Ứng phó thuế đối ứng 46%: Tăng nội lực, hỗ trợ doanh nghiệp
Với việc Việt Nam đang xuất siêu hơn 100 tỉ USD sang Mỹ, việc hướng tới cân bằng thương mại là quá khó
Những tác động từ chính sách áp thuế đối ứng 46% của Mỹ sẽ tác động tới kinh tế Việt Nam, đòi hỏi cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về chính sách và chiến lược ứng phó trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Theo đó, Chính phủ cần chủ động tiếp cận các kênh đối thoại song phương với Mỹ để tìm kiếm các biện pháp miễn trừ hoặc giảm nhẹ mức thuế áp dụng, ít nhất là đối với một số mặt h8àng chiến lược.
Nhà nước cần triển khai ngay các gói hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế của Mỹ: Miễn giảm thuế trong nước, giãn nợ, hỗ trợ tín dụng ưu đãi, giảm chi phí vận tải, logistics, chi phí hành chính, chi phí không chính thức và đào tạo kỹ năng cho người lao động. Cần phát huy vai trò của các trung tâm xúc tiến thương mại, chuyển đổi số và công nghệ nhằm tăng cường cung cấp thông tin, công cụ và đào tạo cho DN, đặc biệt là các DN vừa và nhỏ. Mục tiêu là giúp DN nhanh chóng thích ứng với môi trường thuế quan mới.
Các DN Việt Nam cần nỗ lực, với sự hỗ trợ tích cực của Chính phủ, trực tiếp là Bộ Công Thương, đẩy nhanh tiến trình đa dạng hóa thị trường để giảm lệ thuộc vào thị trường Mỹ. Các thị trường vẫn còn nhiều tiềm năng như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, ASEAN, Trung Đông và châu Phi cần được khai thác mạnh mẽ hơn thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đang là thành viên.
Với việc Việt Nam đang xuất siêu hơn 100 tỉ USD sang Mỹ, việc hướng tới cân bằng thương mại là quá khó. Mục tiêu của Mỹ cũng không phải cân bằng thương mại về 0 mà là đạt được lợi thế, sự cải thiện so với hiện nay. Điều này Việt Nam có thể làm được. Giải pháp cần làm là đa dạng hóa thị trường, tăng cường nhập khẩu một số mặt hàng công nghệ, dây chuyền máy móc, thiết bị hiện đại từ Mỹ - phù hợp với bối cảnh nâng cấp khoa học, công nghệ của DN - với điều kiện là nhà nước hỗ trợ về vốn tín dụng ưu đãi lãi suất. Đây là chiến lược trung và dài hạn nhằm gia tăng sức chống chịu cho nền kinh tế trước các cú sốc thương mại.
Về dài hạn, Việt Nam cần chuyển từ chiến lược xuất khẩu giá rẻ sang mô hình xuất khẩu dựa trên giá trị gia tăng cao. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện thiết kế, phát triển thương hiệu và tích hợp công nghệ sẽ giúp hàng hóa Việt Nam giữ được vị thế dù phải chịu mức thuế cao.
Thực tế, trong hơn 100 tỉ USD hàng hóa thặng dư thương mại với Mỹ, rất nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam không cạnh tranh trực diện với hàng hóa sản xuất trực tiếp của Mỹ. Trong quá trình đàm phán với Mỹ để có mức thuế đối ứng phù hợp hơn, nhà nước cần làm rõ, minh bạch trong vấn đề nguồn gốc xuất xứ. Cung cấp các dữ liệu về thương mại cho thấy Việt Nam có nỗ lực nội địa hóa, hướng tới đa dạng hóa các chuỗi cung ứng…
Từng ngành hàng cần chủ động đánh giá lại vị thế cạnh tranh của mình, bao gồm cả lợi thế lẫn thách thức, để xây dựng các kịch bản ứng phó phù hợp và linh hoạt. Cần xây dựng cơ chế liên kết, hợp tác bền chặt giữa nhà nước - DN - các hiệp hội ngành hàng - và các tổ chức quốc tế để cùng xây dựng kịch bản ứng phó, tăng cường dự báo và hoạch định chính sách chiến lược.
