Anh-EU đạt thỏa thuận chính trị quan trọng hậu Brexit

Gibraltar là vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc chủ quyền Vương quốc Anh, nằm ở phía Nam bán đảo Iberia, tiếp giáp với Tây Ban Nha. (Nguồn: iStock)

Tham dự cuộc họp có Ủy viên thương mại châu Âu Maroš Šefčovič, Ngoại trưởng Tây Ban Nha José Manuel Albares, Ngoại trưởng Anh David Lammy và Thủ hiến Gibraltar Fabian Picardo. Cuộc gặp diễn ra trong khuôn khổ các nỗ lực nối tiếp tiến bộ đạt được từ các vòng đàm phán chính trị trong năm 2024 cũng như sự phối hợp tích cực của các nhóm đàm phán song phương và đa phương trong thời gian qua.

Tuyên bố chung được đưa ra sau cuộc họp cho biết thỏa thuận chính trị vừa đạt được đã giải quyết thành công những nội dung then chốt trong quá trình xây dựng “Thỏa thuận tương lai” giữa EU và Vương quốc Anh về quy chế của Gibraltar.

Thỏa thuận này được ký kết trên nguyên tắc không làm phương hại đến các lập trường pháp lý hiện hành của Tây Ban Nha và Vương quốc Anh liên quan chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng lãnh thổ Gibraltar.

Trọng tâm của thỏa thuận là bảo đảm sự thịnh vượng chung và ổn định lâu dài cho toàn bộ khu vực biên giới Gibraltar-Tây Ban Nha, thông qua việc dỡ bỏ các rào cản vật lý, kiểm tra và kiểm soát đối với người và hàng hóa khi lưu thông qua biên giới hai bên.

Thỏa thuận đồng thời bảo lưu các quy định hiện hành liên quan đến Khu vực Schengen, Thị trường chung châu Âu và Liên minh Hải quan EU.

Việc dỡ bỏ các rào cản kiểm soát biên giới dự kiến sẽ mang lại những lợi ích thiết thực cho cư dân Gibraltar cũng như khu vực Campo de Gibraltar thuộc Tây Ban Nha, nơi có hàng chục nghìn người lao động qua lại biên giới mỗi ngày.

Thỏa thuận sẽ bảo đảm sự ổn định về mặt pháp lý, bảo vệ quyền lợi kinh tế - xã hội của người dân, thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới và góp phần củng cố hòa bình, an ninh tại khu vực.

Phát biểu sau cuộc họp, các bên đều đánh giá cao tinh thần thiện chí và hợp tác xây dựng trong suốt quá trình đàm phán. Cao ủy châu Âu Maroš Šefčovič khẳng định, thỏa thuận đạt được là kết quả của nhiều tháng nỗ lực chung, phản ánh cam kết mạnh mẽ của tất cả các bên nhằm tìm kiếm giải pháp hài hòa, mang lại lợi ích lâu dài cho người dân khu vực Gibraltar cũng như củng cố mối quan hệ giữa EU và Vương quốc Anh hậu Brexit.

Về phần mình, Ngoại trưởng Tây Ban Nha José Manuel Albares nhấn mạnh rằng, thỏa thuận mở ra chương mới trong quan hệ hợp tác song phương với Anh, đồng thời bảo vệ các lợi ích cốt lõi của Tây Ban Nha tại khu vực.

Ngoại trưởng Anh David Lammy bày tỏ hy vọng, thỏa thuận này sẽ sớm được chính thức hóa bằng một hiệp định đầy đủ, tạo cơ sở pháp lý ổn định và thúc đẩy quan hệ giữa Anh và EU tiếp tục phát triển trong bối cảnh mới.

Thủ hiến Gibraltar Fabian Picardo khẳng định, thỏa thuận là "một bước đi mang tính lịch sử, đặt nền tảng vững chắc cho sự thịnh vượng chung của Gibraltar và khu vực lân cận trong nhiều thập kỷ tới". Hiện tại, các bên sẽ tiếp tục xúc tiến các thủ tục kỹ thuật và pháp lý cần thiết nhằm hoàn thiện văn kiện hiệp định chính thức hóa thỏa thuận nói trên trong thời gian sớm nhất.

Gibraltar là vùng lãnh thổ hải ngoại thuộc chủ quyền Vương quốc Anh, nằm ở phía Nam bán đảo Iberia, tiếp giáp với Tây Ban Nha.

Vấn đề chủ quyền Gibraltar nhiều thập kỷ qua luôn là một trong những điểm nhạy cảm trong quan hệ song phương giữa Anh và Tây Ban Nha. Tuy nhiên, Brexit đã đặt ra những thách thức mới trong quản lý biên giới, thương mại, lưu thông người lao động và hàng hóa giữa hai bên, khiến nhu cầu tìm kiếm một giải pháp bền vững trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Việc đạt được thỏa thuận chính trị ngày 11/6 được cộng đồng quốc tế đánh giá là dấu mốc quan trọng, góp phần duy trì ổn định, thúc đẩy hợp tác và bảo đảm an ninh khu vực trong bối cảnh địa chính trị thế giới tiếp tục có nhiều biến động phức tạp.

Bảo Minh