Các đường phố của Thủ đô mang tên các danh nhân y học

1. Phố Hồ Đắc Di:

Phố Hồ Đắc Di có vị trí từ phố Tây Sơn qua khu tập thể Nam Đồng và hồ Xã Đàn đến phố Đặng Văn Ngữ thuộc phường Nam Đồng quận Đống Đa.

Giáo sư Hồ Đắc Di (1900-1984) sinh tại Huế. Năm 1918 sang Pháp du học, Trước Cách mạng tháng 8/1945 ông là giáo sư duy nhất người Việt, là Hiệu trưởng Trường đại học Y khoa Hà Nội cho tới năm 1982. Ông đã có công lao to lớn trong việc tổ chức lãnh đạo Nhà trường đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ cho đất nước. Giáo sư Hồ Đắc Di đã được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập Hạng nhất, Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

2. Phố Tôn Thất Tùng:

Phố Tôn Thất Tùng có vị trí từ ngã ba Chùa Bộc-Phạm Ngọc Thạch đến đường Trường Chinh qua trước cổng Trường đại học Y Hà Nội thuộc Phường Trung tự quận Đống Đa Hà Nội .

GS. Tôn Thất Tùng (1912-1982) quê Thừa Thiên Huế. Tốt nghiệp bác sĩ Y khoa 1939 tại Hà Nội. Trong kháng chiến chống Pháp làm Thứ trưởng Bộ Y tế, xây dựng Trường đại học Y dược khoa. Sau hòa bình là Giám đốc Bệnh viện hữu nghị Việt Đức. Giáo sư đã cống hiến nhiều công trình khoa học cho ngành Y, đã đào tạo nhiều thế hệ bác sĩ giỏi. GS. Tôn Thất Tùng là Anh hùng lao động, đã được Nhà nước thưởng Huân chương Hồ Chí Minh, truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

3. Phố Phạm Ngọc Thạch

Vị trí: Từ đê La Thành đến Ngã ba Chùa Bộc-Tôn Thất Tùng chạy giữa hai khu nhà tập thể Kim Liên Trung Tự.

BS. Phạm Ngọc Thạch (1909-1968) người Phan Thiết. Tốt nghiệp bác sĩ Y khoa ở Pháp năm 1934 về mở bệnh viện tư chữa bệnh lao ở Sài gòn. Ông đã tham gia cách mạng từ năm 1940. Ông là Trưởng phái đoaàn Chính phủ tại Nam Bộ(1948-1950) Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính đặc khu Sài Gòn Chợ Lớn (1950-1953) Từ 1954-1958 : Thứ trưởng Bộ Y tế, từ năm 1958-1968 là Bộ trưởng Bộ Y tế. Năm 1968 ông trở về Nam công tác và từ trần tại vùng giải phóng miền đông Nam Bộ.

BS. Phạm Ngọc Thạch được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động và Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

4. Phố Đặng Văn Ngữ:

Vị trí; Từ phố Phạm Ngọc Thạch đi ngược theo bờ đông sông Lừ đến hồ Xã Đàn ngoặt về phía đông đến hết khu Ngoại giao đoàn, thuộc phường Trung Tự và Phương Liên quận Đống Đa Hà Nội.

GS. Đặng Văn Ngữ (1910- 1967) quê ở thành phố Huế, đỗ bác sĩ y khoa tại Hà Nội năm 1936. Từ năm 1942 đến 1948 sang nghiên cứu ở Nhật. Sau đó về nước tham gia kháng chiến. Ông là giáo sư, bác sĩ, nhà khoa học xuất sắc đã có nhiều công trình giá trị về chuyên ngành Ký sinh trùng. Ông từng là Chủ nhiệm bộ môn Sinh học Trường đại học Y khoa Hà Nội, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng. Ông hy sinh tại chiến trường miền Nam trong thời gian đi nghiên cứu chống bệnh sốt rét. Giáo sư được Nhà nước tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

5. Phố Hoàng Tích Trí:

Phố Hoàng Tích Trí có vị trí từ phố Đào Duy Anh sang phố Lương Định Của trong khu tập thể, Kim Liên quận Đống Đa.

Giáo sư Hoàng Tích Trí (1903-1958) sinh ở làng Đông Ngạc (Vẽ) huyện Từ Liêm, Hà Nội. Ông tốt nghiệp bác sĩ y khoa tại Pháp năm 1935, sau đó học chuyên khoa về Vi trùng học tại Viện Pasteur Paris. Năm 1945 ông là Viện trưởng Viện Pasteur Hà Nội. Từ tháng 11/1946 tới 1958 ông là Bộ trưởng Bộ Y tế. Giáo sư là người đặt nền tảng cho ngành Vi sinh vật học Việt Nam, nền tảng cho Y học dự phòng. Giáo sư được tặng thưởng Huân chương Độc lập Hạng nhất.

6. Phố Nguyễn Ngọc Doãn:

Phố Nguyễn Ngọc Doãn thuộc quận Đống Đa, nối từ ngã tư Hồ Đắc Di - Đặng Văn Ngữ đi dọc hai bờ sông Lừ và phía sau Học viện Ngân hàng đến cuối phố Phạm Ngọc Thạch.

Phố Nguyễn Ngọc Doãn

BS. Nguyễn Ngọc Doãn ( 1914-1987) tốt nghiệp bác sĩ Y khoa năm 1939 tại Hà Nội. Trong kháng chiến Ông đảm nhiệm nhiều trọng trách bảo vệ sức khỏe cho bộ đội ở nhiều chiến trường. Hòa bình lập lại ông cùng các đồng nghiệp xây dựng ngành Quân y, là Thiếu tướng, Phó viện trưởng Viện quân y 108. Ông là người đặt nền móng xây dựng và phát triển ngành Dược Lý Việt Nam. Ông được Nhà nước, phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, Giáo sư, Thầy thuốc nhân dân và được tặng thưởng Huân chương Quân công Hạng nhất,

7. Phố Trần Hữu Tước:

Phố Trần Hữu Tước có vị trí từ số nhà 55 Nguyễn Lương Bằng, qua khu tập thể 103 cạnh hồ Xã Đàn đến phố Hồ Đắc Di thuộc phường Nam Đồng quận Đống Đa.

GS. Trần Hữu Tước (1913-1983) nguyên quán tại Hà Nội, tốt nghiệp bác sĩ và làm việc các bệnh viện của Trường đại học Y khoa Paris. Cuối năm 1946 ông theo Chủ tịch Hồ Chí Minh từ Hội nghị Fontainebleau về nước tham gia kháng chiến. Ông là Giáo sư chủ nhiệm Bộ môn, Viện trưởng Viện Tai Mũi Họng Việt Nam từ năm 1955 và là Giám đốc BV Bạch Mai từ 1958-1969.. Ông đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động năm 1966 và truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.

8. Phố Vũ Văn Cẩn:

Phố Vũ Văn Cẩn có vị trí :đoạn từ ngã ba đường Vạn Phúc tại số 134 đến ngã ba giao cắt với phố Lụa thuộc quận Hà Đông

BS. Vũ Văn Cẩn (1915 - 1982), quê Hưng Yên, tốt nghiệp bác sĩ năm 1943. Năm 1946, ông nhập ngũ và được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục quân y. Trong kháng chiến chống Pháp ông đề ra nhiều chủ trương giải pháp cứu chữa cho thương bệnh binh tại các chiến trường . Ông đã đảm nhiệm các chức vụ : Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần kiêm Cục trưởng Cục quân y; Thứ trưởng Bộ Y tế từ năm 1960 và Bộ trưởng Bộ Y tế từ năm 1975 đến tháng 4-1982 BS. Vũ Văn Cẩn đã được Nhà nước phong quân hàm Thiếu tướng. danh hiệu Anh hùng LLVTND và tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhất.

9. Phố Đỗ Xuân Hợp

Phố Đỗ Xuân Hợp có địa chỉ tại phường Mỹ Đình 1 quận Nam Từ Liêm

Giáo sư Đỗ Xuân Hợp (1906 -1985) tốt nghiệp Y sĩ Đông Dương năm 1929, tốt nghiệp bác sĩ Y Khoa năm 1944. GS. Đỗ Xuân Hợp nguyên là Hiệu trưởng Trường đại học Quân y (nay là Học viện quân y) là người có công lớn trong việc đào tạo nhiều thế hệ thầy thuốc quân y và dân y. Giáo sư có công sáng lập và xây dựng ngành Giải phẫu và Hình thái học Việt Nam

Ông được Nhà nước phong chức danh giáo sư, phong hàm Thiếu tướng. Giáo sư đã được tặng thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công Hạng nhất-Danh hiệu Anh hùng LLVTND và Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

10. Phố Nguyễn Xuân Nguyên:

Phố Nguyễn Xuân Nguyên có vị trí từ phố Cao Xuân Huy đến phố Hoài Thanh thuộc phường Mỹ Đình, quận Nam Từ Liêm.

Phố Nguyễn Xuân Nguyên

Giáo sư Nguyễn Xuân Nguyên (1907 -1975) sinh tại Thanh Hóa,tốt nghiệp bác sĩ y khoa tại Hà Nội năm 1935 . Trước năm 1945 ông đã được chính quyền cử làm giảng viên Trường đại học Y Dược khoa kiêm Giám đốc nhà thương chữa mắt ở dốc Hàng Gà.

Sau Cách mạng,Chính phủ bổ nhiệm ông làm Chủ tịch Ủy ban hành chính thành phố Hải phòng.Trong Kháng chiến ông là Giám đốc Sở Y tế Liên khu 3.

Sau năm 1954, ông được Nhà nước phong hàm Giáo sư và là Chủ nhiệm bộ môn Măt Trường đại học Y dược khoa Hà Nội kiêm Giám đốc Bệnh viện Mắt rồi Giám đốc Viện Mắt Trung ương.

Giáo sư được Nhà nước tặng thưởng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật.

11. Phố Trần Duy Hưng :

Phố Trần Duy Hưng có vị trí là đoạn đầu con đường đôi đi Hòa Lạc từ cầu Trung Kính đến ngã tư Nhà máy gạch ốp lát Hà Nội thuộc phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy.

BS. Trần Duy Hưng (1912 -1988) quê tại Hà Nội. Là bác sĩ, nhà chính trị thông minh và nhân ái. Cách mạng Tháng 8 thành công. ông được cử làm Chủ tịch Ủy ban hành chính đầu tiên của thủ đô Hà Nội. Tháng 10-1954: ông là Phó Chủ tịch Ủy ban Quân chính dẫn đại quân vào tiếp quản Thủ đô, sau đó ông là Chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội cho đến năm 1977. Ông đã được Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh và -Huân chương Độc lập Hạng nhất.

12. Phố Trần Văn Lai:

Phố Trần Văn Lai có vị trí từ số 30 đường Phạm Hùng đến cổng khu đô thị Mỹ Đình - Mễ Trì thuộc Quận Nam Từ Liêm

BS. Trần Văn Lai (1894-1975) là một bác sĩ tài năng ở nhà thương Phủ Doãn trước cách mạng . Tháng 4/1945, Chính phủ thân Nhật Trần Trọng Kim mời Bác sĩ Trần Văn Lai làm Đốc lý Hà Nội, chỉ đảm nhiệm chức vụ tương đương Thị trưởng trong khoảng một tháng nhưng ông đã làm được nhiều việc cho Hà Nội. Ông đặt lại tên cho hầu hết các phố ở Hà Nội, thay các tên do người Pháp đã đặt bằng các tên người và địa danh Việt Nam

Năm 1954, Chính phủ trở về Thủ đô. BS. Trần Văn Lai được cử làm Thứ trưởng bộ Thương binh Xã hội rồi làm Phó Chủ tịch Ủy ban Hành chính Thành phố Hà nội

13. Phố Nguyễn Văn Hưởng:

Phố Nguyễn Văn Hưởng có vị trí là đoạn từ dốc đê sông Đuống đi qua khu cư dân phường Giang Biên đến ngã ba giao cắt đường 48 khu đô thị Việt Hưng.

Phố Nguyễn Văn Hưởng tại quận Long Biên

Bác sĩ Nguyễn Văn Hưởng (1906-1998) quê tỉnh An Giang, tốt nghiệp bác sĩ y khoa tại Pháp năm 1933. Trong kháng chiến chống Pháp ông là Giám đốc Sở Y tế Nam Bộ. Từ 1956-1968: ông là Phó Chủ tịch Ủy ban thường vụ Quốc hội, Viện trưởng Viện Đông y, Chủ nhiệm Bộ môn Y học dân tộc Trường đại học Y Hà Nội

1969-1974: Bộ trưởng Bộ Y tế.

BS. Nguyễn Văn Hưởng đã được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu: Anh hùng Lao động, Thầy thuốc nhân dân và Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ

14. Phố Đặng Vũ Hỷ:

Phố Đặng Vũ Hỷ có vị trí tại Phường Thượng Thanh quận Long Biên.

Giáo sư Đặng Vũ Hỷ (1910 -1972) quê tại Nam Định tốt nghiệp bác sĩ năm 1937 tại Pháp. Sau Cách mạng tháng Tám: ông là Giám đốc Viện Y tế xã hội, giảng viên Trường Đạị học Y Dược khoa Hà Nội.

1954- 1972: Giáo sư là Chủ nhiệm Bộ môn Da liễu Trường Đại học Y Hà Nội kiêm Chủ nhiệm Khoa Da liễu Bệnh viện Bạch Mai.

Ông được Nhà nước phong chức danh giáo sư , được trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và kỹ thuật.

15. Phố Đặng Thùy Trâm:

Phố Đặng Thùy Trâm có vị trí từ ngõ 477 đường Hoàng Quốc Việt đến điểm giao cắt với phố Nghĩa Tân và phố Phạm Tuấn Tài thuộc quận Cầu Giấy

BS. Đặng Thùy Trâm sinh ngày 26 tháng 11 năm 1942 tại Huế; tốt nghiệp bác sĩ Trường đại học Y Hà Nội xung phong vào công tác ở chiến trường B năm 1966. BS. Đặng Thù Trâm đã hy sinh ngày 22 tháng 6 năm 1970 tại Đức Phổ Quảng Ngãi khi chưa đầy 28 tuổi, là liệt sĩ trong Chiến tranh chống Mỹ được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân năm 2006. BS. Đặng Thùy Trâm là tác giả hai tập nhật ký nổi tiếng viết về chiến tranh.

TRẦN GIỮU