'Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân', tư tưởng dựa vào dân, lấy dân làm gốc của Nguyễn Trãi cũng chính là tư tưởng xuyên suốt quá trình dựng nước, giữ nước của dân tộc ta. Khác với xưa 'quân điếu phạt trước lo trừ bạo' thì nay, trong điều kiện đất nước thái bình, để yên dân phải chăm lo xây dựng, phát triển kinh tế, xã hội, giữ vững an ninh, quốc phòng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần gắn với việc củng cố lòng tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ XHCN.
Khi được hỏi thần tượng quân sự của mình là ai, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã trả lời rằng: 'Thần tượng quân sự của tôi là Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ'.
Các sách truyện lịch sử thường kể chuyện quân đội thời xưa luyện tập các trận đồ để sẵn sàng khi đánh giặc. Tuy nhiên, không phải lúc nào trận đồ cũng dễ dàng. Với hoàn cảnh nước ta thời phong kiến, các nhà bình luận quân sự đều xác định, khi có quân giặc xâm lược thì chiến thuật du kích là phù hợp nhất. Nhưng, không phải vì thế mà quân đội nước ta thời xưa không luyện tập trận đồ, bởi vì luyện tập mới làm nên sức mạnh của quân đội.
'Thái bình tu trí lực, vạn cổ thử giang sơn', lời răn dạy của người xưa vẫn vẹn nguyên giá trị trong mọi thời kỳ lịch sử, mọi triều đại.
'Thắng từng bước' là một phương pháp cách mạng, một tư tưởng lớn đầy sáng tạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh; là sản phẩm của sự kết hợp những nguyên lý, nguyên tắc cơ bản, biện chứng và khoa học của học thuyết Mác-Lênin, tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh với sự tổng kết, khái quát những bài học kinh nghiệm đặc sắc và phong phú trong truyền thống mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Trong Báo cáo chính trị tại Đại hội II của Đảng (2/1951), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: 'Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước'.