Cải cách môi trường kinh doanh: Động lực từ cam kết cắt giảm 30% điều kiện kinh doanh

Môi trường kinh doanh được cải thiện nhờ động lực từ cam kết cắt giảm 30% điều kiện kinh doanh

Hành động quyết liệt từ các bộ ngành

Chính phủ thông qua Nghị quyết 66/NQ-CP đã đặt ra mục tiêu tham vọng là cắt giảm ít nhất 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết, 30% thời gian giải quyết TTHC và 30% chi phí tuân thủ TTHC trong năm 2025. Nghị quyết này, cùng với Nghị quyết 139/NQ-CP và Công điện 127/CĐ-TTg thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc cải cách môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân. Các bộ ngành đã nhanh chóng triển khai các kế hoạch cụ thể, đảm bảo thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả.

Bộ Công Thương, theo công văn số 5940/BCT-VP, đã yêu cầu các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với Vụ Pháp chế để rà soát và hoàn thiện phương án cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh thuộc phạm vi quản lý. Các đơn vị được giao nhiệm vụ hoàn thành việc rà soát, công bố và chuẩn hóa TTHC liên quan đến sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là xuất nhập khẩu, trước ngày 15/8/2025. Để đảm bảo tính thông suốt, Bộ nhấn mạnh việc phân cấp thẩm quyền giải quyết TTHC theo Quyết định 1015/QĐ-TTg, đồng thời yêu cầu sửa đổi các quy định buộc người dân và doanh nghiệp thực hiện TTHC tại nơi cư trú, trụ sở hoặc nơi cấp kết quả lần đầu trước ngày 30/8/2025, nhằm tăng tính linh hoạt và thuận tiện.

Bộ Xây dựng cũng không đứng ngoài cuộc với Quyết định 383/QĐ-BXD đặt mục tiêu bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết và giảm 30% thời gian cùng chi phí tuân thủ TTHC trong năm 2025. Bộ này cam kết đảm bảo 100% TTHC liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, minh bạch, giảm thiểu tối đa giấy tờ và phân cấp thẩm quyền giải quyết theo đúng quy định của Quyết định 1015/QĐ-TTg. Ngoài ra, Bộ Xây dựng còn tập trung rà soát và đơn giản hóa các TTHC nội bộ giữa các cơ quan hành chính nhà nước, đảm bảo sự thông suốt và hiệu quả trong quá trình thực hiện.

Trong khi đó, theo công văn số 2378/BVHTTDL-VP Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã đưa ra các con số cụ thể khi yêu cầu cắt giảm tối thiểu 318 trong tổng số 1.060 điều kiện kinh doanh, tương đương 30%, thuộc các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện. Đồng thời, Bộ này đặt mục tiêu giảm 31.490 triệu đồng trong tổng số 104.967 triệu đồng chi phí tuân thủ TTHC và cắt giảm 1.294,5 trong tổng số 4.315 ngày làm việc liên quan đến TTHC. Các kết quả rà soát TTHC được yêu cầu cập nhật và công khai trên Cơ sở dữ liệu quốc gia, đảm bảo 100% TTHC liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến và không phụ thuộc vào địa giới hành chính.

Cục Hàng không Việt Nam cũng thể hiện quyết tâm tương tự, với mục tiêu bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết và giảm 30% thời gian cùng chi phí tuân thủ TTHC trong năm 2025. Đặc biệt, Cục này đặt kế hoạch tham vọng hơn cho năm 2026, khi cam kết cắt giảm 100% điều kiện kinh doanh không cần thiết hoặc chồng chéo, giảm 50% thời gian và chi phí tuân thủ TTHC so với năm 2024, đồng thời đảm bảo 100% chế độ báo cáo của doanh nghiệp được thực hiện dưới dạng điện tử.

Chuyển đổi số là động lực cốt lõi của cải cách

Một trong những điểm nhấn quan trọng của đợt cải cách này là sự tập trung mạnh mẽ vào chuyển đổi số, với mục tiêu hiện đại hóa quy trình và nâng cao hiệu quả giải quyết TTHC. Bộ Công Thương dẫn đầu trong nỗ lực này khi giao Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số xây dựng và cập nhật 40 cơ sở dữ liệu ngành Công Thương theo thời gian thực, đảm bảo các tiêu chí đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất và dùng chung. Các cơ sở dữ liệu này sẽ được liên thông với Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh, hoàn thành trước ngày 15/8/2025. Bộ cũng khuyến khích sử dụng trí tuệ nhân tạo trong việc hướng dẫn, tập huấn trực tuyến để hỗ trợ các địa phương tiếp nhận nhiệm vụ phân cấp, qua đó giảm thiểu ách tắc trong quá trình triển khai.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đặt ra hành trình đẩy mạnh quá trình này khi yêu cầu cập nhật kết quả rà soát TTHC trên Cơ sở dữ liệu quốc gia, đồng thời đảm bảo 100% TTHC liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Tương tự, Cục Hàng không Việt Nam cam kết đưa toàn bộ TTHC liên quan đến doanh nghiệp lên nền tảng trực tuyến, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không.

Nghị quyết 139/NQ-CP nhấn mạnh việc ứng dụng chuyển đổi số để rút ngắn thời gian xử lý TTHC liên quan đến các lĩnh vực trọng điểm như đất đai, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, thuế và hải quan. Chính phủ cũng yêu cầu hạn chế tối đa các cuộc kiểm tra chồng chéo, với nguyên tắc mỗi doanh nghiệp chỉ chịu kiểm tra tối đa một lần mỗi năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng. Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ rà soát danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện tại Luật Đầu tư để đề xuất cắt giảm trước ngày 31/12/2026, đồng thời chuyển mạnh sang cơ chế hậu kiểm, trừ một số lĩnh vực bắt buộc cấp phép theo thông lệ quốc tế.

Trách nhiệm thực thi cũng được siết chặt, đặc biệt tại Bộ Công Thương, nơi thủ trưởng các đơn vị trực thuộc chịu trách nhiệm trực tiếp trước Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ và Bộ trưởng về kết quả cắt giảm TTHC và điều kiện kinh doanh. Các đơn vị được yêu cầu báo cáo định kỳ trước ngày 20 hàng tháng, với Văn phòng Bộ đóng vai trò chủ trì, theo dõi và đôn đốc, đảm bảo tiến độ và chất lượng thực hiện.

Chính sách cắt giảm tối thiểu 30% điều kiện kinh doanh được kỳ vọng sẽ mang lại những thay đổi mang tính đột phá cho môi trường kinh doanh tại Việt Nam. Việc giảm chi phí và thời gian tuân thủ TTHC không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm nguồn lực mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, đặc biệt là đối với khu vực kinh tế tư nhân và các hộ kinh doanh. Sự chuyển đổi sang cơ chế hậu kiểm, cùng với việc thực hiện TTHC không phụ thuộc địa giới hành chính, sẽ tăng tính minh bạch và linh hoạt, tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động hiệu quả hơn.

Hơn nữa, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và liên thông dữ liệu giữa các cơ quan nhà nước sẽ giúp giảm thiểu tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong quản lý, đồng thời nâng cao chất lượng dịch vụ công. Với các mốc thời gian cụ thể, từ 15/8/2025 đến 31/12/2026, và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ ngành, Việt Nam đang hướng tới một môi trường kinh doanh hiện đại, minh bạch và thuận lợi, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế trong giai đoạn 2025–2030.

Quốc Tuấn