Tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện cho hợp tác xã vay vốn tín dụng

Các đồng chí: Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam; Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì tại điểm cầu T.Ư. Tại điểm cầu tỉnh Bắc Giang, đồng chí Phan Thế Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Phát triển kinh tế tập thể tỉnh chủ trì.

Tại đây, đại diện một số HTX nêu, hiện nay, mô hình kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX là nhân tố quan trọng góp phần phát triển KT-XH tại mỗi địa phương. Để phát triển hiệu quả, bền vững, các HTX cần bảo đảm nhiều yếu tố, trong đó có nguồn lực tài chính, vì thế nhu cầu vay vốn cao.

Tuy nhiên, cả nước chỉ có khoảng 2% số HTX được tiếp cận vốn của các tổ chức tín dụng; khoảng 10% số HTX vay vốn từ các quỹ hỗ trợ phát triển HTX.

Đồng chí Phan Thế Tuấn dự tại điểm cầu tỉnh Bắc Giang.

Nguyên nhân khó tiếp cận vốn vay là phần lớn các HTX chưa có trụ sở làm việc, nhà xưởng, kho bảo quản; không có đất sản xuất chung (chủ yếu là đất chuyển đổi, thuê mượn); phương tiện sản xuất, cơ sở vật chất còn lạc hậu nên giá trị tài sản thế chấp không cao, khó tìm được nguồn tài trợ cho các dự án giá trị lớn.

Báo cáo tài chính của hầu hết các HTX không được đơn vị kiểm toán độc lập thẩm định nên chưa đáp ứng điều kiện, yêu cầu của bên cho vay.

Nhiều HTX khó cạnh tranh với doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài do thiếu trình độ quản lý, năng lực sản xuất, công nghệ hiện đại, năng lực trả nợ…, vì vậy dễ bị đẩy ra ngoài “sân chơi” vay vốn.

Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của T.Ư và của cấp tỉnh là kênh tín dụng hỗ trợ tích cực cho các HTX, tổ hợp tác và thành viên vay vốn. Tuy nhiên, hoạt động vay cũng gặp khó khăn do hạn mức tín dụng thấp, điều kiện thế chấp bất cập.

Để giúp các HTX tháo gỡ khó khăn, dễ dàng tiếp cận các nguồn vay vốn, các đại biểu đã đưa ra nhiều giải pháp. Theo đại diện Liên hiệp HTX Thương mại TP Hồ Chí Minh, các HTX cần không ngừng nâng cao năng lực quản trị, điều hành; có phương án sản xuất phù hợp, hiệu quả để bảo đảm thu nhập cho các thành viên, có lợi nhuận cao và duy trì vốn điều lệ ổn định.

HTX cần công khai, minh bạch trong công tác kế toán; báo cáo tài chính phải được kiểm toán bởi một đơn vị kiểm toán độc lập nhằm tạo niềm tin cho các thành viên, các tổ chức tín dụng, cơ quan ban ngành…, từ đó đáp ứng điều kiện vay vốn.

Nhiều ý kiến cho rằng, phía ngân hàng quan tâm nghiên cứu phát triển các sản phẩm tín dụng phù hợp hoạt động của HTX để tăng khả năng tiếp cận vốn; rà soát cho vay đúng đối tượng, đúng chính sách, gắn hoạt động cho vay với các chương trình mục tiêu phát triển KT-XH.

Tiếp tục nghiên cứu và đề xuất hoàn thiện cơ chế chính sách tín dụng đặc thù như xem xét cho vay tín chấp hoặc thế chấp bằng tài sản là sản phẩm đầu ra của HTX hoặc sản phẩm hình thành trong tương lai khi HTX có dự án sản xuất kinh doanh mang tính khả thi cao, hiệu quả.

Ở tỉnh Bắc Giang, thời gian qua, tỉnh đã quan tâm chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức hội quan tâm hỗ trợ HTX tháo gỡ khó khăn về vốn để phát triển sản xuất.

Kết quả đến hết năm 2023, toàn tỉnh có 14 HTX được vay vốn từ các ngân hàng thương mại của tỉnh với dư nợ hơn 110 tỷ đồng; 10 HTX được vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX T.Ư với số tiền hơn 50 tỷ đồng; mỗi năm có từ 40-50 lượt dự án được vay vốn từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh với số vốn khoảng 20 tỷ đồng.

Các HTX được vay vốn cơ bản phát huy hiệu quả nguồn vốn, tập trung sản xuất, kinh doanh các sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của địa phương.

Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu tại hội thảo, các đồng chí Cao Xuân Thu Vân và Đào Minh Tú cho rằng, thời gian tới, để tiếp cận vốn vay thuận lợi, các HTX cần nhìn nhận rõ hạn chế của mình để quan tâm sắp xếp, củng cố, đổi mới hoạt động điều hành, sản xuất, kinh doanh, từ đó đáp ứng các điều kiện vay vốn tín dụng.

Các cấp, ngành, địa phương quan tâm rà soát, đánh giá đầy đủ, khách quan về thực trạng hoạt động của các HTX trên địa bàn nhằm phân loại, lựa chọn ra những đơn vị ít gặp rủi ro trong kinh doanh để tập trung hỗ trợ tín dụng.

Cùng đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại rà soát chính sách để làm rõ hơn những cơ chế ưu đãi cho HTX; quan tâm cải cách thủ tục, tạo điều kiện thuận lợi cho HTX tiếp cận nguồn vay.

Tin, ảnh: Mạc Yến