Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật

Phó Chủ tịch Hội đồng Phối hợp PBGDPL TP Hà Nôi, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương. Ảnh Bạch Dương

Đây là ngày mà Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa thông qua Hiến pháp đầu tiên năm 1946. Ngày Pháp luật Việt Nam được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội. Những năm qua, Hà Nội luôn là địa phương đi đầu, triển khai toàn diện, hiệu quả các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trò chuyện với ThS Phạm Thị Thanh Hương, Phó Chủ tịch Hội đồng Phối hợp PBGDPL TP Hà Nội, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội.

-Những năm qua, Hà Nội đã tạo được sự lan tỏa sâu rộng tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn TP như thế nào, thưa bà?

Thực hiện Luật PBGDPL, TP Hà Nội triển khai Ngày Pháp luật Việt Nam nghiêm túc, sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, đi vào chiều sâu, tạo ra sự tan tỏa sâu rộng với tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật trên toàn địa bàn TP. Các cấp ủy đảng, các sở, ban, ngành, đoàn thể, chính quyền các cấp và Nhân dân Thủ đô hưởng ứng tích cực. Ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân ngày càng được nâng cao, thể hiện qua hành vi ứng xử, lối sống văn minh, kỷ cương nơi công cộng, trong cơ quan, DN, trường học và khu dân cư.

Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam trên toàn TP đã thực sự trở thành đợt sinh hoạt chính trị, pháp lý và là ngày hội pháp luật của toàn dân. Qua các hoạt động hưởng ứng Ngày Nháp luật Việt Nam đã góp phần giáo dục ý thức thượng tôn, chấp hành và bảo vệ pháp luật trong đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên và Nhân dân trên địa bàn Thủ đô; nâng cao nhận thức về công tác tuyên truyền, PBGDPL với tính chất là cầu nối đưa pháp luật vào cuộc sống, làm cho công tác phổ biến giáo dục pháp luật của TP ngày càng đi vào thực chất và có ý nghĩa hơn. Đồng thời, góp phần quan trọng vào việc xây dựng Người Hà Nội sống và ứng xử có văn hóa pháp lý, văn minh, thanh lịch, hiện đại, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, góp phần ổn định tình hình an ninh, chính trị và trật tự xã hội, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Thủ đô.

-Hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam trên địa bàn TP Hà Nội những năm qua đã được lãnh đạo TP, Bộ Tư pháp đánh giá cao, các tầng lớp Nhân dân ghi nhận, hưởng ứng. Vây, xin bà cho biết TP đã có triển khai kế hoạch hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam hàng năm như thế nào?

Để triển khai Ngày Pháp luật Việt Nam thiết thực và hiệu quả, hàng năm, UBND TP đều ban hành kế hoạch để định hướng, chỉ đạo các ngành, các cấp từ TP đến cơ sở hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam. Chủ đề Ngày Pháp luật Việt Nam hàng năm trên địa bàn Hà Nội luôn bám sát các sự kiện chính trị pháp lý của đất nước và Thủ đô theo hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Thành ủy, HĐND và UBND TP.

Hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 2025, Sở Tư pháp TP Hà Nội phối hợp cùng Đoàn Luật sư TP Hà Nội tổ chức Phiên tòa giả định tại Trường THCS Kiều Phú. Ảnh Khánh Huy

Nội dung hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam tập trung vào giáo dục ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật, phát huy tinh thần tự giác học tập, tìm hiểu pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân; tuyên truyền gương “người tốt, việc tốt” trong tuyên truyền, xây dựng, thực hiện và bảo vệ pháp luật; phê phán, đấu tranh với hành vi vi phạm pháp luật hoặc lệch chuẩn xã hội.

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến văn bản pháp luật mới liên quan trực tiếp đến người dân và DN, các văn bản pháp luật góp phần thực hiện chủ đề công tác năm và nhiệm vụ trọng tâm của TP về các lĩnh vực phòng, chống dịch bệnh; phòng, chống tham nhũng, lãng phí; cải cách hành chính; bảo vệ môi trường; đất đai; dịch vụ công trực tuyến; trật tự văn minh đô thị; trật tự xây dựng và đô thị; về an toàn vệ sinh thực phẩm; lao động; đầu tư; khiếu nại, tố cáo; phòng, chống cháy nổ; trật tự an toàn giao thông, trật tự an toàn xã hội; an sinh xã hội; phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội, cải cách tư pháp và hoạt động tư pháp, phòng, chống xâm hại phụ nữ, trẻ em...; Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn TP; Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan thuộc TP, ứng xử khi tham gia môi trường mạng xã hội...

Từ chỉ đạo của TP, 100% các sở, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị, UBND xã, phường đều ban hành kế hoạch hoặc văn bản chỉ đạo, tổ chức triển khai các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam tại đơn vị mình.

- Bà có thể chia sẻ một số mô hình hay, cách làm sáng tạo của Hà Nội trong việc hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam những năm gần đây?

Những năm gần đây, UBND TP định hướng tổ chức các hoạt động trong đợt cao điểm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam dưới nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Nhiều mô hình hay, cách làm sáng tạo được triển khai rộng khắp và hiệu quả như: tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng gắn với tổng kết các cuộc thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật; tổ chức giao lưu, tọa đàm, xây dựng phóng sự, trailer hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam; tuyên truyền pháp luật qua mô hình “Phiên tòa giả định” cho học sinh tại các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông; qua Cổng/Trang thông tin điện tử của Hội đồng PBGDPL TP và UBND các phường, xã.

TP cũng phối hợp với các cơ quan báo chí T.Ư và TP đẩy mạnh tuyên truyền Ngày Pháp luật Việt Nam như chuyên trang Pháp luật và Xã hội, Báo Kinh tế và Đô Thị, Đài Phát thanh và Truyền hình Hà Nội…tăng thời lượng phát sóng, mở chuyên mục tuyên tuyền, tăng cường tin, bài viết về Ngày Pháp luật Việt Nam, về kết quả hoạt động PBGDPL, các mô hình mới về PBGDPL có hiệu quả, giới thiệu các văn bản pháp luật mới, các quy định pháp luật liên quan đến quyền, nghĩa vụ công dân, các gương điển hình trong tìm hiểu và thực hiện chấp hành pháp luật, xây dựng nhiều phóng sự, video, clip, tổ chức nhiều buổi tọa đàm, giao lưu trực tuyến… về việc chấp hành, thi hành pháp luật, học tập, tìm hiểu pháp luật của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn Thủ đô.

TP đẩy mạnh tuyên truyền trực quan, treo băng rôn, pano tuyên truyền khẩu hiệu hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam; biên soạn tài liệu phát trên loa truyền thanh ở cơ sở về mục đích, ý nghĩa Ngày Pháp luật Việt Nam nhằm lan tỏa tinh thần thượng tôn, ý thức chấp hành pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân trên địa bàn TP…

Qua đó góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân với pháp luật, khẳng định vai trò của Thủ đô là địa phương đi đầu trong xây dựng nền văn hóa pháp lý vững mạnh, thực hiện thắng lợi mục tiêu “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.

- Nă m 2025 đất nước và Thủ đô bước vào Kỷ nguyên mới với những thay đổi quan trọng. Vậy, c hủ đề trọng tâm của Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay có gì đặc biệt không, thưa bà?

Ngày Pháp luật Việt Nam là ngày để mỗi chúng ta tiếp tục xây dựng niềm tin, tình cảm, thái độ ứng xử phù hợp với pháp luật, tạo nên sự bền vững của ý thức pháp luật, tạo lập kỷ cương, phép nước góp phần nâng cao hiệu quả xây dựng, PBGDPL và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, đồng thời xây dựng văn hóa pháp lý.

Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025 rất đặc biệt, được thực hiện khi đất nước chúng ta vừa thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/7/2025 và TP Hà Nội vừa tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII.

Năm 2025, TP Hà Nội đã lựa chọn chủ đề trọng tâm hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam là “Xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật trong toàn xã hội, nâng cao ý thức thượng tôn Hiến pháp và pháp luật của mọi người dân, tổ chức”, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; hỗ trợ, đồng hành, tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân, DN; triển khai đồng bộ, thống nhất, kịp thời, hiệu quả Luật Thủ đô nhằm xây dựng Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.

Chủ đề Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay của TP chính là một hành động thiết thực nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật để đáp ứng yêu cầu đổi mới đất nước trong Kỷ nguyên mới, trong đó đã nhấn mạnh yêu cầu xây dựng “Văn hóa tuân thủ pháp luật” trong Nhân dân.

Các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam được triển khai rộng khắp trên toàn địa bàn TP, gắn với thực hiện các nghị quyết của T.Ư, của TP về xây dựng, thi hành pháp luật, cải cách hành chính, chuyển đổi số, phòng, chống tham nhũng, bảo vệ môi trường, trật tự, an toàn xã hội và thực hiện Luật Thủ đô 2024.

Trọng tâm triển khai các hoạt động hưởng ứng thiết thực: đẩy mạnh thông tin pháp luật, PBGDPL trên các phương tiện thông tin đại chúng, Cổng/Trang thông tin điện tử, mạng xã hội; thông qua các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, hội nghị tuyên truyền pháp luật, các diễn đàn, tọa đàm giao lưu, đối thoại chính sách, pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, giáo dục pháp luật ngoại khóa, tổ chức phiên tòa giả định; lồng ghép trong các hoạt động công vụ của cán bộ, công chức, chính quyền, đoàn thể ở cơ sở, các phong trào thi đua, các cuộc vận động T.Ư, TP, địa phương phát động… treo pano, áp phích, cờ phướn tại các tuyến phố trung tâm, trụ sở cơ quan và khu dân cư…

100% các sở, ban, ngành, đơn vị, UBND xã, phường xây dựng kế hoạch cụ thể, bảo đảm tính thiết thực, tiết kiệm, hiệu quả, tập trung vào các hoạt động hướng về cơ sở, lấy người dân làm trung tâm. Lựa chọn hình thức hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam phù hợp, hiệu quả, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị.

- Bà có thông điệp gì muốn gửi tới cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân Thủ đô nhân dịp Ngày Pháp luật Việt Nam năm nay?

Ngày Pháp luật Việt Nam là dịp để mỗi người dân, mỗi cơ quan, tổ chức cùng nhìn lại hành trình xây dựng, thực thi và bảo vệ pháp luật - nền tảng vững chắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam . Thượng tôn Hiến pháp và pháp luật không chỉ là trách nhiệm mà còn là nét đẹp trong văn hóa ứng xử của mỗi người dân Thủ đô.

Với phương châm “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”, Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025 tại Hà Nội không chỉ là sự kiện tuyên truyền thường niên, mà trở thành hoạt động thường xuyên, liên tục, lan tỏa văn hóa pháp quyền trong đời sống xã hội, nâng cao ý thức trách nhiệm công dân và tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của Thủ đô trong thời kỳ hội nhập và chuyển đổi số.

Nhân Ngày Pháp luật Việt Nam và trong không khí phấn khởi thành công của Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP Hà Nội lần thứ XVIII, tôi mong rằng, hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2025, mỗi cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên và Nhân dân Thủ đô hãy thể hiện tinh thần thượng tôn Hiến pháp và pháp luật bằng những hành động cụ thể, thiết thực trong đời sống và công việc hằng ngày để cùng các cấp chính quyền quyết tâm xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến - Văn minh - Hiện đại".

Xin trân trọng cảm ơn bà!

Lê Mận