Tháo điểm nghẽn pháp lý cho dự án xây dựng, chưa được giao đất

Gỡ vướng pháp lý cho dự án xây dựng sai điều kiện khởi công

Bộ Tài chính vừa có Văn bản số 0784/BTC-ĐT về việc chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nguyên tắc, giải pháp dự kiến tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho một số dự án tồn đọng kéo dài.

Theo Thông báo kết luận số 240/TB-VPCP ngày 19/5/2025 của Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đã giao Bộ Tài chính căn cứ Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân để tiếp tục hoàn thiện, chỉnh lý các nguyên tắc và giải pháp tháo gỡ đối với các dự án tồn đọng kéo dài.

Thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, Bộ Tài chính đã chỉnh lý, hoàn thiện nguyên tắc, giải pháp (phụ lục gửi kèm theo).

Cụ thể, đối với trường hợp dự án phù hợp với quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch có liên quan do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, đã triển khai đầu tư xây dựng khi chưa đảm bảo điều kiện khởi công xây dựng. Nguyên tắc được đưa ra là: Nếu dự án phù hợp với quy hoạch nhưng đã triển khai đầu tư xây dựng khi chưa đảm bảo điều kiện khởi công xây dựng theo quy định của pháp luật xây dựng, đến nay nhà đầu tư chủ động thực hiện các biện pháp khắc phục vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng thì được xem xét tạm ngừng phá dỡ công trình vi phạm để tránh lãng phí đầu tư. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ xem xét các biện pháp xử lý hành chính để quyết định việc cho phép tồn tại đối với các hạng mục công trình vi phạm xây dựng phù hợp với quy hoạch được duyệt.

Về giải pháp, Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết xử lý. Cụ thể, đối với dự án, hạng mục công trình phù hợp với quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch có liên quan do cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, nhà đầu tư đã triển khai đầu tư xây dựng khi dự án chưa đảm bảo điều kiện khởi công xây dựng theo quy định của pháp luật xây dựng. Tuy nhiên, đến nay nhà đầu tư chủ động thực hiện các biện pháp khắc phục vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng thì ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét tạm ngừng phá dỡ công trình vi phạm. Cho phép tồn tại đối với các hạng mục công trình vi phạm xây dựng phù hợp với quy hoạch được duyệt khi nhà đầu tư nộp tiền khắc phục vào ngân sách nhà nước.

Chính phủ chỉ đạo khẩn trương tháo gỡ hai dự án tồn đọng. Ảnh minh họa: VGP

Khoản tiền này bao gồm chi phí đã đầu tư xây dựng (theo dự toán chi phí đầu tư xây dựng được phê duyệt tại báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án), chi phí phá dỡ công trình hiện trạng, các khoản tiền nhà đầu tư thu được từ hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng công trình thuộc dự án nhưng chưa được cơ quan nhà nước cấp phép xây dựng và các chi phí khác có liên quan. UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm xác định đầy đủ nghĩa vụ tài chính nhà đầu tư phải thực hiện bổ sung đối với dự án.

Xử lý vướng mắc đối với dự án chưa được giao đất

Đối với dự án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thỏa thuận địa điểm đầu tư (hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư), lựa chọn nhà đầu tư hoặc chủ đầu tư không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, đến nay chưa được giao đất, cho thuê đất để thực hiện đầu tư xây dựng.

Nhà đầu tư được tiếp tục thực hiện dự án mà không phải lựa chọn lại nhà đầu tư khi đảm bảo các điều kiện: Thứ nhất, phù hợp với quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch có liên quan. Thứ hai, được cơ quan nhà nước chấp thuận địa điểm đầu tư và lựa chọn chủ đầu tư hoặc nhà đầu tư của dự án theo quy định của pháp luật tại thời điểm thực hiện. Thứ ba, nhà đầu tư đã ứng trước kinh phí để cơ quan nhà nước thực hiện công tác giải phóng mặt bằng hoặc đã được cơ quan nhà nước xác nhận thỏa thuận với cá nhân, tổ chức nhận quyền sử dụng đất trước ngày Nghị quyết 170/2024/QH15 có hiệu lực thi hành. Thứ tư, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật sau khi xác định lại giá đất. Thứ năm, đảm bảo năng lực tiếp tục thực hiện dự án.

UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm về việc xác định đầy đủ giá đất, nghĩa vụ tài chính của nhà đầu tư phải thực hiện tại thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất.

Minh Trang