Tổng thống Trump thăm vùng Vịnh, liệu ngoại giao có xung đột với lợi ích của gia đình ông?

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thái tử Saudi Arabia Mohammed Bin Salman trong chuyến thăm Di sản thế giới At-Turaif tại Diriyah, Saudi Arabia ngày 13/5 - Ảnh: Reuters.

Trong chuyến công du lần này, về mặt ngoại giao, ông Trump được kỳ vọng sẽ tập trung vào các hiệp định thương mại và mối quan hệ kinh tế. Nhưng đối với nhà lãnh đạo Mỹ và gia đình ông, nơi đây cũng mang đến những cơ hội dưới hình thức các thương vụ kinh doanh và dự án bất động sản.

Một số nhà phân tích bình luận rằng, cách mà công ty gia đình ông Trump tiếp cận những cơ hội này đang làm dấy lên những lo ngại quen thuộc về khả năng xung đột lợi ích, khi ông Trump gặp gỡ các nhà lãnh đạo trong khu vực – những người có thể có ảnh hưởng đến sự thành công của các dự án kinh doanh của ông tại đây.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, gia đình ông Trump tuyên bố sẽ không theo đuổi các thương vụ kinh doanh mới ở nước ngoài. Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ thứ hai này, Tổ chức Trump (Trump Organization) có một số dự án đang triển khai tại khu vực vùng Vịnh – bao gồm một số dự án mới được khởi động kể từ khi ông Trump quay lại Nhà Trắng – cho thấy lệnh tự hạn chế trước đây đã không còn được áp dụng.

Một nhân viên đang cắt cỏ tại Câu lạc bộ Golf Quốc tế Trump, ở Dubai, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất vào ngày 2012/2016 - Ảnh: Internet.

Điển hình như, chuyến thăm của Tổng thống Mỹ đến Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất diễn ra chỉ hơn một tuần sau khi Tổ chức Trump công bố phát triển một tòa nhà dân cư 80 tầng và câu lạc bộ mang tên Trump International Hotel & Tower, Dubai.

Tại buổi lễ ra mắt dự án tuần trước, một giám đốc điều hành của Dar Global – công ty phát triển bất động sản hợp tác với Tổ chức Trump – đã nói trong một đoạn video quảng bá trên mạng xã hội rằng dự án này "được định vị hoàn hảo để đón đầu sự phát triển của Dubai, mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội hiếm có để trở thành một phần của câu chuyện thành công toàn cầu – được thúc đẩy bởi cái tên Trump và chuyên môn của Dar Global".

Cũng trong tuần trước, công ty tiền mã hóa của gia đình Trump – World Liberty Financial – thông báo rằng một công ty đầu tư có trụ sở tại Abu Dhabi sẽ đầu tư 2 tỷ USD vào công ty này.

USD1 – đồng "stablecoin" của World Liberty Financial, tức tài sản kỹ thuật số được thiết kế để duy trì giá trị ổn định – dự kiến sẽ được sử dụng để hoàn tất giao dịch đầu tư 2 tỷ USD của công ty MGX (có trụ sở tại UAE) vào sàn giao dịch tiền mã hóa Binance, theo tin từ ABC News.

Tại Qatar, ông Trump sẽ đến nơi này chỉ hai tuần sau khi con trai ông, Eric Trump, ký hợp đồng phát triển một sân golf trị giá 5,5 tỷ USD ở phía bắc Doha, mang tên Trump International Golf Club, Simaisima – bao gồm "một sân golf 18 lỗ, câu lạc bộ độc quyền và các biệt thự mang thương hiệu Trump", theo kế hoạch.

Tại Ả Rập Xê-út, hiện có ba dự án của Tổ chức Trump đang được triển khai, bao gồm hai dự án dân cư và một sân golf. Công ty phát triển hợp tác với họ trong nhiều dự án trong khu vực – Dar Global – được cho là có mối liên hệ chặt chẽ với Chính phủ Ả Rập Xê-út.

Trump gần đây cũng tổ chức một giải golf lớn thuộc giải LIV Golf (do Ả Rập Xê-t hậu thuẫn) tại khu nghỉ dưỡng Trump National Doral gần Miami.

Trước khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai, Eric Trump thông báo rằng Tổ chức Trump đã thuê một cố vấn độc lập để giúp công ty thực hiện "một loạt biện pháp đạo đức toàn diện" nhằm "chủ động xử lý các xung đột lợi ích tiềm tàng."

"Tuy không có luật liên bang hay quy định nào trong Hiến pháp Mỹ cấm Tổng thống tiếp tục sở hữu, điều hành và quản lý doanh nghiệp hoặc đầu tư cá nhân khi đang tại nhiệm, Tổ chức Trump vẫn thực hiện các bước bổ sung này như một phần trong cam kết lâu dài về minh bạch, tuân thủ các tiêu chuẩn pháp lý cao nhất và tránh ngay cả sự nghi ngờ về xung đột đạo đức", thông báo cho biết.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia đã thẳng thắn chỉ trích cách làm này là không đủ. Danielle Brian – Giám đốc điều hành tổ chức giám sát chính phủ phi đảng phái Project on Government Oversight nói với ABC News rằng, các hoạt động kinh doanh của Tổ chức Trump, bao gồm cả ở nước ngoài, hoàn toàn hợp pháp, nhưng ông Trump đang "khai thác điểm yếu trong luật đạo đức hiện tại của chúng ta... lên một tầm cao mới trong nhiệm kỳ này".

Trước chuyến thăm của nhà lãnh đạo Mỹ đến khu vực Vùng Vịnh, Tổ chức Giám sát Đạo đức Citizens for Responsibility and Ethics in Washington viết rằng: "Ông Trump biết rằng những quyết định ông đưa ra với tư cách tổng thống có thể ảnh hưởng đến lợi ích tài chính cá nhân của ông, và các quan chức nước ngoài tại các quốc gia đó có thể dành sự đối đãi đặc biệt cho Tổng thống Mỹ."

Tổng thống vẫn chưa công bố báo cáo tài chính với tư cách tổng thống, vì vậy vẫn chưa rõ ông đã thực hiện những biện pháp gì để đảm bảo tách biệt giữa công việc cá nhân và vai trò tổng thống. Tuy nhiên, ông Trump và Nhà Trắng đã nhiều lần phủ nhận mạnh mẽ rằng lợi ích kinh doanh riêng của ông gây ra bất kỳ xung đột lợi ích nào.

Khi được hỏi liệu ông ấy có thực hiện bất kỳ cuộc họp kinh doanh cá nhân nào trong chuyến thăm Trung Đông này hay không, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói: "Thật sự nực cười khi có người trong căn phòng này thậm chí gợi ý rằng Tổng thống Trump đang làm điều gì đó vì lợi ích cá nhân".

Bình An

ABC