Tăng hệ số trượt giá BHXH năm 2022, người lao động được gì?
BPO - Hỏi: Mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2022 vừa được công bố. Với việc tăng hệ số trượt giá BHXH, người lao động sẽ được hưởng lợi như thế nào?
Trả lời: Mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập đã đóng BHXH còn được biết đến với tên gọi khác là hệ số trượt giá BHXH, giúp tạo ra sự cân bằng về giá trị tiền tệ ở thời điểm hiện tại so với thời điểm trước. Cuối mỗi năm, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ công bố một hệ số mới áp dụng cho năm sau.
Mới đây, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH. Theo thông tư này, hệ số trượt giá BHXH sẽ được áp dụng từ ngày 1-1-2022. So với năm 2021, hệ số trượt giá BHXH năm 2022 phần lớn đều tăng.
Về đối tượng điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH được thực hiện theo quy định tại khoản 1 và khoản 2, Điều 10, Nghị định 115/2015/NĐ-CP, cụ thể:
Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1-1-2016 trở đi, hưởng BHXH 1 lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần trong thời gian từ ngày 1-1-2022 đến 31-12-2022.
Người lao động đóng BHXH theo chế độ tiền lương cho người sử dụng lao động quyết định, hưởng lương hưu, trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu, BHXH 1 lần hoặc bị chết mà thân nhân được hưởng trợ cấp tuất 1 lần trong thời gian từ ngày 1-1-2022 đến 31-12-2022.
Theo đó, mức điều chỉnh tiền lương tháng đã đóng BHXH đối với đối tượng nêu trên được điều chỉnh theo công thức sau: Tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm bằngtổng tiền lương tháng đóng BHXH của từng năm nhân vớimức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng.
Cụ thể, mức điều chỉnh tiền lương đã đóng BHXH của năm tương ứng như sau: Trước năm 1995, mức điều chỉnh là 5,10; năm 2000, mức điều chỉnh là 3,58; năm 2009, mức điều chỉnh là 1,88; năm 2019, mức điều chỉnh là 1,05; năm 2020, mức điều chỉnh là 1,02; các năm 2021 và 2022, mức điều chỉnh là 1,00.
Bên cạnh đó, đối tượng điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH đối với trường hợp tham gia BHXH tự nguyện được quy định tại khoản 2, Điều 1, thông tư này được thực hiện theo công thức sau: Thu nhập tháng đóng BHXH tự nguyện sau điều chỉnh của từng năm bằng tổng thu nhập tháng đóng BHXH của từng năm nhân với mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng.
Cụ thể, mức điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng BHXH của năm tương ứng như sau: Năm 2008, mức điều chỉnh là 2,01; năm 2010, mức điều chỉnh là 1,72; năm 2015, mức điều chỉnh là 1,19; năm 2019, mức điều chỉnh là 1,05; năm 2020, mức điều chỉnh là 1,02; các năm 2021 và 2022, mức điều chỉnh là 1,00.
Căn cứ Điều 2 và Điều 3, Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, hệ số trượt giá được sử dụng để tính tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm theo công thức sau: Tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH sau điều chỉnh của từng năm bằng tổng tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH của từng năm nhân với hệ số trượt giá BHXH của năm tương ứng.
Tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH sau điều chỉnh sẽ được dùng để tính mức bình quân tiền lương tháng/thu nhập đóng BHXH của người lao động. Theo đó, mức bình quân tiền lương tháng/thu nhập đóng BHXH bằng tổng số tiền lương tháng đóng BHXH sau điều chỉnh chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đã đóng BHXH làm căn cứ tính lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu, BHXH một lần và trợ cấp tuất một lần được tính theo quy định tại khoản 4, Điều 11, Nghị định 115/2015/NĐ-CP và khoản 4, Điều 5, Nghị định 134/2015/NĐ-CP.
Như vậy, khi hệ số trượt giá BHXH năm 2022 tăng thì mức bình quân tiền lương/thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động cũng sẽ tăng. Theo đó, các khoản tiền được tính dựa trên mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động cũng tăng theo như: Tăng tiền BHXH một lần; tăng mức hưởng lương hưu hằng tháng; tăng mức trợ cấp một lần khi về hưu nếu có số đóng BHXH vượt quá số năm đóng BHXH được tính
Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH có hiệu lực từ ngày 20-2-2022. Các quy định tại thông tư này áp dụng từ ngày 1-1-2022.
