một bài viết về nguồn gốc côn nhị khúc và cho rằng vũ khí với 2 thanh gỗ được nối bởi 1 sợi dây này xuất phát từ công cụ làm nông, xuất hiện ở nhiều nơi trên thế giới như Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Philippines… Theo Black Magazine, kỹ năng múa côn mà Lý Tiểu Long sử dụng trên phim thực tế xuất phát từ tabak-toyok (loại côn nhị khúc của Philippines).

Hình ảnh Lý Tiểu Long gắn liền với cây côn nhị khúc

Trong khi đó, Screenrant cho rằng côn nhị khúc có nguồn gốc từ võ thuật Okinawa và có lịch sử lâu đời ít nhất 400 năm. Tuy nhiên, nó không phải là vũ khí biểu tượng trên phim ảnh trong những năm 60 và đầu những năm 70 của thế kỷ trước.

Trong những năm đầu của thể loại phim võ thuật, vũ khí được lựa chọn cho các nhân vật chính là trường kiếm. Mãi đến khi Lý Tiểu Long xuất hiện vào năm 1971, côn nhị khúc mới bắt đầu hiện diện đáng kể trong phim võ thuật và văn hóa đại chúng nói chung.

Chính Dan Inosanto, cao thủ người Philippines, đã dạy côn nhị khúc (nunchaku) cho Lý Tiểu Long. Hai người gặp nhau vào năm 1964 ở giải giải vô địch karate quốc tế lần thứ nhất ở Long Beach, California. Đây cũng là nơi là Lý Tiểu Long đã trình diễn tuyệt kỹ “cú đấm 1 inch” trứ danh của mình và màn chống đẩy bằng 2 ngón tay. Sau đó, Dan Inosanto đã trở thành học trò của Lý Tiểu Long cũng như huấn luyện ông về côn nhị khúc.

Inosanto nhớ lại trong bộ phim tài liệu "I Am Bruce Lee" năm 2012: “Lúc đầu Lý Tiểu Long nghĩ vũ khí đó là một thứ vô giá trị”. Có lẽ Inosanto không ngờ rằng sau này, chính Lý Tiểu Long đã học sử dụng côn nhị khúc rất nhanh. “Trong 3 tháng, Lý Tiểu Long đã vung côn nhị khúc thành thạo tới mức như ông ấy đã sử dụng nó cả đời vậy”, Dan Inosanto tiết lộ.

Trận chiến kinh điển trên màn ảnh

Screenrant thừa nhận côn nhị khúc được coi là vũ khí cực kỳ khó thành thạo nhưng chính điều đó lại khiến Lý Tiểu Long trở nên ấn tượng hơn khi ông sử dụng chúng một cách dễ dàng trong phim.

Lần đầu tiên Lý Tiểu Long sử dụng côn nhị khúc trên màn ảnh rộng là vào năm 1971 trong "Fist of Fury" (Tinh Võ Môn), bộ phim võ thuật thứ 2 của ông. Trong một phân cảnh hành động đáng nhớ, nhân vật của Lý Tiểu Long đã đánh bại hàng loạt chiến binh Nhật Bản bằng một cặp côn nhị khúc.

Hình ảnh Lý Tiểu Long cầm côn nhị khúc đấu nhiều người tiếp tục xuất hiện trong phim "The Way of the Dragon 1972" (Mãnh Long Quá Giang). Một năm sau, khán giả thấy Lý Tiểu Long sử dụng côn nhị khúc trong phim "Enter the Dragon" (Long Tranh Hổ Đấu).

Một điều thú vị là Lý Tiểu Long còn có màn đấu côn nhị khúc với Dan Inosanto trong bộ phim "Game of Death" (Tử Vong Du Hý), bộ phim được hoàn thành sau khi Lý Tiểu Long qua đời.

Tờ Sohu bình luận về trận chiến của 2 người: “Cuộc chiến côn nhị khúc khốc liệt giữa hai người trong phim đã trở thành kinh điển chưa từng thấy trước đây và sẽ không bao giờ được nhìn thấy một lần nào nữa”.

Lý Tiểu Long và Dan Inosanto trong bộ phim "Game of Death" (Tử Vong Du Hý)

Tờ Screenrant mô tả về phân cảnh chiến đấu hơn 3 phút này: “Đối thủ đầu tiên của Lý Tiểu Long trong "Game of Death" là bậc thầy vũ khí, do người bạn thân và học trò của Lý là Dan Inosanto thủ vai.

Cả Lý và Inosanto đều mang những loại vũ khí võ thuật khác nhau vào trận chiến. Inosanto ban đầu sử dụng một đôi gậy Kali và sau đó rút ra một đôi nunchaku, trong khi Lý Tiểu Long lúc đầu dùng một cây gậy tre, trước khi sử dụng côn nhị khúc của riêng mình. Điều này nhấn mạnh chủ đề của cuộc chiến là sự linh hoạt trong chiến đấu”.

“Sử dụng vũ khí làm nền tảng cho cảnh phim, Lý Tiểu Long truyền tải triết lý của mình rằng chiến đấu có vũ khí và không vũ khí đều đòi hỏi một tư duy linh hoạt và kỹ thuật linh hoạt để có hiệu quả. Cây gậy tre linh hoạt và côn nhị khúc nhanh nhẹn của Lý Tiểu Long thể hiện cả hai nguyên tắc nói trên.

Lý Tiểu Long sử dụng chúng để đạt được lợi thế. Đối thủ của Lý Tiểu Long, mặc dù là một chiến binh đáng gờm, nhưng hơi kém về mặt linh hoạt trong chiến đấu. Điều này cuối cùng dẫn đến thất bại của anh ta. Việc Lý Tiểu Long kết liễu đối thủ bằng côn nhị khúc thể hiện sự linh hoạt về việc dùng vũ khí vào chiến đấu”, Screenrant phân tích.

Cho tới nay, hình ảnh Lý Tiểu Long múa côn nhị khúc vẫn in sâu vào ký ức của nhiều khán giả. Năm 2013, cặp côn nhị khúc mà Lý Tiểu Long sử dụng trong phim "Tử Vong Du Hý" đã được bán đấu giá cùng với nhiều vật dụng khác của ông trong bộ phim. Nhà sưu tập người Anh George Philips đã giành được cặp côn nhị khúc với mức giá 70 nghìn USD. “Đây là món đồ mang tính biểu tượng”, ông George Philips nói.

Sơn Tùng