Ứng dụng công nghệ trong chuỗi cung ứng nông sản an toàn
Để nâng cao hiệu quả quản lý các chuỗi cung ứng sản phẩm nông, lâm, thủy sản, nhiều cơ sở sản xuất, sơ chế, chế biến nông sản trên địa bàn tỉnh đã đầu tư, ứng dụng công nghệ hiện đại vào sản xuất, kinh doanh. Trong đó, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, phát triển các chuỗi cung ứng nông sản an toàn không chỉ nâng cao hiệu quả kiểm soát chất lượng mà còn minh bạch thông tin sản phẩm với người tiêu dùng và thị trường.
Diện tích sản xuất rau thủy canh của HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc (xã Hoa Lộc) được chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP.
Là đơn vị sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Lộc (xã Hoa Lộc) Nguyễn Văn Toàn, cho biết: HTX có hơn 1.000m2 sản xuất rau thủy canh theo tiêu chuẩn VietGAP. Để minh bạch thông tin về sản phẩm trên thị trường, HTX đã ứng dụng công nghệ trong đăng ký QR-code tích hợp với thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, như: quy trình sản xuất, thu hoạch, đóng gói..., qua đó tạo được niềm tin với người tiêu dùng.
Tương tự, tại Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Hiền Nhuần, hiện mỗi tháng công ty cung cấp hơn 30 tấn rau, quả, thực phẩm cho các siêu thị, chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch và bếp ăn tập thể trên địa bàn tỉnh. Để minh bạch thông tin sản phẩm với người tiêu dùng, công ty đã đưa công nghệ thông tin vào quản lý chất lượng thực phẩm, từ quy trình sản xuất đến sơ chế, chế biến thực phẩm. Người tiêu dùng hoàn toàn kiểm tra được ngày sản xuất và hạn sử dụng; các nguyên liệu có trong sản phẩm.
Thực tế khảo sát của ngành nông nghiệp cho thấy, trên địa bàn tỉnh, hằng năm sản lượng nông sản đạt hàng triệu tấn, với nhiều chủng loại khác nhau nên người sản xuất luôn đối mặt với tình trạng “được mùa mất giá”. Trong khi đó, những sản phẩm tiêu thụ trên thị trường cung cấp được những thông tin về nguồn gốc sản phẩm không đồng nhất và thiếu minh bạch. Đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Vì vậy, đã có rất nhiều nông sản, đặc sản “tự” gắn mác hữu cơ, sạch, an toàn, xuất xứ từ vùng sản xuất nổi tiếng, nhưng không có dữ liệu chứng minh... Do đó, việc minh bạch thông tin liên quan đến sản phẩm không chỉ là nhu cầu của thị trường, mà còn là xu thế tất yếu của sự phát triển.
Sản phẩm rau, quả của Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Hiền Nhuần (phường Đông Tiến) được sơ chế theo tiêu chuẩn trước khi đưa ra thị trường.
Để hỗ trợ việc ứng dụng công nghệ vào quản lý chuỗi sản phẩm nông sản an toàn, Chi cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường Thanh Hóa (thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã hỗ trợ các HTX, doanh nghiệp phát triển bộ mã truy xuất nguồn gốc sản phẩm, cấp mã số vùng trồng cho nông sản. Lũy kế đến tháng 7/2025, toàn tỉnh có 456 cơ sở sản xuất, kinh doanh áp dụng tem truy xuất nguồn gốc. Trong đó có 252/456 (chiếm 55,26%) cơ sở có các sản phẩm OCOP với 346 sản phẩm OCOP được dán tem QR-code hoặc đã có mã số, mã vạch. Đồng thời, toàn tỉnh có 121 vùng sản xuất với 1.125ha được cấp mã số vùng trồng. Thông qua đó, các chủ thể sản xuất có thể thúc đẩy quảng bá, tiêu thụ sản phẩm qua các nền tảng mạng xã hội: facebook, zalo, tiktok... và giúp người sản xuất kết nối trực tiếp với người tiêu dùng. Người tiêu dùng có thể “quan sát” toàn bộ quy trình sản xuất, thông tin sản phẩm thông qua việc check online. Trên địa bàn tỉnh, việc lưu giữ thông tin sản phẩm đã được các đơn vị quản lý trên địa bàn tỉnh ứng dụng thông qua công nghệ như blockchain, IOT, AI và drone. Với những ưu việt của công nghệ đã giúp tăng cường minh bạch, hiệu quả và bền vững trong ngành nông nghiệp.
Bà Trương Thị Hà, Chi cục trưởng Chi cục Chất lượng, chế biến và phát triển thị trường Thanh Hóa, cho biết: Hiện nay, việc ứng dụng công nghệ để quản lý chuỗi cung ứng nông sản không chỉ là xu hướng công nghệ, mà còn là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa và phát triển bền vững của ngành nông nghiệp. Nhất là trong bối cảnh tỉnh Thanh Hóa đã và đang triển khai thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Do đó, bên cạnh việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực, các cấp, ngành cần tuyên truyền nâng cao nhận thức và khả năng ứng dụng công nghệ trong cộng đồng và người tiêu dùng, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Tạo ra hệ sinh thái các sản phẩm nông sản bảo đảm chất lượng, minh bạch về thông tin, không chỉ đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường nội địa mà còn hướng tới xuất khẩu.
