Tướng Lê Xuân Minh: Công ước Hà Nội mở ra hành lang pháp lý mới chống tội phạm mạng

Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05 - Bộ Công an) khẳng định khi Công ước Hà Nội có hiệu lực, hành lang pháp lý mới sẽ giúp các nước phối hợp điều tra, chia sẻ dữ liệu và xử lý tài sản tội phạm hiệu quả hơn.

Thiếu tướng Lê Xuân Minh. (Ảnh: Minh Sơn)

Theo ông Minh, tội phạm mạng tại Việt Nam trong thời gian qua diễn biến phức tạp cả về quy mô, tính chất và mức độ ảnh hưởng. Các nhóm tội phạm chuyển từ tấn công đơn giản sang có tổ chức, xuyên quốc gia, nhắm vào hệ thống trọng yếu của quốc gia và doanh nghiệp lớn. Tội phạm lừa đảo trực tuyến cũng ngày càng tinh vi, có sự cấu kết với các đối tượng ở nước ngoài. Bộ Công an đã đẩy mạnh hợp tác quốc tế để đấu tranh.

"Để triển khai nhanh sau khi ký kết và phê chuẩn Công ước, chúng tôi đang rà soát toàn bộ hệ thống pháp luật liên quan nhằm bảo đảm phù hợp với pháp luật trong nước và Công ước. Trước hết, sẽ sửa đổi Luật An ninh mạng, hiện được xây dựng trên cơ sở hợp nhất Luật An toàn thông tin mạng 2015 và Luật An ninh mạng 2018, và bổ sung các nội dung cần thiết.

Đồng thời, sẽ hoàn thiện pháp luật về tố tụng hình sự để triển khai các quy định của Công ước về trao đổi thông tin, chuyển giao dữ liệu, dẫn độ tội phạm và thu hồi tài sản.

Bên cạnh đó, chúng tôi cũng hoàn thiện các văn bản hướng dẫn để bảo đảm lực lượng chức năng có cơ sở phối hợp hiệu quả với cơ quan chấp pháp nước ngoài, đặc biệt là vận hành cơ chế phối hợp 24/7 theo yêu cầu của Công ước", tướng Lê Xuân Minh phân tích.

Toàn cảnh buổi họp báo. (Ảnh: Minh Sơn)

Cũng trong buổi họp báo, Thứ trưởng Ngoại giao Đặng Hoàng Giang nhấn mạnh Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên kiên trì ủng hộ tiến trình đàm phán từ năm 2019. Điều này xuất phát từ nhận thức rằng an ninh mạng là thách thức lớn đối với an ninh quốc gia và sự phát triển chuyển đổi số, đòi hỏi phải có một khuôn khổ pháp lý toàn cầu.

Trong suốt quá trình đàm phán, Việt Nam đã có những thuận lợi căn bản là cam kết hợp tác đa phương và sự chung tay của cộng đồng quốc tế, cùng với các chủ trương, chỉ đạo kịp thời của Đảng và Nhà nước về chiến lược ứng phó với thách thức an ninh phi truyền thống và hệ thống pháp lý tương đối hoàn thiện về phòng chống tội phạm mạng.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng phải đối mặt với khó khăn từ bối cảnh quốc tế phức tạp, sự cạnh tranh giữa các quốc gia làm cản trở tinh thần hợp tác đa phương, và đặc biệt là sự khác biệt trong hệ thống pháp lý giữa các nước, nhất là các vấn đề liên quan đến hình sự.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang phát biểu.

"Việt Nam cũng đã tích cực đề xuất nhiều nguyên tắc cơ bản, như bảo đảm chủ quyền quốc gia trong không gian mạng, hợp tác quốc tế và tính đến năng lực, hoàn cảnh của từng nước, được cộng đồng quốc tế ủng hộ. Việt Nam cũng đảm nhiệm vai trò điều phối, chủ trì đàm phán một số điều khoản quan trọng của Công ước, qua đó thể hiện vai trò là thành viên tích cực và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế", Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang nêu quan điểm.

Việc đăng cai Lễ mở ký Công ước về chống tội phạm mạng là một sự kiện quốc tế quan trọng do Việt Nam chủ trì. Sự kiện diễn ra đúng dịp kỷ niệm 80 năm thành Quốc khánh và 50 năm thống nhất đất nước, tiếp tục khẳng định đường lối đối ngoại của Việt Nam là một quốc gia thành viên tích cực, có trách nhiệm, cùng chung tay xử lý các vấn đề chung của quốc tế. Đặc biệt, năm 2025 cũng là năm kỷ niệm 80 năm thành lập Liên Hợp Quốc.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đánh giá cao sự kiện này và đã nhận lời tham dự, thể hiện sự coi trọng của Liên Hợp Quốc đối với Công ước cũng như với vai trò, vị thế và những đóng góp của Việt Nam.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang khẳng định "việc địa danh Hà Nội được ghi vào lời văn của Công ước phản ánh sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với quá trình đóng góp của Việt Nam trong xây dựng văn kiện này và tham gia phát triển các quy phạm của luật pháp quốc tế.

Đây là những ý nghĩa hết sức quan trọng, góp phần khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam tại các tổ chức quốc tế, các diễn đàn đa phương và nâng tầm đối ngoại đa phương trong thời gian tới".

Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang và tướng Lê Xuân Minh đều đồng ý với quan điểm công ước về chống tội phạm mạng khi được thông qua tạo ra một khuôn khổ pháp lý rất tốt để Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế, trao đổi thông tin trong cả phòng và chống tội phạm.

"Cơ hội lớn nhất đó chính là giúp chúng ta không chỉ tăng cường hợp tác trong phòng chống tội phạm, mà còn thúc đẩy tăng cường trao đổi kinh nghiệm với các nước. Điều này bao gồm việc hoàn thiện thể chế, khuôn khổ pháp luật, rồi nâng cao trình độ và năng lực của các lực lượng chấp pháp, hành pháp trong đấu tranh phòng chống tội phạm cả về chuyên môn lẫn kỹ thuật.

Việc Việt Nam đăng cai tổ chức Lễ mở ký không chỉ là đăng cai sự kiện mà chúng ta còn đi đầu trong việc thúc đẩy thực thi Công ước trên phạm vi khu vực và toàn cầu, đây chỉ là điểm khởi đầu để tăng cường hợp tác quốc tế trong tiến trình này", Thứ trưởng Bộ Ngoại giao kết luận.

DIỄM CHÂU