VCCI hiến kế 4 trụ cột đưa Cần Thơ tăng tốc

Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Nguyễn Văn Hòa phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Sau khi sáp nhập địa giới hành chính, thành phố Cần Thơ đã vươn lên trở thành một đô thị có quy mô kinh tế, dân số và thị trường hàng đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, mang trong mình sứ mệnh và kỳ vọng trở thành một cực tăng trưởng mới của quốc gia. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số theo chỉ đạo của Chính phủ, thành phố đang phải đối mặt với nhiều thách thức nội tại, đòi hỏi phải có những giải pháp đột phá và một sự thay đổi toàn diện trong tư duy điều hành.

Tại buổi làm việc với lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ vào ngày 5/8, ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chi nhánh Đồng bằng sông Cửu Long đã đưa ra những phân tích thẳng thắn về các “điểm nghẽn” và đề xuất một chương trình hành động tổng thể, với mục tiêu đồng hành cùng thành phố cải thiện môi trường kinh doanh, thu hút đầu tư và phát triển doanh nghiệp trong giai đoạn mới 2026-2030.
Theo ông Lam, dù Cần Thơ có quy mô nền kinh tế 285.000 tỷ đồng, lớn nhất vùng, và có thế mạnh về thương mại dịch vụ, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực và vị trí địa lý, nhưng “thể trạng” kinh tế vẫn chưa đủ mạnh để tạo ra sự bứt phá.
Một trong những điểm yếu lớn nhất và đáng lo ngại nhất, theo phân tích của VCCI, chính là lực lượng doanh nghiệp. Với hơn 17.400 doanh nghiệp đang hoạt động, Cần Thơ chỉ đạt tỷ lệ 5,4 doanh nghiệp trên 1.000 dân, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân 9,2 của cả nước và còn một khoảng cách rất xa so với mục tiêu 20 doanh nghiệp trên 1.000 dân mà Nghị quyết 68 đã đề ra. “Kinh tế sẽ khó phát triển nếu không có một lực lượng doanh nghiệp đủ mạnh. Đây là một điểm yếu của Cần Thơ cần phải đặc biệt quan tâm, không chỉ về số lượng mà còn cả về quy mô và năng lực”, ông Lam nhấn mạnh. Thành phố hiện đang thiếu vắng những doanh nghiệp đầu tàu, đủ tầm vóc để dẫn dắt và tạo hiệu ứng lan tỏa cho cả cộng đồng doanh nghiệp.
Điểm yếu về lực lượng doanh nghiệp kéo theo một hệ quả tất yếu là khả năng thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) còn rất hạn chế. Với gần 130 dự án có tổng vốn 3,4 tỷ USD, Cần Thơ chỉ xếp thứ 4 toàn vùng về thu hút FDI, sau cả những địa phương có điều kiện kém thuận lợi hơn. “Tại sao Cần Thơ có vị trí trung tâm, có lợi thế về nhân lực nhưng thu hút FDI lại thấp?”, ông Lam nêu câu hỏi.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Nguyễn Văn Hòa phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Bên cạnh đó, hạ tầng chưa đồng bộ cũng là một rào cản lớn. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp trong nhiều năm qua đã khiến việc hoàn thiện hạ tầng bị chậm lại. Ông Lam dẫn chứng, dự án Khu công nghiệp VSIP ở Cần Thơ là dự án triển khai lâu nhất trong hệ thống VSIP tại Việt Nam, gây ra sự mệt mỏi cho nhà đầu tư. Các hạ tầng thiết yếu khác như trung tâm tiếp vận hậu cần (logistics) quy mô lớn, khu công nghệ cao tập trung vẫn chưa hình thành. Trong khi tỉnh Hậu Giang (cũ) dù không có trong quy hoạch ban đầu nhưng đã xây dựng được khu tiếp vận hậu cần thì Cần Thơ, dù được quy hoạch từ 5 năm trước, đến nay vẫn chưa thực hiện.

Một nghịch lý khác đang tồn tại là “vòng luẩn quẩn” của thị trường lao động. Thành phố có nhiều trường đại học, hàng năm cung cấp hàng ngàn cử nhân, nhưng các nhà đầu tư khi đến lại rất khó khăn trong việc tìm kiếm lao động có tay nghề và cán bộ quản lý có trình độ. Nguyên nhân là do thiếu các nhà máy, khu công nghiệp lớn để giải quyết việc làm, dẫn đến tình trạng “chảy máu chất xám”, người lao động phải di cư đến các trung tâm kinh tế khác. Khi không tìm được nhân sự, nhà đầu tư lại không mặn mà, và vòng luẩn quẩn đó cứ lặp đi lặp lại. Trước những thách thức đó, VCCI đề xuất một chương trình hành động toàn diện với 4 trụ cột chính. Giải pháp đầu tiên và quan trọng nhất được VCCI nhấn mạnh là cải cách thể chế và môi trường kinh doanh. Theo ông Lam, không thể chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu quyết tâm, nỗ lực, mà cần có những hành động cụ thể. Cần phải đào tạo lại đội ngũ cán bộ để nâng cao năng lực và kỹ năng giải quyết công việc. Sự năng động của chính quyền phải được đo lường bằng sự hài lòng của doanh nghiệp. VCCI đề xuất xây dựng một bộ chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh cấp địa phương (DCI) để tạo ra sự thi đua, cạnh tranh lành mạnh giữa các đơn vị. Trụ cột thứ hai là phát triển doanh nghiệp cả về số lượng và chất lượng. VCCI đề xuất các chương trình đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ giám đốc, quản lý cấp trung, đồng thời có các chương trình hỗ trợ, ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp. Thành phố cần có một chiến lược bài bản để xây dựng và nuôi dưỡng những doanh nghiệp tư nhân có quy mô lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường. Thứ ba, VCCI đề xuất Cần Thơ cần tập trung vào các ngành, lĩnh vực trọng điểm dựa trên thế mạnh sẵn có. Đó là phát triển các ngành công nghiệp chế biến từ nền tảng nông nghiệp, phát triển kinh tế xanh, du lịch xanh. Đặc biệt, phải ưu tiên hàng đầu cho việc xây dựng hạ tầng logistics và giao thông kết nối liên vùng. Cuối cùng, để trở thành trung tâm của vùng, Cần Thơ phải đẩy mạnh hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. VCCI đề xuất xây dựng Câu lạc bộ Khoa học và Đổi mới sáng tạo Đồng bằng sông Cửu Long (Mekong Delta Science & Innovation Club) ngay tại Cần Thơ, đồng thời làm rõ vai trò, sứ mệnh của các trung tâm như Vườn ươm Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc để nơi đây thực sự trở thành một thỏi nam châm thu hút nhân tài và các dự án công nghệ cao.

Ông Nguyễn Phương Lam, Giám đốc VCCI chi nhánh ĐBSCL phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Tiếp thu những ý kiến từ VCCI, ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ cho biết, lãnh đạo thành phố nhận thức rõ những khó khăn, thách thức đang đối mặt. Ông khẳng định, thành phố đang rất quyết liệt trong việc tháo gỡ các điểm nghẽn. Hiện tại, Cần Thơ đã thành lập 6 tổ công tác đặc biệt để giải quyết các khó khăn cho doanh nghiệp và đẩy nhanh tiến độ các dự án. Mục tiêu giải ngân 100% trong tổng số vốn đầu tư công gần 29.000 tỷ đồng của năm 2025 là một nhiệm vụ bắt buộc theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Nguyễn Văn Hòa cũng cho biết, Cần Thơ đã có định hướng phát triển doanh nghiệp dựa trên 4 nghị quyết lớn của Trung ương và đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành. Ông bày tỏ sự đồng tình và mong muốn hợp tác chặt chẽ với VCCI để có được góc nhìn khách quan từ cộng đồng doanh nghiệp, đồng thời xây dựng các bộ tiêu chí đánh giá năng lực điều hành của chính quyền một cách khoa học. Sở Tài chính sẽ là đơn vị đầu mối tổng hợp các nội dung này để xây dựng đề xuất chính thức, trình UBND thành phố xem xét. Trên cơ sở đó, UBND thành phố sẽ sớm hoàn thiện đề cương hợp tác với VCCI để trình Thành ủy phê duyệt, xem đây là một trong những giải pháp quan trọng để tạo ra sự đột phá trong giai đoạn phát triển mới. Về phía thành phố, ông Nguyễn Văn Hòa đề nghị VCCI tiếp tục nghiên cứu, đánh giá sâu hơn về tiềm năng, lợi thế của thành phố và của cả vùng, đồng thời hỗ trợ trong việc thành lập hoặc hợp nhất các hiệp hội doanh nghiệp nhằm tăng cường sự kết nối, tạo ra sức mạnh chung. Các bên thống nhất sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ, tận dụng tối đa nguồn lực và kinh nghiệm để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của Cần Thơ trong giai đoạn tới.

Thanh Liêm/vnanet.vn