Trẻ em 'khỏe hơn' nhờ trò chơi mạo hiểm

Trò chơi mạo hiểm giúp trẻ đánh giá rủi ro tốt hơn.

Các nghiên cứu cho thấy điều này mang lại lợi ích vượt trội cho sự phát triển thể chất, tinh thần và cảm xúc của trẻ.

Cơ hội phát triển kỹ năng

Trong hơn 2 thập kỷ qua, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trò chơi mạo hiểm giúp trẻ phát triển tốt hơn về thể chất và tinh thần. Trẻ em cần những cơ hội để rèn luyện khả năng chịu đựng sự bất thường, đồng thời học cách quản lý rủi ro và giải quyết vấn đề.

Bà Pamela Fuselli, Chủ tịch của Parachute, tổ chức phi lợi nhuận về phòng ngừa thương tích tại Canada, khẳng định: “Lợi ích của trò chơi mạo hiểm không chỉ dừng lại ở việc phát triển thể chất mà còn bao gồm sức khỏe tâm lý và khả năng giao tiếp xã hội”.

Trò chơi mạo hiểm cũng góp phần giảm lo âu và căng thẳng ở trẻ em. Nghiên cứu của nhà tâm lý học Helen Dodd, làm việc tại Đại học Exeter, Vương quốc Anh, cho thấy, tham gia vào trò chơi mạo hiểm, trẻ sẽ phải đối mặt với cảm giác lo lắng và phấn khích khi vượt qua thử thách.

Quá trình này giúp trẻ học cách kiểm soát cảm xúc của mình, nhận ra rằng cảm giác căng thẳng không phải lúc nào cũng kéo dài và có thể vượt qua được. Điều này đặc biệt có lợi cho sức khỏe tâm thần của trẻ, giúp chúng phát triển khả năng đối phó với những tình huống căng thẳng trong cuộc sống sau này.

Một nghiên cứu khác do Dodd thực hiện vào năm 2020 cho thấy, trẻ em dành nhiều thời gian chơi mạo hiểm có ít dấu hiệu lo âu và trầm cảm hơn so với những trẻ ít tham gia vào các hoạt động này.

Những trẻ tham gia trò chơi mạo hiểm có xu hướng vui vẻ và hạnh phúc hơn, đồng thời có sức khỏe tâm thần tốt hơn. Điều này càng rõ ràng hơn đối với những trẻ đến từ các gia đình có thu nhập thấp, nơi mà các vấn đề về sức khỏe tâm lý có thể nghiêm trọng hơn.

Bên cạnh đó, khi trẻ được trao cơ hội để mạo hiểm và khám phá giới hạn của bản thân, chúng không chỉ học được những kỹ năng sống quan trọng mà còn phát triển khả năng phục hồi, đối mặt với các thử thách trong cuộc sống.

Nghiên cứu về trò chơi mạo hiểm bắt đầu từ năm 1996, khi Na Uy thông qua một quy định về an toàn sân chơi yêu cầu phải lắp đặt các thiết bị giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến một sự thay đổi đáng lo ngại: Các thiết bị sân chơi mạo hiểm bị loại bỏ và thay thế bằng những vật dụng an toàn nhưng ít thách thức hơn.

Bà Ellen Sandseter, nhà tâm lý học tại Na Uy, đã nhận thấy mối liên hệ giữa việc thiếu cơ hội tham gia trò chơi mạo hiểm và xu hướng trẻ em có hành vi rủi ro tiêu cực hơn sau này. Chính vì vậy, bà đã bắt đầu nghiên cứu về trò chơi mạo hiểm và đưa ra một định nghĩa có tầm ảnh hưởng: Trò chơi mạo hiểm không chỉ đơn giản là hoạt động thể chất nguy hiểm mà là những tình huống khó đoán, là cơ hội để trẻ phát triển kỹ năng đánh giá vấn đề.

Venny, một sân chơi phiêu lưu ở Melbourne, Australia, mang đến cơ hội chơi mạo hiểm.

Thách thức khi con mạo hiểm

Rủi ro trong trò chơi mạo hiểm không đồng nghĩa với nguy hiểm. Nguy hiểm là những tình huống mà trẻ không thể nhận thức hoặc đối phó, trong khi rủi ro là thứ mà trẻ có thể kiểm soát và học cách quản lý. Ví dụ, việc một đứa trẻ nhảy từ một tảng đá lớn có thể là một thử thách mạo hiểm, nhưng nếu đứa trẻ tự đánh giá và cảm thấy tự tin, đó lại là một cơ hội để học hỏi.

Trò chơi mạo hiểm giúp trẻ học được nhiều kỹ năng quan trọng, bao gồm sự tự tin, khả năng phục hồi sau thất bại, khả năng đánh giá rủi ro và giải quyết vấn đề. Một nghiên cứu tại Leuven, Bỉ, đã chỉ ra rằng khi trẻ được tham gia vào các hoạt động mạo hiểm, kỹ năng đánh giá rủi ro của chúng đã được cải thiện rõ rệt. Trẻ em học cách đánh giá tình huống, tìm ra cách giải quyết vấn đề và hiểu rằng thất bại không phải là kết thúc mà là cơ hội để học hỏi.

Mặc dù có nhiều lợi ích, nhiều phụ huynh không sẵn sàng cho con tham gia trò chơi mạo hiểm. Nỗi lo về nguy cơ tai nạn và chấn thương luôn hiện hữu, và đôi khi chính cha mẹ là người cảm thấy khó chịu khi nhìn con mình đối mặt với những tình huống nguy hiểm. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng vai trò của người lớn là tạo ra môi trường an toàn để trẻ tự do khám phá và mạo hiểm, thay vì can thiệp quá mức.

Một nghiên cứu của các chuyên gia tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Santa Barbara, Mỹ, cho thấy những khu vực vui chơi với địa hình không bằng phẳng, như các tảng đá hay sườn dốc, sẽ khiến trẻ hứng thú hơn là khu vực bằng phẳng. Nếu môi trường chơi được thiết kế hợp lý, trẻ em có thể học hỏi những kỹ năng quan trọng và giữ an toàn mà không cần sự giám sát quá chặt chẽ.

Trẻ em cần có cơ hội để mạo hiểm và khám phá giới hạn của bản thân. Những hoạt động này không chỉ giúp trẻ phát triển về thể chất mà còn là cơ hội để học hỏi, phát triển sự tự tin và khả năng đối phó với căng thẳng.

Mặc dù việc khuyến khích trò chơi mạo hiểm có thể gặp nhiều thách thức, nhưng nếu được thực hiện một cách hợp lý, trò chơi mạo hiểm sẽ mang lại những lợi ích vượt trội cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc tạo ra một môi trường an toàn và khuyến khích trẻ tự do mạo hiểm là một bước quan trọng giúp trẻ em phát triển mạnh mẽ và tự tin trong thế giới ngày nay.

Theo Nature

Nguyễn Minh