Thực phẩm chức năng giảm cân có thực sự giảm được cân nặng?

Tổn thương não vì giảm cân không đúng cách

Ngày 13/3, Bệnh viện Bạch Mai thông tin, Trung tâm chống độc của bệnh viện đã tiếp nhận bệnh nhân (27 tuổi, ở Thanh Hóa), nhập viện trong tình trạng mẩn ngứa, sưng phù, giảm thị lực, suy thận và thay đổi về nhận thức, tinh thần do sử dụng thực phẩm giảm cân có chứa chất cấm Sibutramine.

Hình ảnh bệnh nhân bị tổn thương não (Bên trái) và thực phẩm giảm cân chứa chất cấm Sibutramine. Ảnh: BVCC

Gia đình bệnh nhân cho biết, thời gian gần đây bệnh nhân có sử dụng một loại thực phẩm chức năng để giảm cân. Mẫu sản phẩm này sau đó được gửi xét nghiệm tại Viện kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia.

Kết quả cho thấy, sản phẩm chứa chất Sibutramine - một thành phần có tác dụng phụ nghiêm trọng, góp phần trầm trọng thêm tổn thương cơ thể hoặc làm nặng thêm các bệnh lý nền hiện có của bệnh nhân.

BS Nguyễn Huy Tiến, Trung tâm Chống độc BV Bạch Mai cho biết, qua 23 ngày điều trị tại bệnh viện, hiện tại tình trạng bệnh nhân rối loạn ý thức, glasgow về 3 điểm, kết quả kiểm tra lâm sàng có tình trạng tổn thương thần kinh và suy thận kèm theo.

So với ngày đầu nhập viện, tình trạng bệnh nhân vẫn chưa có cải thiện. Hiện bệnh nhân đang điều trị hỗ trợ là chủ yếu, và điều trị các triệu chứng, dự kiến tình trạng có thể tiếp tục nặng lên nữa.

Bệnh nhân được điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh:BVCC

Trước đó, ngày 3/3, Bệnh viện Bạch Mai cũng thông tin về một trường hợp não tổn thương nặng sau khi sử dụng thực phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc mua qua mạng xã hội.

Bệnh nhân mua thuốc giảm cân này trên Tiktok, đã uống liên tục được hơn 1 tháng, với liều lượng mỗi ngày 1 viên. Sau thời gian uống thuốc và nhịn ăn, bệnh nhân giảm được 4-5 kg. Đặc biệt, bệnh nhân cũng không thấy có biểu hiện mệt mỏi, lo lắng, hồi hộp, run chân tay, trống ngực sau khi uống thuốc.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, Trung tâm Chống độc gửi mẫu thuốc bệnh nhân uống cho Viện Kiểm nghiệm Vệ sinh An toàn thực phẩm Quốc gia để kiểm tra. Kết quả xét nghiệm cho thấy trong thuốc giảm cân cũng có chứa thành phần Sibutramin.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), cho biết, thực tế đã ghi nhận nhiều sản phẩm là thực phẩm chức năng có trộn những loại chất độc hại bị cấm sử dụng, hoặc trộn những chất được phép sử dụng nhưng với liều lượng không đảm bảo.

Riêng tại Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), trước đây đã tiếp nhận những trường hợp ngộ độc những loại thực phẩm chức năng có chứa chất cấm.

Không ít trường hợp bệnh nhân hôn mê, co giật, tổn thương não và đã phải cấp cứu điều trị. Xét nghiệm những loại sản phẩm này thì có chứa chất cấm, ảnh hưởng đến sức khỏe như: Sibutramine, Phenolphtalein…

Giảm cân an toàn bằng chế độ ăn và tập luyện

Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) thời gian qua cũng đã phát đi nhiều cảnh báo liên quan đến việc sử dụng các sản phẩm giảm cân không rõ nguồn gốc, chất lượng. Cơ quan này cũng đã từng xử lý nhiều trường hợp các thực phẩm hỗ trợ giảm cân có chứa thành phần là các chất cấm như Sibutramine.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên cho biết thêm, chất Sibutramine không chỉ gây tổn thương não trực tiếp mà còn dẫn đến các tổn thương nghiêm trọng như tắc động mạch võng mạc, suy thận và nhiều biến chứng khác trên các cơ quan,...

Chất Sibutramine đã bị Bộ Y tế cấm sử dụng trong tân dược, thực phẩm chức năng vì những tác dụng nguy hiểm tới sức khỏe người dùng, đặc biệt làm tăng nguy cơ biến cố về tim mạch, đặc biệt là đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

"Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai từng có các thông báo tới các cơ quan chức năng và chia sẻ khuyến cáo với cộng đồng về vấn đề này. Sibutramin là chất có nguy cơ độc tính rất cao, cấu trúc phân tử của Sibutramin giống với ma túy amphetamine. Rõ ràng đây là chất nguy hiểm”, chuyên gia nói.

TS.BS Nguyên nhấn mạnh, để giảm cân, người dân nên đi khám hoặc có lời khuyên trực tiếp từ bác sĩ hướng dẫn, đánh giá tình trạng và biện pháp cụ thể với từng người.

Cách thức phổ biến và an toàn nhất vẫn là điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường vận động thể lực. Bên cạnh đó, các loại thực phẩm chức năng hiện nay ở Việt Nam đang được quảng cáo và hiểu sai rất nhiều.

Do đó, khi cần mua bất cứ sản phẩm gì, đặc biệt dùng trên cơ thể người cần chọn các sản phẩm được sản xuất bởi các công ty được cấp phép và đáp ứng tiêu chuẩn của nhà nước, việc mua bán cũng cần trực tiếp qua nhà phân phối chính thức, có hóa đơn, đóng thuế rõ ràng.

"Cho tới hiện nay, để đảm bảo an toàn và có tác dụng mong muốn, với tất cả các sản phẩm thực phẩm chức năng và thuốc thì người dân vẫn không nên mua trên mạng xã hội, qua internet hay điện thoại", BS Nguyên khuyến cáo.

Hoàng Chiến