Xuất khẩu thủy sản tăng tốc, vượt 8,3 tỷ USD sau 9 tháng

Tôm và cá tra duy trì vai trò dẫn dắt

Trong cơ cấu mặt hàng, tôm tiếp tục giữ vị thế chủ lực khi mang về gần 410 triệu USD trong tháng 9, nâng tổng kim ngạch 9 tháng lên hơn 3,38 tỷ USD, tăng 20,3% so với cùng kỳ. Động lực chính đến từ nhu cầu ổn định tại Mỹ, Nhật Bản, EU và sự mở rộng đơn hàng ở các thị trường châu Á.

Cá tra cũng ghi dấu ấn tích cực với kim ngạch tháng 9 đạt gần 191 triệu USD, tăng 11%. Lũy kế 9 tháng, xuất khẩu cá tra đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự hồi phục mạnh của nhu cầu tại Trung Quốc, Mỹ và khu vực Trung Đông giúp cá tra Việt Nam củng cố vị thế trên thị trường quốc tế.

Xuất khẩu thủy sản tăng tốc, vượt 8,3 tỷ USD sau 9 tháng

Ngoài ra, nhóm cá biển và mực – bạch tuộc tăng trưởng ấn tượng. Kim ngạch 9 tháng của cá biển đạt 1,61 tỷ USD (+18,5%), mực – bạch tuộc gần 550 triệu USD (+18,7%). Nhuyễn thể có vỏ nổi bật với mức tăng hơn 30%, đạt 192 triệu USD. Ngược lại, cá ngừ ghi nhận sụt giảm nhẹ 3,2%, còn 705 triệu USD, phản ánh sự cạnh tranh khốc liệt ở phân khúc cá đại dương.

Trung Quốc và Hàn Quốc bứt phá, Mỹ chững lại

Xét theo thị trường, Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là điểm sáng khi chiếm tỷ trọng lớn nhất, đạt 1,76 tỷ USD trong 9 tháng, tăng 32,1% so với cùng kỳ dù tháng 9 có điều chỉnh nhẹ. Thị trường này được đánh giá tiềm năng nhờ nhu cầu cao và chi phí logistics thuận lợi.

Tại Mỹ, kim ngạch tháng 9 giảm hơn 6% so với cùng kỳ, song tính chung 9 tháng vẫn đạt 1,41 tỷ USD, tăng 6,8%. Các doanh nghiệp Việt đang đối diện nhiều khó khăn từ thuế chống bán phá giá và quy định khắt khe theo Đạo luật Bảo vệ động vật có vú biển (MMPA).

Nhật Bản và EU duy trì mức tăng ổn định, lần lượt đạt 1,27 tỷ USD (+15,6%) và 885 triệu USD (+13,3%). Đáng chú ý, Hàn Quốc trở thành thị trường tăng trưởng mạnh nhất với mức tăng gần 50% trong tháng 9 và hơn 13% tính chung 9 tháng, đạt 645 triệu USD.

Các khu vực ASEAN và Trung Đông cũng nổi lên như những thị trường tiềm năng. Xuất khẩu sang ASEAN đạt 536 triệu USD (+23,3%), còn Trung Đông gần 295 triệu USD (+7,6%), riêng tháng 9 tăng trên 50%.

Rào cản còn nhiều phía trước

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), kết quả khả quan của 9 tháng qua đến từ sự chủ động của doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh xuất khẩu trước thời điểm một số chính sách thuế và rào cản kỹ thuật mới được áp dụng. Nhiều đơn vị đã cơ cấu lại thị trường, chuyển hướng sang các khu vực châu Á có nhu cầu cao, đồng thời củng cố thị phần tại các thị trường truyền thống.

Song song với đó, xu hướng đầu tư vào sản phẩm chế biến sâu, giá trị gia tăng cao – đáp ứng tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc – giúp ngành thủy sản Việt duy trì sức cạnh tranh ở phân khúc trung và cao cấp.

Tuy đạt kết quả tích cực, ngành thủy sản vẫn đối mặt không ít thách thức. Thuế chống bán phá giá và các biện pháp đối ứng tại Mỹ cùng một số thị trường khiến biên lợi nhuận bị thu hẹp. Quy định nghiêm ngặt của MMPA gây áp lực lên nhóm hải sản khai thác. Thẻ vàng IUU từ EU vẫn chưa được gỡ bỏ, ảnh hưởng đến chi phí và uy tín xuất khẩu. Ngoài ra, cạnh tranh từ các đối thủ như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia hay Ecuador ngày càng gay gắt, đặc biệt ở mặt hàng tôm và cá tra.

Các chuyên gia cho rằng, để duy trì đà tăng trưởng, ngành thủy sản Việt Nam cần tập trung vào ba hướng chính:Theo dõi sát diễn biến chính sách thương mại để kịp thời điều chỉnh chiến lược, giảm thiểu rủi ro trước các rào cản mới.

Cơ cấu lại thị trường xuất khẩu, vừa giữ vững các thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Nhật Bản, vừa khai thác mạnh hơn ASEAN, Trung Đông và các thị trường ngách.

Đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng thông qua đổi mới công nghệ, chế biến sâu và phát triển thương hiệu gắn với tiêu chuẩn bền vững.

Cùng với đó, ngành cần đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất – chế biến, mở rộng kênh tiếp cận qua thương mại điện tử và ẩm thực cao cấp, góp phần gia tăng giá trị thương hiệu quốc gia.

Sau 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã vượt mốc 8,3 tỷ USD – một con số khẳng định sức bật mạnh mẽ của toàn ngành. Tuy nhiên, để duy trì thành quả này, sự chủ động, sáng tạo và thích ứng linh hoạt vẫn là yếu tố then chốt giúp thủy sản Việt Nam vững vàng trước biến động và mở rộng thị phần trên thị trường thế giới.

An Vũ