Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã phân tích nghĩa đẳng lập của từ 'gật gù'. Trong bài viết này, chúng tôi đề cập đến một số từ ghép đẳng lập được cấu tạo bởi các yếu tố gốc Hán: mĩ mãn, mĩ miều, miên man. (Phần để trong ngoặc kép là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011); phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
'Những từ dùng sai trong tiếng Việt' (Đỗ Duy Ngọc) là bài viết có rất nhiều sai sót, nhưng lại được không ít người tâm đắc, đăng tải, chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội trong nhiều năm qua, gây ngộ nhận cho độc giả. Theo đề nghị của độc giả Ngô Thế Vinh (Hà Nội), trong chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' trên báo Thanh Hóa hàng ngày (8/2023), chúng tôi đã từng có bài viết 'Độc lập' và 'tự chủ', chỉ ra một trong những điểm sai như vậy.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra hai từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy là 'rạng rỡ' và 'rực rỡ'. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của từ 'gật gù'. (Phần để trong ngoặc kép là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011); phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán (Nguyễn Văn Khang - NXB Văn hóa Sài Gòn - 2008), là cuốn sách đối chiếu những thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán có nghĩa tương đương, được tác giả giới thiệu là 'công cụ tiện lợi cho việc những người biên, phiên dịch, giao tiếp song ngữ Hoa - Việt và học tiếng Hoa, tiếng Việt với tư cách là một ngoại ngữ...' (trích mục Thay lời nói đầu của từ điển). Tuy nhiên, trong thực tế thì rất nhiều mục sự so sánh đối chiếu không chính xác, và điều này có thể dẫn đến sai sót cho người sử dụng. Những lỗi này thỉnh thoảng vẫn được chúng tôi nêu ra trong chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa'.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã có bài viết 'Nuộc lạt và nút lạt', trong đó chỉ rõ sự khác nhau của 'nút' và 'nuộc'. Cụ thể 'nút' là chỗ hai đầu dây buộc vào nhau, còn 'nuộc' là vòng dây buộc để dẫn đến 'nút', chứ không phải 'ngôn ngữ miền Nam' gọi 'nút' là 'nuộc'.
Độc giả Lê Hoài Nam hỏi: 'Tôi thường xuyên theo dõi chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa', nhờ đó mà hiểu thêm được nhiều điều thú vị về tiếng mẹ đẻ. Nếu có thể, đề nghị chuyên mục cho biết như thế nào thì được gọi là 'dinh thự'. Trân trọng cảm ơn'.
Từ điển chính tả tiếng Việt (GS.TS Nguyễn Văn Khang - NXB Đại học Quốc gia Hà Nội - 2018, 806 trang, khổ 10.5 x 18cm), hiện có bán trên thị trường sách Thanh Hóa.
Nằm trong con ngõ nhỏ ở phố Lạc Long Quân (Hà Nội), Am CàKê được thiết kế với không gian mang đậm nét làng quê Bắc Bộ, để nhiều người tìm được kỷ niệm tuổi thơ...
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương đã mang đến những đổi thay đáng ghi nhận trong bộ máy chính quyền cơ sở tại tỉnh Thanh Hóa. Sau gần nửa tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, không chỉ bộ máy được tinh gọn, hoạt động bài bản hơn, mà quan trọng hơn cả là đã khơi dậy được niềm tin, sự kỳ vọng mới từ người dân đối với đội ngũ cán bộ cấp xã - những người 'gần dân, sát dân' nhất trong hệ thống chính trị.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa các thành tố của hai từ lan man, lãng đãng. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã đề cập đến một số từ láy gốc Hán: phân trần, phấn chấn, phiền phức. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa của các yếu tố trong các từ láy: thập thò, thè lè, thò lò, thòi lòi. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích và trao đổi của chúng tôi):
Nhà báo Nguyễn Danh gọi nhắc: Báo Cà Mau chuẩn bị làm kỷ yếu kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng, Kiều Tiên viết gì gửi về đi! Dù bận khá nhiều việc ở cơ quan nhưng tôi cũng hứa sẽ tranh thủ viết. Xem đây là dịp để nhắc về kỷ niệm một thời cùng các anh chị em ở Báo Cà Mau và cũng để tri ân nơi 'khởi mầm' nghề báo cho tôi đến hôm nay.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã đề cập đến một số từ láy gốc Hán mông muội, mộng mị, mơ mòng. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa của các yếu tố trong các từ láy gốc Hán phân trần, phấn chấn, phiền phức. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích và trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Đào Minh hỏi: 'Tôi là người thích tìm hiểu về thành ngữ, tục ngữ tiếng Việt nên có sưu tầm khá nhiều từ điển. Gần đây tôi đọc được bài 'Nước đổ lá khoai - không thấm chứ không phải trôi nhanh' trên chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' của Báo Thanh Hóa, thấy cách giải thích khá thú vị (quê tôi hay nói là 'Nước đổ lá môn'). Nói về khoai thì còn một câu nữa tôi thấy cũng hay được người nhắc đến là 'Họ nhà khoai không ngứa cũng lăn tăn'.
Hoạt động báo chí cùng thời với Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Vũ Bằng…, có người về sau đã dành nhiều tâm sức tìm hiểu sự giàu đẹp của tiếng Việt
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã phân tích nghĩa của các yếu tố cấu tạo từ trong một số từ láy gốc Hán: mông muội, mộng mị, mơ mòng. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa đẳng lập của một số từ ghép bị nhận lầm là từ láy: trơ tráo, trơ trẽn, trơ trọi. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã phân tích nghĩa đẳng lập của các yếu tố trong một số từ láy như hô hoán, hốc hác, hộc tốc, hôi hám. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa của các yếu tố trong một số từ láy gốc Hán mông muội, mộng mị, mơ mòng (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ- Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là phân tích của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 2 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: bộp chộp, bủn rủn. Trong bài này, chúng tôi sẽ phân tích nghĩa của các yếu tố trong một số từ láy: hô hoán, hốc hác, hộc tốc, hôi hám (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Nguyễn Phước Hải (Canada) hỏi: 'Trên trang Tiếng Việt giàu đẹp có bài 'Hóa trong tạp hóa có nghĩa là gì?' (10/4/2025). Bài viết phân tích:
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: manh mún, mỏng manh, mỏng mẻo. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Thanh Hoài hỏi: 'Có ý kiến cho rằng câu 'Có đi có lại' là bản rút gọn của 'Có đi có lại mới toại lòng nhau', và hai bản này là đồng nghĩa. Tuy nhiên, có người lại cho rằng đây là hai bản tồn tại độc lập và được dùng với ý nghĩa khác nhau.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 2 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: bộp chộp, bủn rủn. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: nghỉ ngơi, ngơi ngớt, ngột ngạt. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: tả tơi, tán loạn, tê tái. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 2 từ: bộp chộp, bủn rủn, và những cứ liệu có liên quan (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Huỳnh Thành Nhơn (giáo viên Văn ở TP Quy Nhơn) hỏi: 'Chương trình trò chơi về tiếng Việt yêu cầu người chơi sắp xếp các chuỗi từ thành câu có nghĩa 'Cung/bớt/lại/Hãm/cầm'. Người chơi có tên XL đưa ra câu trả lời là 'Hãm bớt cung cầm lại', nhưng không được chấp nhận, vì MC cho rằng 'chưa chính xác'.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra 3 từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: ho hắng, hối hận, hơi hướng. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: tả tơi, tán loạn, tê tái. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa. Trong bài này, chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 3 từ: ho hắng, hối hận, hơi hướng. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Vũ Thành Nam (Nam Định): 'Đã từ lâu tôi thắc mắc về cách hiểu nghĩa đen của câu 'Thấy người ăn khoai cũng vác mai đi đào'. Tra trên mạng thì thấy trang chunom.net có đưa ra cách giải thích (trích dẫn từ Đại từ điển tiếng Việt) như sau: 'Thấy người ăn khoai cũng vác mai đi đào: Bắt chước không phải lối, không đem lại kết quả, ví như người thấy kẻ khác có khoai ăn cũng vác mai đi đào bới, nhưng kết quả chẳng được gì'. Trang này đưa ra ví dụ 'Nhưng họ khác mà tôi khác. Cái nghề văn, kị nhất là cái lối thấy người ăn khoai cũng vác mai đi đào (Nam Cao)'.
Độc giả Lê Phi Long (Bình Phước) cho biết: 'Tôi thường xuyên đón đọc bài về ngôn ngữ trên chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' của Báo Thanh Hóa, và vỡ ra được nhiều điều. Nhiều từ ngữ, thành ngữ, tục ngữ chỉ đến khi đọc bài 'cà kê' tôi mới biết mình đã từng hiểu sai, dùng sai. Quả là tiếng Việt mình vô cùng phong phú, sống cả đời chưa chắc đã hiểu hết và dùng đúng tiếng mẹ đẻ.
Tôi không bao giờ quên được cách tôi trở thành thành viên của câu lạc bộ nổi tiếng này.
Độc giả Phạm Văn Trường hỏi: 'Trong một chương trình giải trí về tiếng Việt, giám khảo yêu cầu người chơi hoàn thiện câu ca 'Ruộng đầm nước cả bùn sâu/ Suốt ngày anh với con trâu... ...'.
Gần Tết, tầng chung cư của tôi tổ chức tất niên. Cũng từ đây, tôi mới nhận ra một điều, những người đã là thị dân, nhưng vẫn mơ về cái Tết quê dân dã còn nhiều lắm.
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 5 từ: lơi lả, lời lẽ, lợt lạt, lù mù, lờ mờ (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Độc giả Dũng Hồ hỏi: 'Trong một chương trình giải trí về tiếng Việt, một vị cố vấn giải thích câu 'Nước đổ lá khoai' như sau:
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: nôn nao, cồn cào, cơ cực, cục cằn. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: đầm ấm, đầm đìa, đần đù, đầy đọa (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: cãi cọ, cay cú, cắm cúi, câu kéo. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: nôn nao, cồn cào, cơ cực, cục cằn (phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị Từ điển từ láy tiếng Việt nhận lầm là từ láy: chùa chiền, chung chạ, chứa chan. Trong bài này chúng tôi tiếp tục phân tích nghĩa đẳng lập của 4 từ: cãi cọ, cay cú, cắm cúi, câu kéo. (Phần để trong ngoặc kép sau số mục là nguyên văn của Từ điển từ láy tiếng Việt - Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã đính chính những sai sót liên quan đến từ bón lót. Trong chuyên mục này, chúng tôi xin tiếp tục đề cập đến một số từ mà cuốn Từ điển từ và ngữ Việt Nam (GS.NL - NXB Tổng hợp TPHCM - 2003) giảng sai, bao gồm bón phân, bón thúc, bón đón đòng. (Phần gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn trong từ điển, phần xuống dòng tiếp theo là trao đổi của chúng tôi).
Độc giả Minh Văn hỏi: 'Tôi có đọc bài 'Nên hiểu và dùng thành ngữ 'Nằm gai nếm mật' trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa, và thấy tác giả giải thích là điển tích thành ngữ 'Nằm gai nếm mật' (gốc Hán Ngọa tân thường đảm; ngọa 臥 = nằm; tân 薪 = củi khô, cỏ gai dùng để đun nấu; thường 嘗 = nếm; đảm 膽 = mật đắng của động vật)', đồng thời dẫn tích Việt vương Câu Tiễn dùng khổ nhục kế để được tin tưởng và phóng thích; khi về nước thì thường nằm trên củi khô, cỏ gai, nếm mật đắng để không quên nỗi nhục bại trận, nuôi chí phục thù.
Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' (Bài 4), đăng trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã chứng minh rằng các từ: bảo ban, bày biện, băm bổ, bậy bạ, bê bết, đều là những từ ghép đẳng lập. Hôm nay chúng tôi xin tiếp tục nói đến một loạt từ ghép có chứa yếu tố 'sửa', nhưng lại bị Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên – NXB Khoa học Xã hội - 2011) xếp vào diện từ láy, đó là: sắp sửa, sắm sửa, soạn sửa, sửa soạn (phần để trong ngoặc kép, sau số mục là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi):
Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị xem là từ láy là: bộp chộp, bù xù, bủn rủn, bung bét. Trong chuyên mục này, chúng tôi tiếp tục phân tích một số từ ghép mà nhóm biên soạn Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011) đã thu thập và giải nghĩa. (Phần sau gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi).
Trong bài 'Một số từ ghép thường bị nhận lầm là từ láy' (Bài 2) trên chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa số trước, chúng tôi đã nêu ra bốn từ ghép bị xem là từ láy là: bại hoại, bạn bè, bay bướm, bảo ban. Trong chuyên mục này, chúng tôi tiếp tục phân tích một số từ ghép mà nhóm biên soạn Từ điển từ láy tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ - Hoàng Văn Hành chủ biên - NXB Khoa học Xã hội - 2011) đã thu thập và giải nghĩa. (Phần sau gạch đầu dòng để trong ngoặc kép là nguyên văn của từ điển; phần xuống dòng là trao đổi của chúng tôi).
Độc giả Trần Ngọc Thơ hỏi: 'Có người nói 'Tứ tung ngũ hoành' nhưng cũng có người nói là 'Tứ tung ngũ hành'. Vậy tôi muốn chuyên mục Cà kê chuyện chữ nghĩa giải đáp, 'hoành' hay 'hành' đúng; từ láy 'tứ tung' có liên quan gì đến 'Tứ tung ngũ hoành/hành' hay không, và tại sao lại nói như vậy? Trân trọng cảm ơn'.
Độc giả Trần Thảo hỏi: 'Tôi là giáo viên Ngữ văn. Trong quá trình giảng dạy, tôi và đồng nghiệp có chỗ khúc mắc về từ ngữ, chưa được thống nhất. Về chính tả, đồng nghiệp tôi cho rằng viết đúng phải là 'sáng lạn', vì đây là từ ghép Việt - Hán, với hai yếu tố tạo thành là 'sáng' (Việt), 'lạn' (Hán). Mặt khác, đồng nghiệp tôi còn cho biết chưa tìm thấy tài liệu, từ điển nào đáng tin tưởng để khẳng định 'xán lạn' là đúng. Tuy nhiên, tôi xem một số bài viết chia sẻ trên mạng lại nói rằng 'xán lạn' là đúng, vì xán lạn là hai yếu tố Hán - Hán.
Từ điển thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán (Nguyễn Văn Khang - NXB Văn hóa Sài Gòn - 2008) là cuốn sách đối chiếu những thành ngữ, tục ngữ Việt - Hán có nghĩa tương đương, được tác giả giới thiệu là 'công cụ tiện lợi cho việc những người biên, phiên dịch, giao tiếp song ngữ Hoa - Việt và học tiếng Hoa, tiếng Việt với tư cách là một ngoại ngữ...' (trích mục Thay lời nói đầu của từ điển). Tuy nhiên, trong thực tế thì rất nhiều mục sự so sánh đối chiếu không chính xác và điều này có thể dẫn đến sai sót cho người sử dụng. Những lỗi này thỉnh thoảng vẫn được chúng tôi nêu ra trong chuyên mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa'. Tiếp theo đây là hai mục cần bàn lại.
Độc giả Đặng Nguyễn Triết hỏi: 'Trên trang 'Tiếng Việt giàu đẹp' đăng bài 'Tổng hợp các thành ngữ tục ngữ bắt đầu bằng từ muốn' (3/11/2023). Sau khi đọc bài này, nhiều câu tôi ngờ ngợ về cách giải thích vì thấy không giống như những gì tôi nghe người ta vận dụng trong thực tế. Ví dụ câu 'Muốn ăn gắp bỏ cho người', tác giả giải thích là 'muốn được ưu ái, thiên vị mà không xứng đáng; là yêu cầu, đòi hỏi điều gì đó mà không xứng đáng hoặc không thực tế'.
Độc giả Lê Thu Hà hỏi: 'Tôi thấy câu tục ngữ 'Rau muống tháng chín nàng dâu nhịn cho mẹ chồng ăn' được nhiều người đưa ra hai cách hiểu: 1. Rau muống tháng chín hiếm, nàng dâu thảo nhịn miệng cho mẹ chồng ăn; 2. Rau muống tháng chín không ngon, nàng dâu giả bộ nhường cho mẹ chồng ăn, hoặc cố tình làm vậy cho bõ ghét.
Thỉnh thoảng mấy đứa bạn trên phố lại kéo nhau về, ngồi cà kê chén chú chén anh với đám nhà quê chúng tôi. Chúng nó bảo, về quê thích nhất là được thưởng thức mấy món 'đồ đồng', nào mấy con cá rô đồng rán giòn, đĩa tép rang xúc bánh đa hoặc bát lươn om chuối đậu...
Độc giả Trần Thanh Huy hỏi: 'Tôi thường theo dõi mục 'Cà kê chuyện chữ nghĩa' trên Báo Thanh Hóa và cảm thấy rất bổ ích, vì qua đây tôi có thêm hiểu biết về tiếng mẹ đẻ và nhiều kiến thức khác trong cuộc sống. Hôm nay tôi gửi thư này đến chuyên mục và nhờ các chuyên gia giải đáp một số thắc mắc sau đây: