Bộ Tài chính trình 2 phương án giảm lệ phí trước bạ xe ô tô

Cân nhắc chưa thực hiện hoặc nếu giảm thì có nên giảm cho cả ô tô nhập khẩu?

Bộ Tài chính vừa chính thức có văn bản số 4295/BTC-CST về việc thực hiện Nghị quyết số 31/NQ-CP về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023, liên quan đến việc cân nhắc giảm LPTB cho ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ 2 trường hợp như sau: Thứ nhất, chưa thực hiện giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước như đề nghị của UBND các tỉnh Quảng Nam, Ninh Bình, Hiệp hội doanh nghiệp cơ khí Việt Nam và Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam.

Giảm LPTB sẽ tác động đến số thu NSNN.

Trường hợp thứ hai, nếu Thủ tướng Chính phủ quyết định việc thực hiện chính sách giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thì đề nghị cân nhắc một trong hai phương án sau:

Phương án 1: Giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước. Phương án 2: Giảm 50% mức thu LPTB đối với cả ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và ô tô nhập khẩu.

Đối với phương án giảm với xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, theo Bộ Tài chính, thực hiện phương án này sẽ góp phần kích cầu tiêu dùng ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, hỗ trợ các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước và các nhà phân phối tiêu thụ được lượng xe ô tô tồn kho, từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước tình hình kinh tế vẫn còn khó khăn, thúc đẩy người dân, doanh nghiệp mua sắm ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và sản xuất kinh doanh.

Tuy nhiên, nhược điểm là chưa tuân thủ quy định theo nguyên tắc Đối xử quốc gia của Việt Nam trong khuôn khổ WTO, các FTA, nguy cơ bị phản ứng, khiếu kiện từ các nhà nhập khẩu và các tổ chức quốc tế. Có thể làm giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 8.000 - 9.000 tỷ đồng (thực hiện trong 6 tháng đầu năm 2022, số giảm thu do đã điều chỉnh chính sách là 8.727 tỷ đồng)...

Đối với phương án giảm 50% mức thu LPTB đối với cả ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước và ô tô nhập khẩu. Ưu điểm: Thực hiện phương án này sẽ góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy người dân, doanh nghiệp mua sắm ô tô để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và sản xuất kinh doanh; đồng thời sẽ đảm bảo được việc thực hiện các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký kết.

Nhược điểm của phương án này là chưa phù hợp với chủ trương của Chính phủ trong việc tăng cường đảm bảo trật tự, an toàn giao thông và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2022-2025 theo Nghị quyết số 48/NQ-CP ngày 05/4/2022 của Chính phủ. Ngoài ra, chưa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, giúp ngành sản xuất ô tô trong nước vượt qua khủng hoảng vì người dân sẽ ưu tiên mua xe ô tô nhập khẩu hơn xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước.

Về giảm thu NSNN, nếu thực hiện theo phương án này thì tổng số thu LPTB đối với ô tô sẽ giảm khoảng 15 - 16 nghìn tỷ đồng, từ đó ảnh hưởng đến số thu NSNN năm 2023 và đặc biệt là cân đối ngân sách của một số địa phương khó khăn.

Bộ Tài chính cho rằng, trường hợp Thủ tướng Chính phủ quyết định giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo một trong hai phương án nêu trên, đề nghị: Giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng Nghị định giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước năm 2023 theo trình tự, thủ tục rút gọn; Giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng phương án ứng phó trong trường hợp bị khởi kiện vi phạm các cam kết quốc tế.

Cân nhắc đến giảm thu ngân sách và vi phạm các cam kết quốc tế

Trước đó, để góp phần hỗ trợ ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước vượt qua những khó khăn do tác động của dịch Covid-19, trên cơ sở đề xuất của các hiệp hội, doanh nghiệp và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định số 70/2020/NĐ-CP ngày 28/6/2020 quy định giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước (có hiệu lực từ ngày 28/6/2020 đến hết ngày 31/12/2020).

Ảnh: Minh họa.

Vào năm 2021, Bộ Tài chính đã xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định số 103/2021/NĐ-CP ngày 26/11/2021 quy định tiếp tục giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước (có hiệu lực từ ngày 01/12/2021 đến hết ngày 31/5/2022). Từ ngày 01/6/2022, mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước được thực hiện theo Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022, theo đó mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước bằng mức thu LPTB đối với ô tô cùng loại.

Theo Bộ Tài chính, việc điều chỉnh giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước thời gian qua về cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra khi ban hành, có tác động tích cực đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất, phân phối ô tô nói riêng và đối với nền kinh tế nói chung, góp phần hỗ trợ tài chính cho người dân, doanh nghiệp thông qua việc trực tiếp giảm chi phí khi đăng ký quyền sở hữu xe ô tô, từ đó kích thích nhu cầu, thúc đẩy người dân, doanh nghiệp mua sắm ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước để phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và sản xuất kinh doanh.

Theo thống kê, số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký từ tháng 12/2021 đến hết tháng 5/2022 (thời gian áp dụng giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước theo Nghị định số 103/2021/NĐ-CP), số xe đăng ký mới liên tục tăng. Nếu chỉ tính 5 tháng đầu năm 2022 thì số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký là 294.455 xe, chiếm gần 50% tổng số xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký năm 2022. Qua đó, hỗ trợ các nhà sản xuất, nhà phân phối tiêu thụ xe ô tô.

Do số lượng xe ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đăng ký tăng mạnh (số lượng xe ô tô đăng ký tháng 12/2021 - thời điểm bắt đầu áp dụng giảm LPTB theo Nghị định số 103/2021/NĐ-CP là 103.722 xe, tăng 2,67 lần so với tháng 11/2021; số lượng xe ô tô đăng ký từ tháng 1/2022 đến tháng 5/2022 đều tăng từ 1,2 đến 2 lần so với các tháng cùng kỳ năm 2021), theo đó số thu ngân sách nhà nước (NSNN) không giảm nhiều do có điều chỉnh chính sách (số thu NSNN về LPTB 5 tháng đầu năm 2022 (6.127 tỷ đồng) vẫn thấp hơn so với số thu NSNN về LPTB 5 tháng đầu năm 2021 (6.907 tỷ đồng)).

Thực tế triển khai thực hiện việc giảm 50% LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước từ tháng 12/2021 đến hết tháng 5/2022, tổng số thu NSNN về LPTB đạt 8.727 tỷ đồng. Như vậy, về mặt chính sách, việc giảm 50% LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước đã tác động giảm thu NSNN về LPTB tương ứng 8.727 tỷ đồng.

Theo quy định của Luật NSNN, khoản thu LPTB thuộc ngân sách địa phương. Việc giảm 50% mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước có thể làm tăng sản lượng tiêu thụ ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước, từ đó làm tăng số thu về thuế giá trị gia tăng và thuế TTĐB. Tuy nhiên, số thu thuế giá trị gia tăng và thuế TTĐB chỉ tập trung ở 8 địa phương là Vĩnh Phúc, Hải Dương, Hải Phòng, Ninh Bình, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh (là nơi có các công ty sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước); còn các địa phương khác đều giảm thu ngân sách địa phương từ chính sách này (địa phương đã có yêu cầu ngân sách trung ương cấp bù khoản hụt thu này để đảm bảo cân đối ngân sách địa phương).

Do đó, việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước ngoài việc làm giảm thu NSNN được đánh giá là sẽ có những ảnh hưởng nhất định tới cân đối ngân sách năm 2023 của nhiều địa phương.

Ngoài ra, nếu tiếp tục thực hiện trong năm 2023, thì các nước thành viên WTO có thể nhìn nhận việc điều chỉnh chính sách này như một khoản trợ cấp của Chính phủ và có thể một số quốc gia không có hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước tại Việt Nam tiếp tục gửi các yêu cầu, khiếu nại. Liên quan đến vấn đề này, các nhà nhập khẩu ô tô Việt Nam và Eurocharm đã đề xuất phải thực hiện giảm cả đối với ô tô nhập khẩu để đảm bảo cam kết quốc tế đã ký kết. Nếu thực hiện phương án này thì có thể ảnh hưởng lớn đến cân đối NSNN của các địa phương./.

Địa phương sẽ giảm thu ngân sách nếu thực hiện giảm LPTB

Việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu LPTB đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước ngoài việc làm giảm thu NSNN được đánh giá là sẽ có những ảnh hưởng nhất định tới cân đối ngân sách năm 2023 của nhiều địa phương.

Minh Anh