Xã Hội TRUYỀN HÌNH INTERNET Lai Châu qua ảnh

Công nhân khắc khoải chờ mong được hỗ trợ tiền thuê nhà, giúp giảm bớt gánh nặng chi tiêu.

Một miếng khi đói…

Từng phải làm việc luân phiên vì dịch Covid-19, công nhân Nguyễn Hồng Nhung (quê ở Yên Bái), đang thuê trọ tại Phúc Đồng (Long Biên, Hà Nội), cảm thấy thật vui khi trở lại làm việc từ sau Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, do giá cả leo thang nên đồng lương công nhân thật khó đủ bù đắp cho cuộc sống. "Nghe thông tin sẽ nhận được hỗ trợ, chúng em mừng lắm. Một miếng khi đói bằng một gói khi no", chị Nhung bày tỏ. Hàng nghìn lao động đang thuê trọ tại các khu công nghiệp trên địa bàn Hà Nội cũng có chung tâm sự như chị Nhung.

Còn ở Bình Dương, hiện có khoảng 1,6 triệu lao động, rất nhiều người trong số đó đang chật vật lo trang trải cuộc sống. Năm 2021, công nhân đang ở trọ trên địa bàn tỉnh được nhận mức hỗ trợ một lần tiền thuê nhà là 300.000 đồng/người, theo Nghị quyết 04/2021/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương. Chị Huỳnh Thị Liên Tâm (quê ở Hậu Giang) làm việc và ở trọ tại khu công nghiệp Sóng Thần (Dĩ An) đã gần 10 năm, cuộc sống gặp nhiều khó khăn do dịch bệnh. Hiện mỗi tháng chị Tâm đóng 1,2 triệu đồng tiền trọ - tương đương một phần năm tháng lương. "Tôi có đủ điều kiện nhận hỗ trợ. Nếu được hỗ trợ ba tháng, cũng sẽ giúp tôi rất nhiều để ổn định tinh thần, tâm lý làm việc", chị Tâm thổ lộ.

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Việc làm (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) cho biết, năm 2021 tỷ lệ lao động thiếu việc làm, thất nghiệp tăng cao, thu nhập giảm, đời sống của người lao động gặp nhiều khó khăn. Do dịch bệnh, lo ngại không có việc làm, thu nhập bấp bênh, không bảo đảm cuộc sống tại các tỉnh kinh tế trọng điểm phía nam... nên có khoảng 2,2 triệu người tại khu vực này đã về địa phương, gây thiếu hụt lao động cho khôi phục và phát triển sản xuất, kinh doanh tại các khu công nghiệp. Còn Viện trưởng Công nhân và Công đoàn (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) Vũ Minh Tiến cho hay, việc có thêm chính sách hỗ trợ tiền nhà trọ cho người lao động thời điểm này là cần thiết, phần nào giúp cuộc sống của họ bớt khó khăn. Vấn đề là cần sớm đưa chủ trương này đến với người thụ hưởng chính sách.

Cần đơn giản hóa thủ tục

Vướng mắc lớn nhất trong triển khai chính sách ở nhiều tỉnh, thành phố là do chậm nhận được hướng dẫn. Qua thống kê bước đầu, toàn tỉnh Bình Dương có 17.263 đơn vị với 911.206 công nhân có tham gia bảo hiểm xã hội, đủ điều kiện nhận hỗ trợ tiền thuê nhà lần này. Tuy nhiên, như ông Phạm Văn Tuyên, Phó Giám đốc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội tỉnh cũng chia sẻ, dù biết người lao động đang rất nôn nóng về các khoản hỗ trợ, nhưng vẫn phải chờ hướng dẫn chi tiết mới có thể triển khai được.

Tại một số nơi đã bắt đầu triển khai chính sách hỗ trợ, lại nảy sinh tình trạng, công nhân gặp khó khăn khi xin chữ ký xác nhận của chủ nhà trọ để hoàn thiện thủ tục. Ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Chính sách-Pháp luật (Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam) nêu ý kiến: Nhiều chủ nhà trọ không ở địa bàn, giao cho người khác quản lý nên việc xin xác nhận cũng rất phiền hà. Bên cạnh đó, hầu hết rơi vào trường hợp, một công nhân đứng ra thuê trọ. Sau đó, họ "kéo" thêm mấy lao động về ở chung nên giờ tách từng đầu mối xác nhận khá khó khăn.

Phân tích sâu hơn, ông Lê Trần Thanh Hải, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH May mặc Triple Việt Nam (TP Hồ Chí Minh) chỉ ra: "Theo quy định, người sử dụng lao động tổng hợp danh sách đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà và niêm yết công khai tại nơi làm việc ít nhất ba ngày. Trường hợp có ý kiến phản ánh về đối tượng và điều kiện hỗ trợ, người sử dụng lao động tiến hành xác minh, bảo đảm đúng đối tượng và điều kiện hỗ trợ theo quy định trong vòng hai ngày làm việc. Quy định này sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp khi thực hiện, nhất là đối với doanh nghiệp có đông lao động. Mặt khác, người lao động ở trọ rải rác tại nhiều quận, huyện hay các tỉnh lân cận. Trong trường hợp này, chỉ nên yêu cầu người lao động có giấy xác nhận tạm trú của cơ quan công an là đủ".

Nhìn nhận từ góc độ người lao động, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, quy định đã có, việc triển khai cần khẩn trương để sớm hỗ trợ được người lao động, giúp họ phấn khởi trong làm việc. Ngoài ra, cán bộ công đoàn cần phải nâng cao trách nhiệm trong hỗ trợ người lao động. Tổ chức công đoàn phải khẳng định vai trò trong việc đồng hành và giám sát để không xảy ra tình trạng trục lợi chính sách và để công nhân lao động yên tâm.

Đây cũng là điều mà những người xây dựng chính sách trăn trở nhất. Cục trưởng Vũ Trọng Bình lưu ý, phải làm sao thực hiện gói hỗ trợ với thủ tục nhanh gọn nhất, nhưng cần chính xác, tránh trục lợi. Muốn vậy, phải có cơ chế cùng chịu trách nhiệm. Theo đó, người lao động hưởng chính sách phải tự làm đơn, tự chịu trách nhiệm với thông tin kê khai, doanh nghiệp, Bảo hiểm xã hội Việt Nam chịu trách nhiệm xác nhận. Bên cạnh đó, Bộ Công an cũng sẽ phối hợp để rà soát thông qua cơ sở dữ liệu dân cư bảo đảm tránh trùng lặp một người hưởng chính sách nhiều lần.

Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 Quy định về việc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Theo đó người lao động đang làm việc hoặc quay trở lại thị trường lao động đang thuê nhà trọ sẽ được hỗ trợ lần lượt 500.000-1.000.000 đồng/người/tháng. Thời gian hỗ trợ tối đa ba tháng.